Дэталёвы партрэт «ціхага забойцы». Вірус гепатыту Е

З усіх інфекцыйных паражэнняў печані гепатыт Е – самы малады. За 35 гадоў з моманту адкрыцця віруса вучоныя-медыкі навучыліся беспамылкова вызначаць яго з дапамогай лабараторнай дыягностыкі. Але спецыфічнай вакцыны, якая магла б засцерагчы чалавека ад інфекцыі, да гэтага часу няма.

У гепатыту Е шмат агульнага з гепатытам А. Абодва маюць аднолькавы шлях перадачы, досыць распаўсюджаныя, але не прымаюць хранічную форму цячэння, у большасці выпадкаў самавылечваюцца без прымянення лекавых сродкаў. Аднак адрозненні ўсё ж ёсць, і істотныя.

У прыватнасці, на гепатыт Е часцей хварэюць дарослыя, чым дзеці.

Крыніцай інфіцыравання можа выступаць не толькі чалавек, але і жывёла. Вірус трапляе ў арганізм чалавека як праз рот, так і праз кроў. Вельмі небяспечны гепатыт Е для цяжарных жанчын, асабліва на позніх тэрмінах, часта заканчваецца гібеллю плоду або самой маці.

Пра ўсё па парадку журналісту Слушна распавёў прафесар кафедры інфекцыйных хвароб Беларускага дзяржаўнага медыцынскага ўніверсітэта, доктар медыцынскіх навук Сяргей Жаваранак. Дарэчы, у гэтым годзе Сяргей Уладзіміравіч атрымаў чарговую высокую ацэнку міжнароднай медыцынскай супольнасці - міжнародны медаль імя М.С.Балаяна за маштабную працу па вывучэнні гепатыту Е.

У імя навукі

Падчас Афганскай вайны савецкіх воінаў масава вярталі на радзіму з прыкметамі гепатыту. Які менавіта штам віруса гепатыту паражаў салдат, з-за адсутнасці метадаў дыягностыкі заставалася загадкай.

Сімптомы захворвання нагадвалі хваробу Боткіна, але часцей дыягназ гучаў, як «гепатыт нявызначанай этыялогіі».

Даследаванне аналізаў, атрыманых у ходзе эксперыменту, выключыла вірусы гепатыту А і В як магчымых узбуджальнікаў захворвання. Так быў адкрыты вірус гепатыту Е, які прынёс вучонаму Міхаілу Балаяну сусветную вядомасць. Дарэчы, ніякага актыўнага лячэння ён не праводзіў. На працягу 3 тыдняў сімптомы паступова знікалі, і, у рэшце рэшт, справа скончылася поўнай папраўкай.

Зараз выяўлена некалькі генатыпаў віруса гепатыту Е, і кожнаму ўласцівы свой рэгіён, дзе ён найбольш распаўсюджаны:

• генатып 1 распаўсюджаны ў Азіі і Афрыцы;
• генатып 2 – у Нігерыі і Мексіцы;
• генатып 3 – у Еўропе, ЗША, Расіі, Кітаі, Тайвані;
• генатып 4 – у некаторых краінах Паўднёва-Усходняй Азіі.

Па дадзеных СААЗ, зараз у свеце штогод рэгіструецца каля 20 мільёнаў выпадкаў заражэння вірусам гепатыту Е. Як правіла, хвароба працякае бессімптомна і толькі зрэдку мае клінічныя праявы.

Што да Беларусі, дык да 60-гадовага ўзросту 15% нашых суайчыннікаў маюць антыцелы да гепатыту Е, г.зн. фактычна на яго перахворваюць і не ведаюць пра гэта.

