На працягу вось ужо 20 гадоў пачатак мая ва ўсім свеце адзначаны не толькі святам вясны, міру і салідарнасці працоўных. Кожны першы аўторак месяца – гэта яшчэ і міжнародны дзень барацьбы з бранхіяльнай астмай, ад якой у свеце пакутуюць больш за 350 мільёнаў людзей. Да гэтага часу само слова «астма» для большасці абывацеляў напоўнена страхам і асуджанасцю.
Між тым, апошнія 12 гадоў у корані змянілі ўяўленне аб бранхіяльнай астме, дзякуючы дасканаламу вывучэнню прыроды захворвання і, як следства, з'яўленню сучасных метадаў тэрапіі. Хваробу можна кантраляваць! Галоўнае ў астме – яе абарачальнасць. Пры своечасовым і адэкватным лячэнні цалкам рэальна дамагчыся адсутнасці сімптомаў захворвання, а значыць, высокай якасці жыцця.
Пра тое, што ляжыць у аснове бранхіяльнай астмы, якія прыкметы паказваюць на яе развіццё, як не прапусціць аптымальны час, каб спыніць хваробу, журналіст інфармацыйнага партала 24health.by даведалася ў загадчыка алергалагічнага аддзялення 4-й дзіцячай клінічнай бальніцы г.Мінска, галоўнага пазаштатнага дзіцячага алерголага Міністэрства аховы здароўя, к.м.н. Дзмітрыя Бузы.
Бранхіяльная астма – гэта хранічнае запаленчае генетычна абумоўленае захворванне, пры якім арганізм адказвае на ўздзеянне раздражняльных фактараў спазмам бронхаў.
Гэта хвароба са шматвяковай гісторыяй. На працягу доўгага часу яна трывала асацыявалася з непрадказальнымі і зацяжнымі прыступамі ўдушша, якія прыводзяць у крайніх выпадках да фатальнага зыходу. Але нават пры менш цяжкім цячэнні праявы хваробы ў выглядзе дыхавіцы, адчування цяжару ў грудзях, хрыпаў і свісту пры дыханні, стамляльнага кашлю пакідалі хвораму мала шанцаў на паўнавартаснае і якаснае жыццё. Чаму так адбываецца?
Вобразна кажучы, бронхі – гэта дварэцкія ля параднага ўваходу. Яны з'яўляюцца апошнім правадніком у лёгкія вычышчанага і сагрэтага паветра, якое мы ўдыхаем. У выпадку бранхіяльнай астмы «дварэцкiя» залішне падазроныя і гіперактыўныя: пры мінімальным раздражненні «дзверы» вокамгненна зачыняюцца. Адсюль абцяжаранае дыханне, дыхавіца, хрыпы і свіст пры дыханні, рэфлекторны кашаль.
У перыяд рэмісіі хвароба ніяк сябе не выдае, а сімптомы настолькі зменлівыя, што нават пры абследаванні не заўсёды магчыма сапраўды ўсталяваць дыягназ бранхіяльнай астмы. Прыкметы хваробы найбольш ярка выяўленыя ў перыяд абвастрэння (прыступу ўдушша):
Акрамя таго, ёсць і іншыя прыкметы, якія паказваюць на цяжар абвастрэння: цыяноз (сінюшнасць твару і канечнасцяў, што сведчыць пра недахоп кіслароду), дрымотнасць, тахікардыя, уздуцце грудной клеткі, немагчымасць вымавіць слова.
Для бранхіяльнай астмы прымяняюцца дзве катэгорыі лекавых прэпаратаў: для неадкладнай дапамогі і купіравання вострых прыступаў удушша (яны эфектыўна здымаюць праявы хваробы, але не лечаць яе саму) і планавая базісная тэрапія (лечаць захворванне, перашкаджаюць з'яўленню прыступаў, але бескарысныя ў момант абвастрэння).
Таксама варта памятаць, што лячэнне бранхіяльнай астмы не абмяжоўваецца толькі прыёмам лекавых сродкаў. Абсалютны кантроль над хваробай магчымы толькі пры комплексным падыходзе, з выкарыстаннем, у тым ліку, немедыкаментозных метадаў. Іншымі словамі, важна стварыць вакол сябе такія ўмовы, якія звялі б да мінімуму рызыку развіцця і/або абвастрэння хваробы.
Дзмітрый Буза раіць прытрымлівацца 15 правілаў арганізацыі гіпаалергеннага побыту. Гэтыя правілы былі распрацаваны ў рамках міжнароднай Глабальнай стратэгіі лячэння і прафілактыкі бранхіяльнай астмы (GINA) і даказалі сваю высокую эфектыўнасць.
Бранхіяльная астма адносіцца да ліку захворванняў, супраць якіх не існуе цуда-таблеткі, здольнай раз і назаўсёды пазбавіць чалавека ад хваробы. Тым не менш, пры існуючых спосабах лячэння і правільным іх ужыванні можна забыцца пра пакутлівыя прыступы ўдушша, званкі ў «хуткую» і атрымліваць асалоду ад жыцця ва ўсёй яго паўнаце. Яскравы прыклад таму – Сафія Ратару і Дэвід Бэкхем, Ірына Слуцкая і Біл Клінтан, Шэран Стоўн і Томас Долан... Апошні, дарэчы, пакутаваў на цяжкую форму бранхіяльнай астмы задоўга да таго, як стаць двухразовым алімпійскім чэмпіёнам па плаванні.
Тэма міфаў, якія перашкаджаюць нам пабудаваць гарманічныя адносіны, выклікала вялікі рэзананс сярод чытачоў нашага партала. Па шматлікіх просьбах працягваем гутарку.
Яшчэ больш пра міфы ў шлюбным жыцці журналісту партала 24health.by распавёў Сяргей Жарабцоў, дацэнт кафедры клінічнай і кансультатыўнай псіхалогіі Інстытута псіхалогіі БДПУ імя. М. Танка, кандыдат псіхалагічных навук.
Да першых чатырох названых раней міфаў дадаем яшчэ чатыры.
Гэтая ўстаноўка вельмі прыгожа выглядае ў рамантычных фільмах, у якіх вяселле з'яўляецца хэпі-эндам. Што ж адбываецца далей, часта застаецца толькі здагадвацца. Людзі, якія ўпэўнены, што шлюб – гэта сувязь, якую немагчыма разарваць на працягу ўсяго жыцця, часта перастаюць старацца («Я і так ужо ў адносінах, навошта напружвацца»).
Звычайна так кажуць людзі, якім не падабалася тое, як будаваліся ўзаемаадносіны ў сям'і іх бацькоў.
Адсочванне старонак знаёмых у сацсетках: хто куды паехаў адпачываць, чаго дасягнуў, каму што падарылі на свята... Час панавання сацыяльных сетак дае добрую глебу для ўключэння пары ў гонку «фасадаў» (спроб даказаць суседзям, што жывуць лепш), дэманстрацыі ідэальных вобразаў. Бывае, на стварэнне гэтай бачнасці сыходзіць уся энергія мужа і жонкі - замест таго, каб накіраваць яе на падтрыманне ўласнай унутранай атмасферы.
Нягледзячы на тое што мы лічым сябе людзьмі прагрэсіўных поглядаў, шмат у каго выклікае асуджэнне і здзіўленне, калі, напрыклад, хатнімі справамі займаецца мужчына, а асноўным здабытчыкам выступае жанчына.
Нягледзячы на ўяўную прастату, часам самым складаным у адносінах аказваецца заставацца самім сабой. Не замарожвацца у сваім развіцці, не баяцца дазволіць рабіць тое ж самае партнёру, прытрымлівацца свайго ўласнага шляху, нават калі ён незразумелы большасці. Можа, не кожная пара ажэніцца адзін раз на ўсё жыццё. Гэта прадбачыць немагчыма. Але ж часам справа не ў працягласці сямейнага жыцця, а ў яго якасці.
…I ніводнага «свайго». Гэта насамрэч так. У першаснага імунадэфіцыту (ПІД) няма ўласных адметных прыкмет і ярка выяўленых сімптомаў. У звычайным жыцці чалавек з ПІД нічым не адрозніваецца ад астатніх, хіба што хварэе часта, доўга і, як правіла, цяжка. А хто цяпер адрозніваецца бездакорным самаадчуваннем?! Пры гэтым, маскіруючыся пад дзясяткі і нават сотні хвароб, ПІД без адэкватнага лячэння наносіць непапраўны ўдар па здароўі, прыводзіць да інваліднасці і заканчваецца фатальна.
«Схаваны» характар ПІД – асноўная праблема на шляху ранняй дыягностыкі хваробы. Хоць менавіта ў гэтым выпадку ў чалавека з'яўляецца рэальны шанец на доўгае паўнавартаснае жыццё, як калі б ён не быў уладальнікам смяротна небяспечнай хваробы. Як распазнаць ПІД, куды звяртацца па дапамогу і якое лячэнне можа захаваць чалавеку жыццё – у нашым матэрыяле.
Першасныя імунадэфіцыты (ПІД) – група разнастайных (гетэрагенных) захворванняў, у аснове якіх знаходзяцца прыроджаныя, генетычна абумоўленыя дэфекты аднаго або некалькіх кампанентаў імуннай сістэмы, што значна павышае ўспрымальнасць арганізма да інфекцый. На сёння апісана больш за 200 разнавіднасцей ПІД.
ПІД прыводзіць да таго, што інфекцыі, напластоўваючыся адна на другую, становяцца прычынай развіцця цяжкіх хранічных хвароб, запаленчага паражэння ўнутраных органаў і тканак, утварэння злаякасных пухлін... Для людзей з дыягназам ПІД навакольны свет – у прамым сэнсе крыніца штохвіліннай небяспекі. Яны цалкам безабаронныя перад інфекцыямі, калі нават банальная прастуда можа абярнуцца грознымі ўскладненнямі.
Цяжкія формы першаснага імунадэфіцыту, як правіла, выяўляюцца адразу пасля нараджэння дзіцяці. У менш цяжкіх выпадках чалавек можа гадамі не здагадвацца пра сапраўдную прычыну сваіх частых і зацяжных хвароб.
У Беларусі, пачынаючы з 2006 года, дыягназ ПІД афіцыйна пацверджаны ў 349 чалавек. Але, улічваючы распаўсюджанасць першаснага імунадэфіцыту ў свеце, рэальная лічба блізкая да 2 тысяч. Адпаведна, пераважнай большасці людзей, якія пакутуюць ад першаснага імунадэфіцыту, дыягназ дакладна не ўстаноўлены, яны не атрымліваюць неабходнага лячэння.
Нягледзячы на тое, што ў ПІД няма ўнікальных адметных рысаў, існуе 12 прыкмет, якія паказваюць на неабходнасць праверкі функцыянавання імуннай сістэмы. Да іх адносяцца:
Калі хаця б 2 прыкметы з пералічаных супалі ў вас, трэба абавязкова пагаварыць з урачом пра неабходнасць далейшых абследаванняў на наяўнасць першаснага імунадэфіцыту.
Калі ваша амбулаторная карта з-за частых, працяглых прастудных і інфекцыйных захворванняў больш падобная да поўнага збору твораў класіка рускай літаратуры («сімптом цэглы») – гэта нагода непакоіцца пра функцыянальны стан вашай імуннай сістэмы. Накіраванне на абследаванне можа выпісаць участковы ўрач – педыятр або тэрапеўт. Часцей за ўсё менавіта ён першым заўважае магчымыя праблемы збоку імуннай сістэмы.
Стартавая лабараторная дыягностыка ПІД звычайна ўключае:
Найбольш яркая прыкмета наяўнасці першаснай імуннай недастатковасці – ўстойлівыя змены ў імунаграме.
У гэтым выпадку патрабуецца кансультацыя імунолага і напраўленне, пры неабходнасці, у РНПЦ дзіцячай анкалогіі, гематалогіі і імуналогіі (Мінскі раён) або ў РНПЦ радыяцыйнай медыцыны і экалогіі чалавека (Гомель). Па выніках ацэнкі геному ў лабараторыі малекулярна-генетычных даследаванняў дыягназ ПІД можа быць дакладна пацверджаны або абвергнуты, а таксама вызначана месца парушэння імуннай абароны (клетачнае або гумаральнае звяно) і тып мутацыі, якая выклікала захворванне.