Прычыны гепатыту Е і крыніцы інфіцыравання

Такім чынам, існуе некалькі шляхоў заражэння:

• харчовы і кантактна-бытавы (праз брудную ваду, забруджаныя прадукты, мяса інфіцыраваных жывёл...);
• гематагенны (пры пераліванні крыві і яе кампанентаў ад заражанага чалавека да здаровага). У многіх еўрапейскіх краінах медыцынскія пратаколы ўжо прадугледжваюць праверку плазмы крыві для пералівання на наяўнасць гепатыту Е;
• вертыкальны (ад цяжарнай жанчыны да плоду).

Крыніцы інфіцыравання:

• чалавек, заражаны вірусам гепатыту Е ад моманту інфіцыравання і на працягу 2-4 тыдняў пасля з'яўлення клінічных сімптомаў. Гэта значыць, фактычна на ўсім працягу хваробы;
• жывёлы. Перш за ўсё размова ідзе пра хатніх свіней, дзікоў і аленяў.

Тым не менш, Беларусь лічыцца рэгіёнам з нізкім распаўсюджваннем гепатыту Е. Частка выпадкаў захворвання мае завазны характар і прыязджае з краін Еўропы, дзе якраз-такі ў вялікай пашане свіныя мясныя дэлікатэсы з крывёю і стравы з сырога мяса і пячонкі.

Па дадзеных Міністэрства аховы здароўя Вялікабрытаніі, у краіне інфіцыраваныя гепатытам Е не менш за 200 тысяч жыхароў. Правёўшы даследаванне, англічане назвалі крыніцамі заражэння прадукты са свініны (вяндліну, каўбасы, сасіскі) ад вытворцаў з Галандыі, Даніі, Германіі. Маўляў, сыравіна для мясных прадуктаў была інфіцыравана асаблівым штамам віруса гепатыту Е. Некаторыя вучоныя называюць яго «вірус Брексіт» («еўрапейскі» штам віруса, па запэўніваннях афіцыйных крыніц Вялікабрытаніі, адрозніваецца ад таго, што вызначаецца ў свіней, якія гадуюцца на тэрыторыі Злучанага Каралеўства).

Сімптомы гепатыту Е

Гепатыт Е можа працякаць як у лёгкай форме без жаўтухі, так і ў цяжкай, ажно да пячоначнай комы і высокай рызыкі смяротнага зыходу. Інкубацыйны перыяд вагаецца ад 2 да 10 тыдняў.

Сімптомы гепатыту Е практычна ідэнтычныя сімптомам гепатыту А і могуць праяўляцца:

• пацямненнем мачы (прычым насычанага адцення, параўнальнага з колерам каньяку або моцнага чаю);
• болямі ў жываце;
• млоснасцю і ванітамі;
• дыярэяй;
• стратай апетыту;
• грыпападобным станам: з кашлем і насмаркам. Але тэмпература пры гэтым можа не павышацца;
• агульнай млявасцю і апатыяй.

Жаўтуха як асноўная характэрная прыкмета гепатыту выяўляецца ў 1 інфіцыраванага з 10 (часам радзей) і наступае на працягу 1 - 1,5 тыдняў пасля пераджаўтушнага перыяду.

Часам адзіным сімптомам гепатыту Е можа быць стан прастуды ці грыпу, які праз некалькі дзён праходзіць самастойна. Ёсць меркаванне, што па гэтай прычыне рэальнае захворванне на вірусны гепатыт Е можа быць у разы вышэй, чым у афіцыйных статыстычных справаздачах.

Досыць часта маркеры віруса гепатыту Е выяўляюцца ў пацыентаў з хранічнымі гепатытамі і цырозам печані, у тым ліку пасля трансплантацыі печані. Гэты феномен патрабуе дадатковага вывучэння.

Акрамя таго, групу павышанай рызыкі інфіцыравання вірусам гепатыту Е складаюць мужчыны, якія практыкуюць сэкс з мужчынамі.

Гепатыт Е у цяжарных

Асаблівую небяспеку вірус гепатыту Е ўяўляе для цяжарных жанчын, асабліва ў 2-м і 3-м трыместрах цяжарнасці.

Лячэнне гепатыту Е