Дыягназ ПІД не з'яўляецца «прысудам» пры ўмове своечасова пачатага лячэння. Але трэба звыкнуцца з думкай, што тэрапія – пажыццёвая.
Цяпер ва ўсім свеце, і ў Беларусі ў тым ліку, выкарыстоўваюцца два віды лячэння першаснай імуннай недастатковасці. Найбольш распаўсюджаная замяшчальная тэрапія донарскім імунаглабулінам.
У рэдкіх выпадках пры цяжкіх формах ПІД ужываецца радыкальны метад лячэння: трансплантацыя касцявога мозгу. Сёння ў нашай краіне больш за 20 дзяцей паспяхова прайшлі праз падобную складаную аперацыю. А гэта значыць, выратавана больш за 20 маленькіх – неацэнных – жыццяў.
Абодва віды лячэння, праведзеныя своечасова, дазваляюць людзям з ПІД нармальна жыць і працаваць, вучыцца і развівацца, займацца спортам і ствараць сем'і.
Ядомасць розных відаў грыбоў заўсёды выклікала шматлікія спрэчкі і дыскусіі.
З красавіка па май атручванні грыбамі часцей за ўсё звязаны з ужываннем у ежу смаржкоў і страчкоў. У склад гэтых грыбоў уваходзіць гельвелавая кіслата, якая і выклікае найцяжэйшыя атручванні. У страчках утрымліваецца моцная атрута гірамітрын, які не інгібіруецца пры тэрмічнай апрацоўцы.
Страчок з'яўляецца ранняй вясной адразу ж пасля растання снегу. Расце ў хваёвых і змешаных лясах, на старых пажарышчах. Асноўную масу грыба складае капялюшык круглявай, маршчыністай і няправільнай формы, з разорамі і звілінамі, якія нагадваюць мазгавое рэчыва. У маладога грыба капялюшык мае каштанава-карычневы колер, затым становіцца больш светлым.
Атручэнне ў людзей выклікае таксін гірамітрын. Калі таксін патрапіў у арганізм чалавека, і медыцынская дапамога не была аказана, узнікаюць прыкметы гастраэнтэрыту, пячоначна-нырачна недастатковасці.
Клінічныя праявы: інкубацыйны перыяд ад 3 да 25 гадзін, пачынаецца ўсё з агульнага недамагання, слабасці, галаўнога болю, назіраюцца болі ў страўніку, млоснасць, ваніты з прымешкай жоўці, часты вадкі стул, можа далучыцца боль у паяснічнай вобласці.
Другі небяспечны вясновы грыб – гэта смаржок. Ён адносіцца да ўмоўна ядомых грыбоў. З'яўляецца таксама ранняй вясной у розных тыпах лясоў, на лясных высечках. Капялюшык грыба складае дзве траціны даўжыні ножкі, можа мець круглявую форму, складаецца з ячэістых паглыбленняў, якія нагадваюць няроўныя пчаліныя соты. Афарбоўка - ад светла-карычневай да карычневай.
Спосабам абясшкоджвання смаржкоў з'яўляецца сушка або кіпячэнне. Сушаць іх на адкрытым паветры на працягу 2 месяцаў. Кіпячэнне ажыццяўляецца ў вадзе 2 разы па 15-20 хвілін. Атрыманы адвар пры гэтым зліваюць, не ўжываючы ў ежу, так як у ім утрымліваецца шмат атрутных рэчываў. Пасля гэтага грыбы промываюць і адціскаюць, а затым выкарыстоўваюць для прыгатавання розных страў.
Прафілактыка атручванняў грыбамі зводзіцца да агульнай і спецыфічнай.
Агульная прафілактыка ўключае ў сябе наступныя прынцыпы.
Спецыфічная прафілактыка – пры з'яўленні першых прыкмет атручвання грыбамі неадкладна выклікайце хуткую медыцынскую дапамогу, адначасова з гэтым неабходна правесці прамыванне страўніка, прыняць актываваны вугаль або іншы энтэрасарбент, выпіць вялікую колькасць вадкасці.
І памятайце, што ўжыванне незнаёмых грыбоў можа мець для вашага арганізма непрыемныя наступствы.
З кожным годам цікавасць да падарожжаў за мяжу ў беларусаў імкліва расце. Прычым калі яшчэ некалькі гадоў таму нашы суайчыннікі наведвалі ў асноўным краіны блізкага замежжа, то ў апошнія гады геаграфія іх інтарэсаў значна пашырылася. Гэта звязана не толькі з паспяховым маркетынгам і шырокім пералікам прапаноў турыстычных кампаній, але і з нашым жаданнем паглядзець новыя краіны, тым больш, калі для гэтага ёсць усе магчымасці.
Па дадзеных Дзяржаўнага пагранічнага камітэта Рэспублікі Беларусь, у 2017 годзе за мяжу беларусамі было здзейснена амаль 8,5 мільёны паездак (у 2016 годзе – каля 7 мільёнаў). І гэта дадзеныя без уліку грамадзян, якія пераплылі беларуска-расійскі ўчастак мяжы. Адназначна, беларусы любяць падарожнічаць!
Што неабходна ведаць, калі выязджаеце за мяжу на адпачынак ці ў дзелавую камандзіроўку? Якія дадатковыя ўмовы неабходна выканаць для ўезду ў некаторыя краіны? Што рабіць у непрадбачаных сітуацыях? Чым вам зможа дапамагчы консул на тэрыторыі краіны, якую вы наведваеце?
Адказы на гэтыя пытанні, а таксама парады пра тое, як больш правільна падрыхтавацца да паездкі за мяжу, дае Міністэрства замежных спраў Рэспублікі Беларусь (МЗС РБ).
Для ўезду ў замежныя дзяржавы неабходны сапраўдны пашпарт.
Абавязкова праверце тэрмін яго дзеяння. Зрабіце ксеракопію пашпарта. Запішыце, а лепш запомніце серыю, яго нумар, дату і месца выдачы.
У некаторых краінах да пашпарта могуць быць асаблівыя патрабаванні. Напрыклад, згодна з Візавым кодэксам Еўрапейскага саюза, асобныя палажэнні якога непасрэдна распаўсюджваюцца і на грамадзян Рэспублікі Беларусь, праязны дакумент (пашпарт) павінен задавальняць наступным крытэрыям:
Праверце пашпарт на пашкоджанні, плямы і староннія запісы. Іх у пашпарце быць не павінна.
Трымаеце заўсёды пашпарт пры сабе і не пакідайце яго ў заклад.
Вазьміце з сабой іншыя дакументы, якія змогуць пацвердзіць вашу асобу ў выпадку страты або крадзяжу пашпарта, і некалькі фотаздымкаў, у тым ліку з выявай вашых дзяцей.
Шэраг краін беларусы могуць наведваць без візы. Найбольш папулярныя з іх Азербайджан, Арменія, Венесуэла, Грузія, Казахстан, Кыргызстан, Малдова, Расія, Таджыкістан, Узбекістан, Украіна. У большасць жа іншых краін вы можаце патрапіць, маючы візу або іншы дазвольны дакумент, прадугледжаны нацыянальным заканадаўствам замежнай дзяржавы.
Інфармацыю пра тое, якія краіны вы можаце наведаць без візы, можна знайсці па спасылцы.
Для ўезду ў большасць краін свету неабходна атрыманне візы.
Акрамя таго, можа спатрэбіцца выкананне дадатковых умоў. Напрыклад, для ўезду ў некаторыя краіны Афрыкі і Лацінскай Амерыкі неабходна абавязковая наяўнасць міжнароднага сертыфікату аб вакцынацыі супраць жоўтай ліхаманкі. Для ўезду ў асобныя краіны дадзеных кантынентаў такая вакцынацыя рэкамендуецца.
Абавязкова наяўнасць міжнароднага сертыфікату аб вакцынацыі супраць жоўтай ліхаманкі для асоб, якія прыязджаюць з любой краіны ў Анголу, Бенін, Буркіна Фасо, Габон, Гану, Гвіяну Французскую, Заір (Дэмакратычную Рэспубліку Конга), Камерун, Конга, Кот-д'Івуар, Ліберыю, Малі, Нігер, Руанду, Сан-Томе і Прынсіпі, Сьера-Леонэ, Тога, Цэнтральна-Афрыканскую Рэспубліку.
Рэкамендуецца зрабіць прышчэпку супраць жоўтай ліхаманкі асобам, якія прыбываюць з неэндэмічных краін у Балівію (дэпартаменты Бені, Качабамба, Санта Круз, субтрапічная частка дэпартамента Ла Паз), Бразілію (гарады штатаў Акра, Амапа, Амазонас, Гояс, Мараньян, Мату Гроса, Мату Гроса ды Сул, Пара, Рандонія, Рараіма і Такансіс; штат Манас Гераіс; спецыфічныя тэрыторыі штатаў Эспірыту Санта, Пьяўі, Бая, Сан Паула, Парана, Санта Катарына, Рыа Грандэ Дзі), Бурундзі, Венесуэлу, Гаяну, Гамбію, Гвінею, Гвінею-Бісаў , Кенію, Калумбію, Маўрытанію, Нігерыю, Панаму, Перу, Сенегал, Самалі, Судан, Сурынам, Танзанію, Трынідад і Табага, Уганду, Чад, Эквадор, Экватарыяльную Гвінею, Эфіопію.
У Беларусі зрабіць прышчэпку супраць жоўтай ліхаманкі можна ў Рэспубліканскім прышчэпачным кабінеце супраць жоўтай ліхаманкі ў 19-й паліклініцы г. Мінска па адрасе пр. Незалежнасці, 119, каб. 701А. Для правядзення вакцынацыі неабходна наяўнасць даведкі аб адсутнасці супрацьпаказанняў да правядзення прафілактычных прышчэпак супраць жоўтай ліхаманкі, выдадзенай па месцы жыхарства. Тэрмін дзеяння яе складае 15 дзён. Для атрымання даведкі ад вас спатрэбіцца наяўнасць даведкі аб выкананні флюараграфіі і здачы агульных аналізаў. Звярніце ўвагу, вакцынацыя праводзіцца ў аўторак, сераду і чацвер з 10.00 да 13.00.
Для атрымання патрабаванняў у дачыненні да парадку ўезду ў цікавую для вас краіну можна звярнуцца ў бліжэйшае дыпламатычнае прадстаўніцтва гэтай краіны, кантактныя дадзеныя якой можна знайсці тут.
Абавязкова вывучыце перад выездам інфармацыю аб дзяржаве знаходжання, у прыватнасці аб становішчы ўнутры краіны, звычаях, асаблівасцях паводзін. Памятайце пра неабходнасць запаўнення мытнай дэкларацыі пры перасячэнні мяжы некаторых краін.
Мэта вашай паездкі і месца знаходжання вы можаце пацвердзіць з дапамогай:
Усе гэтыя дакументы могуць запатрабаваць у вас яшчэ пры ўездзе ў краіну знаходжання.
Абавязкова аформіце медыцынскую страхоўку. Папярэдне высвятліце, якія медыцынскія паслугі вам прадаставяць у краіне знаходжання і як яны будуць аплачвацца. Выбірайце толькі правераныя страхавыя кампаніі.
Нядбайнае стаўленне да афармлення медыцынскай страхоўкі можа абярнуцца буйнымі выдаткамі ў выпадку хваробы або няшчаснага выпадку.
Пакіньце ў сваякоў копіі медыцынскай страхоўкі.
Майце пры сабе кантактныя дадзеныя пасольства, дыпламатычных прадстаўніцтваў або консульскай установы Рэспублiкi Беларусь у краіне, у якую вы накіроўваецеся.
У выпадку неабходнасці атрымання кампетэнтнай прававой кансультацыі звяртайцеся па дапамогу ў консульскую ўстанову Рэспублікі Беларусь.
Калі вы трапілі ў неспадзяваную сітуацыю (затрыманне мясцовымі праваахоўнымі органамі, пагрозы з боку трэціх асоб, ДТЗ або іншыя складаныя жыццёвыя сітуацыі), то неадкладна паведаміце ў амбасаду або консульскую ўстанову Беларусі.
Ніколі не падпісвайце пратаколы ці іншыя дакументы на замежнай мове без разумення іх зместу. Па заканадаўстве шэрагу краін гэтыя дакументы могуць быць пакладзены ў аснову абвінавачвання ў здзяйсненні злачынства.
Акрамя таго, абавязкова зрабіце і вазьміце з сабой у падарожжа ксеракопіі ўсіх дакументаў, якія маюць дачыненне да паездкі. Яны абавязкова спатрэбяцца ў выпадку страты пашпарта або іншых непрадбачаных сітуацыях у краіне знаходжання.
Знаёмства з дадзенымі рэкамендацыямі, несумненна, дапаможа вам лепш зарыентавацца ў тым, як правільна падрыхтавацца да паездкі за мяжу.
Вы можаце загрузіць інфармацыю з парадамі МЗС РБ у выглядзе буклета «Выезд за мяжу» па спасылцы, раздрукаваць яго і ўзяць з сабой у дарогу
І самае галоўнае! Перад паездкай абавязкова паведаміце сваякам, сябрам пра вандроўку, пакіньце нумары кантактных тэлефонаў і адрасы гасцініц, дзе вы плануеце спыняцца.
Шчаслівай дарогі!
Устойлівыя міфы пра адносіны, на якія мы абапіраемся ў спробе выбудаваць моцны саюз, часта не толькі не прыводзяць нас да месца прызначэння, але і падштурхоўваюць да краху.
«Хацелі як лепш, а атрымалася як заўсёды». Парадаксальна, але так бывае, калі мы на разрыў імкнемся палепшыць адносіны і падагнаць іх пад нейкі ўмоўны ідэал. Прычым, адкуль ён узяўся ў нашай галаве і ці сапраўды магчыма быць шчаслівымі, ідучы па такой схеме, мала хто задумваецца.
Якія ж міфы пра сямейнае жыццё могуць шкодзіць нам?
Пра гэта журналісту партала 24health.by распавёў Сяргей Жарабцоў, намеснік дырэктара Інстытута псіхалогіі БДПУ імя. М. Танка, кандыдат псіхалагічных навук, дацэнт.
Псіхалагічная сумяшчальнасць разглядаецца з пункту гледжання двух падыходаў. Першы звязаны з прынцыпам падабенства. А другі – адрознення.
Вядома, добра, калі ў мужа і жонкі ёсць такое жаданне. Але калі гэта не так, не значыць, што адносіны дрэнныя.
Шмат у каго, асабліва маладых, мужа і жонкі ёсць ілюзія, што «я змагу сабою задаволіць усе патрэбы ва ўзаемаадносінах свайго партнёра». Калі раптам яны разумеюць, што іх каханыя могуць з кімсьці жартаваць або добра бавіць час (гаворка не пра здраду), то гэта насцярожвае іх.
Адносіны – гэта працэс. Яны могуць змяняцца, ператварацца і ніколі не будуць такімі, як раней. Але гэта не значыць, што яны не будуць добрыя.
Мы часам і не ўсведамляем, як міфы і стэрэатыпы, якія мы засвоілі яшчэ з дзяцінства, уплываюць на нашы адносіны. Сапраўды важным бывае спыніцца і разабрацца, якія з перакананняў належаць асабіста нам і адпавядаюць нашаму ўнутранаму адчуванню, а якія проста прынятыя ў наша жыццё без абмеркавання і прыносяць толькі непрыемнасці.
Відэа - Генадзь Сукач
Калі вы ніколі асабіста не мелі справу з крапіўніцай, не спяшайцеся радавацца. Верагоднасць адчуць на сабе ўсю «прывабнасць» алергічнай рэакцыі ў выглядзе пухіроў і нясцерпнага свербу роўная 1:3. Спецыялісты сцвярджаюць, што кожны трэці чалавек хоць раз у жыцці перажывае прыступ вострай крапіўніцы. Таму як мінімум не лішне ведаць пра тое, што правакуе рэакцыю і як з ёй справіцца.
Журналіст інфармацыйнага партала 24health.by сустрэлася з экспертам у галіне алергалогіі, загадчыкам алергалагічнага аддзялення 4-й дзіцячай клінічнай бальніцы г. Мінска, галоўным пазаштатным дзіцячым алерголагам Міністэрства аховы здароўя, к.м.н. Дзмітрыем Бузой, каб атрымаць самую важную і неабходную інфармацыю.
Крапіўніца – гэта вострая алергічная рэакцыя арганізма на раздражняльнік, якую вылучае з'яўленне на целе пухіроў, што свярбяць.
«Не дзіва!», – можаце падумаць вы. Ад камарыных укусаў таксама зуд і пухіры. Такая «крапіўніца» раз 10 за лета здараецца... І не будзеце мець рацыю.
Ні ўкус казуркі, ні апёк ад крапівы (дзякуючы якой, дарэчы, крапіўніца і атрымала сваю назву – за падабенства праявы рэакцыі) да алергічных захворванняў дачынення не маюць. Калі пухір ўзнікае толькі ў месцы ўкусу ці кантакту з раслінай – гэта мясцовая таксічная рэакцыя скуры на раздражняльнік. Яна даволі хутка праходзіць сама па сабе альбо пры дапамозе мясцовай тэрапіі (содавых прымочак або супрацьалергічных мазей).
Вострая крапіўніца, наадварот, адрозніваецца генералізаванай рэакцыяй, г.зн. пасля кантакту з алергенам пухіры з'яўляюцца па ўсім целе.
Такім чынам, ёсць 2 асноўныя прыкметы, якія характарызуюць вострую крапіўніцу:
Часам высыпанні выяўляюцца не генералізавана (г.зн. па ўсім целе), а лакальна. Тыповая лакалізацыя пухіроў – тулава, твар, радзей – рукі, ногі. У некаторых выпадках «дастаецца» і слізістым: вадзяністыя пухіры выступаюць на вуснах, языку, мяккім паднябенні і гартані. Групіруюцца высыпанні кучна і схільныя да зліцця.
У залежнасці ад ступені выяўленасці алергічнай рэакцыі пухіры самі па сабе бясследна знікаюць ужо праз некалькі хвілін, але могуць захоўвацца да сутак. Часам крапіўніца можа даваць рэцыдыў некалькі дзён і нават тыдняў.
Нароўні з пухірамі, сверб – ключавая адметная прыкмета крапіўніцы. Ён бывае настолькі нясцерпным, што літаральна пазбаўляе чалавека спакою. Нават калі востры прыступ крапіўніцы хутка праходзіць або паспяхова здымаецца лекамі і ад пухіроў нічога не застаецца, глыбокія драпіны яшчэ доўга нагадваюць пра перажытае. У практыцы Дзмітрыя Бузы такія выпадкі – звычайны.
Паколькі крапіўніца – гэта алергічная рэакцыя, справакаваць яе можа што заўгодна. Але ў пераважнай большасці выпадкаў прычынай служаць 3 найбольш распаўсюджаныя раздражняльнікі.
Самая шырокая група алергічных правакатараў. Найбольш алергізуючае ўздзеянне сярод харчовых прадуктаў маюць:
Калі чалавек пакутуе ад класічнай харчовай алергіі па тыпу крапіўніцы, дыягназ пацверджаны, раздражняльнік вызначаны і не выклікае сумненняў, рэакцыю ў яго можа выклікаць любы кантакт з мінімальнай дозай алергену. Напрыклад, нават кропля малака, якая патрапіла на скуру чалавека, які пакутуе ад алергіі да бялку малака, правакуе з'яўленне пухіроў.
Цікава ведаць: Папулярныя шакаладныя дражэ M&M's, як вядома, вырабляюцца ў некалькіх варыяцыях, у прыватнасці, з арэхамі і без. У свой час дзеці з алергіяй на арахіс (самы моцны алерген сярод арэхаў), сталі выдаваць рэакцыю на любімыя цукеркі, якія не ўтрымлівалі «шкоднага» начыння. Пасля доўгіх разглядаў высветлілася, што абодва варыянты прысмакаў (з арэхамі і без) вырабляліся на адной вытворчай лініі. Адпаведна, мікрачасціцы арахісу, як прынята казаць, – сляды, маглі патрапіць у «чыстыя» цукеркі. З тых часоў на ўпакоўках прадуктаў, вырабленых на адной вытворчай лініі з прадуктамі, у склад якіх уваходзяць інгрэдыенты, якія выклікаюць рэакцыю, сталі пазначаць папераджальны надпіс: «Можа ўтрымліваць сляды арахісу/малочных прадуктаў/глютэну...».
Тут варта зрабіць акцэнт. Калі вострай крапіўніцай скончыўся, напрыклад, перакус «штучным» памідорам, але ён паспяхова купіраваўся антыгістаміннымі прэпаратамі і больш не паўтараўся, гэта не падстава лічыць, што ўсе таматы – зло. Як і не падстава здаваць разнастайныя і шматлікія аналізы ў пошуках галоўнага «злачынцы» – канкрэтнага хімічнага дадатку.
Хімічныя кампаненты як такія не з'яўляюцца алергенамі. Гэта толькі фактары, якія запускаюць рэакцыю. Алергалагічныя тэсты робяць на харчовыя прадукты, а не на хімічныя дадаткі, якія выкарыстоўваюцца для іх вытворчасці.
Прыкладна кожная 5-я ахвяра вострай крапіўніцы пакутуе ад гэтай групы правакацыйных фактараў. Сярод іх таксама ёсць свой рэйтынг лідараў:
Медыкаментозная алергія па тыпу крапіўніцы – той самы выпадак, калі не лішне паўтарыць: лекі прымаць трэба выключна па рэкамендацыі ўрача, строга выконваючы прапісаную ім схему лячэння і дазіроўку прэпарата.
Дзмітрый Буза заўсёды раіць пацыентам з сыпам рабіць фота на тэлефон, каб потым можна было паказаць карцінку ўрачу для ацэнкі выяўленасці рэакцыі і яе характару.
Найбольшую пагрозу ў развіцці алергічнай рэакцыі ўяўляе атрута пчол, вос і шэршняў. На іх фоне камары – бяскрыўдныя казуркі. Камарыны ўкус у выключна рэдкіх выпадках прыводзіць да крапіўніцы.
Запомніце: якім бы вялікім і запалёным ні быў адзінкавы пухір ад укусу казуркі – гэта не крапіўніца! Казаць пра вострую алергічную рэакцыю можна ў тым выпадку, калі пухіры пасля ўкусу выяўляюцца ў вялікай колькасці і па ўсім целе.
Калі прыступ вострай крапіўніцы вас не мінуў, самае галоўнае правіла: не панікаваць! У пераважнай большасці выпадкаў час ёсць, каб дачакацца прыезду брыгады «хуткай дапамогі» альбо самому даехаць да бліжэйшай паліклінікі ці бальніцы і атрымаць адэкватную дапамогу.
Каб знізіць дыскамфорт, да візіту да ўрача можна і трэба скарыстацца правіламі першай дапамогі:
Не варта марудзіць, калі крапіўніца выявілася ў вобласці твару, пачынаюць з'яўляцца сімптомы з боку дыхальнай сістэмы: кашаль, аддышка, асіпласць голасу. Гэтыя сімптомы – нагода для тэрміновага выкліку брыгады хуткай дапамогі.
Але якім бы ні было цячэнне алергіі, па медыцынскую дапамогу трэба звярнуцца абавязкова! Пры гэтым прызначыць антыгістамінную тэрапію можа і ўчастковы доктар. Пры разавым эпізодзе вострай крапіўніцы бегчы адразу да алерголага няма неабходнасці. Калі вострая алергічная рэакцыя паспяхова ліквідаваная і больш не паўтараецца, алергалагічныя абследаванні і тэсты таксама немэтазгодныя. Дапамога кваліфікаванага ўрача-алерголага патрабуецца, калі вострая крапіўніца носіць рэцыдывавальны або зацяжны характар і цяжка паддаецца лячэнню.
Праваслаўныя хрысціяне Беларусі адзначаюць дзявяты дзень пасля Вялікадня адмысловым чынам – ідуць на могілкі да блізкіх з кветкамі і пачастункамі. Гэта Радаўніца, якая сёлета выпадае на 17 красавіка. Журналіст партала 24health.by пагаварыла са спецыялістам пра важнасць гэтага дня для народнай культуры, яго вытокі і традыцыі.
Радаўніца – старажытная традыцыя, якая ўзнікла на нашай тэрыторыі яшчэ да з’яўлення беларусаў як народу.
Нягледзячы на тое, што Радаўніца – паганскі абрад, ён захаваўся ў народнай традыцыі і пасля прыходу хрысціянства.
Дарэчы, ў розных рэгіёнах гэты дзень называюць па-свойму – Радаўніца, Радуніца, Радуніцкія Дзяды, Провады, Могілкі.
Дакладных звестак пра тое, што рабілі ў гэты дзень нашы продкі ў дахрысціянскія часы, няма з-за амаль поўнай адсутнасці пісьмовых крыніц.
Трызна – гэта своеасаблівае паднашэнне памерлым ад жывых. Падчас яе сем’і збіраліся над магіламі блізкіх і ладзілі там застолле, якое суправаджалася спевамі, танцамі і паленнем вогнішчаў.
Па словах Сяргея Грунтова, святкаванне Радаўніцы ў сучаснай Беларусі – гэта вынік нацыятворчага працэсу, які зрабіў агульнанацыянальным днём памінання памерлых другі аўторак пасля Вялікадня. Але на тэрыторыі краіны існуе даволі шмат лакальных традыцый і памінальных дзён.
Пра паходжанне назвы гэтага дня існуюць розныя меракаванні, але няма агульнага. Так, прыхільнікі праваслаўнага пункту гледжання выводзяць яе ад слова «радавацца». Прычым радасць яны звязваюць з Вялікаднем і чаканнем будучага ўз’яднання ўсіх памерлых. Па іншай тэорыі слова «Радаўніца» мае балцкія карані і адпавядае, напрыклад, літоўскаму слову rauda – «галашэнне».
Радаўніца ў Беларусі – заўсёды выхадны дзень, у той час як у суседніх Расіі і Украіне яна не ўключана ў каляндар дзяржаўных святаў. Выхадным зазвычай з’яўляецца і папярэдні панядзелкак. Многія беларускія сем’і карыстаюцца гэтай магчымасцю, каб сабрацца разам на малой радзіме.
Гемафілію называюць «царскай хваробай» дзякуючы вядомым імёнам каралеўскіх дынастый Еўропы, прадстаўнікі якіх, з-за частых шлюбаў венцаносных асоб са сваякамі, пакутавалі ад гэтага спадчыннага захворвання – незгусальнасці крыві. У Расіі гэта захворванне стала шырока вядомым з-за гемафіліі ў цэсарэвіча Аляксея.
Гемафілія – захворванне крыві, звязанае з дэфіцытам спадчынных фактараў згусальнасці 8 і 9.
Мужчыны часцей пакутуюць ад гемафіліі, а носьбіты гена – жанчыны. Зрэшты, і сярод прыгожай паловы чалавецтва, хай і не так часта, ёсць тыя, у каго дыягнастуецца гэтае захворванне.
Верагоднасць гемафіліі ў хлопчыкаў – 1 выпадак на 10 тыс., а ў дзяўчынак – 1 выпадак на 100 млн.
Захворванне ў дзяўчынак можа развіцца, калі мама з'яўляецца носьбітам дадзенага гена, а тата хворы на гемафілію. Напрыклад, у Беларусі зафіксаваныя два падобныя выпадкі. Адна жанчына, якая пакутуе ад гемафіліі, жыве ў Гомельскай вобласці. Такое захворванне дыягнаставана і ў дзяўчынкі, якая зараз разам з бацькамі жыве ў Санкт-Пецярбургу.
З 1989 года па ініцыятыве Сусветнай федэрацыі гемафіліі і Сусветнай арганізацыі аховы здароўя 17 красавіка адзначаецца Сусветны дзень гемафіліі. Ён закліканы прыцягнуць увагу да праблем пацыентаў з гемафіліяй і зрабіць усё магчымае для паляпшэння якасці і даступнасці медыцынскай дапамогі.
Цяпер у Беларусі пражывае 498 чалавек з гемафіліяй А і 116 пацыентаў з гемафіліяй В. Сярод дзяцей – 55 чалавек з гемафіліяй А і 13 – з гемафіліяй В.
Яшчэ некалькі дзесяткаў гадоў таму гемафілія з'яўлялася практычна некіруемай хваробай. Сярэдняя працягласць жыцця такіх пацыентаў складала каля 11 гадоў. Сёння ж сітуацыя радыкальна змянілася. У многім дзякуючы развіццю ранняй дыягностыкі (захворванне выяўляюць яшчэ на стадыі ўнутрывантробнага развіцця дзіцяці), шырокі ахоп пацыентаў неабходнай тэрапіяй.
У 70% выпадкаў развіццё гемафіліі звязана са спадчынным фактарам, у 30% выпадкаў з'яўляецца вынікам спантанных генетычных мутацый.
Як правіла, пры лёгкай і сярэдняй ступені цяжкасці захворвання ўрачы назіраюць пацыента. Рэкамендуюць выконваць пэўны рэжым, імкнуцца пазбягаць траўманебяспечных сітуацый. Калі форма захворвання цяжкая, то чалавеку неабходна на працягу ўсяго жыцця кожны тыдзень унутрывенна ўводзіць адмысловы прэпарат плазмы крыві – антыгемафільны фактар. Такое лячэнне – свайго роду гарантыя пазбегнуць ускладненняў.
Адным з цяжкіх ускладненняў гемафіліі з'яўляецца дэфармацыя суставаў, якая развіваецца ў выніку гемартрозаў (множныя кровазліцці ў суставы). З часам гэта прыводзіць да інваліднасці, абмежавання руху і болю. Сёння ж пацыентам з гемафіліяй, дзякуючы прафілактычнаму лячэнню, стала магчымым выкананне аперацый па замене суставаў. Такія аператыўныя ўмяшанні робяць у Рэспубліканскім навукова-практычным цэнтры (РНПЦ) траўматалогіі і артапедыі.
Адным з такіх пацыентаў стаў 36-гадовы Дзмітрый са Смалявіцкага раёна. Тое, што ў мужчыны гемафілія, высветлілася выпадкова. Яшчэ маленькім ён параніў вуха, кроў доўга не спынялася. Зміцер ужо перанёс дзве аперацыі замены суставаў у 2011 і 2017 гадах. Гэта стала магчымым менавіта дзякуючы ўжыванню прэпарата – антыгемафільнага фактару. Пасля аперацыі, падзяліўся Зміцер, ён змог уладкавацца на працу і вядзе актыўны лад жыцця. У мужчыны падрастаюць дзве дачкі – 10 і 14 гадоў. Па прызнанні Дзмітрыя, пакуль яны не ведаюць, ці з'яўляюцца дзяўчынкі носьбітамі гена гемафіліі, але ў будучым плануюць прайсці абследаванне ў РНПЦ «Маці і дзіця».
Людзі з гемафіліяй – адмысловая група пацыентаў. Ранняя дыягностыка з наступным лячэннем дазваляе ім жыць паўнавартасна. Усе яны атрымліваюць гарантаваную дзяржаўную дапамогу ў выглядзе прызначэння высокаэфектыўных і вірус бяспечных прэпаратаў крыві з мэтай прафілактыкі ўскладненняў. Дзеці ўжо ў раннім узросце атрымліваюць прафілактычнае лячэнне. Яно гарантуе адсутнасць праблем у далейшым, з якімі сутыкаюцца зараз ужо дарослыя людзі, якія раней не атрымлівалі падобную тэрапію.
Пацыенты з гемафіліяй маюць права ўводзіць нутравенна неабходныя прэпараты ў хатніх умовах.
З 1996 года Беларусь – член Сусветнай арганізацыі гемафіліі. З 2008 года пачалі стварэнне інфармацыйна-аналітычнай сістэмы – нацыянальнага рэгістра хворых на гемафілію. Вядзецца не толькі ўлік усіх пацыентаў рэспублікі з дадзенай паталогіяй, але і адсочваецца дынаміка захворвання ў кожнага пацыента, лячэбных мерапрыемстваў, арганізавана своечасовае забеспячэнне сучаснымі лекамі на аснове плазмы крыві. Праца па зборы і фіксацыі інфармацыі ў рэгістр вядзецца ўжо на працягу 10 гадоў ва ўсіх рэгіёнах.
На кожнага пацыента аформлена электронная картка, у якую ўносяцца ўсе яго дадзеныя – дэмаграфічныя і сацыяльныя звесткі, спадарожныя захворванні, артапедычны статус.
З апошніх новаўвядзенняў – павелічэнне выдачы прэпарата пацыентам, якія працуюць, або навучэнцам у колькасці 20 тыс. адзінак у квартал. Гэтага дастаткова, каб уводзіць яго самастойна і весці паўнавартасны лад жыцця, працаваць і вучыцца.
Першасная прафілактыка прызначаецца з першых дзён жыцця. Гэта дазваляе папярэдзіць развіццё крывацёкаў. Другасная прафілактыка накіравана на прадухіленне парушэнняў апорна-рухальнага апарата.
Беларусь адпавядае ўсім дзесяці еўрапейскім прынцыпам, неабходным для адэкватнай дапамогі пацыентам з гемафіліяй. Пацвярджэнне гэтаму – сертыфікат, выдадзены Рэспубліканскаму гемафілічнаму цэнтру Еўрапейскай асацыяцыяй гемафіліі.
Асноўныя прынцыпы:
Да нядаўняга часу гемафілія лічылася невылечным захворваннем. Усе сучасныя лекавыя сродкі маглі толькі кароткачасова павысіць згусальнасць крыві шляхам увядзення антагемафільнага фактару. Аднак у мінулым годзе ў Вялікабрытаніі афіцыйна зарэгістраваныя першыя два пацыенты з гемафіліяй, якія вылечыліся. Гэта стала магчымым дзякуючы геннай тэрапіі.
Фота – Сяргей Міцэвіч
«Калі жыццё не можа ўзяць вас за горла звонку, яно бярэ знутры». Так метафарычна і трохі па-філасофску невядомы аўтар ахарактарызаваў звычайную ангіну.
Сапраўды, боль пры вострым захворванні можа быць такі, што белы свет становіцца не мілы: ні глынуць, ні ўздыхнуць, ні рота раскрыць ... Але не ўсякая боль у горле звязаная з ангінай. Як ні водная ангіна, калі паставіцца да яе легкадумна, не пройдзе для арганізма бясследна.
У гутарцы з журналістам інфармацыйнага партала 24health.by урач-отарыналарынголаг вышэйшай кваліфікацыйнай катэгорыі, намеснік галоўнага ўрача па медыцынскай частцы 3-й дзіцячай клінічнай бальніцы г. Мінска Алег Мазанік разбіў 5 самых распаўсюджаных міфаў і здагадак, якія ходзяць вакол ангіны.
А вось і не. Горла можа балець не толькі пры ангіне (у оталарынгалогіі правільная назва – востры танзіліт), але і пры вострых рэспіраторных інфекцыях (ВРІ), якія, між іншым, здараюцца значна часцей. Пры вострым танзіліце хваробатворныя мікробы атакуюць паднябенныя міндаліны і правакуюць у іх запаленчы працэс. Адпаведна, і боль лакалізаваны пераважна ў месцы іх размяшчэння. Пры ВРІ запаляецца ўся слізістая абалонка глоткі, у большай ступені – задняя сценка (так званы фарынгіт). Адсюль адчуванне, што баліць усё горла.
Усё залежыць ад стану імунітэту канкрэтнага чалавека. Можна выстаяць перад інфекцыяй, маючы вельмі цесны кантакт з хворым (напрыклад, пры пацалунку). А можна захварэць, усяго толькі пабываўшы з ім у адным памяшканні і ўдыхнуўшы заражанага паветра. Паколькі інфекцыя перадаецца паветрана-кропельным шляхам, крыніцай заражэння могуць быць таксама прадукты харчавання, сталовыя прыборы, прадметы асабістай гігіены (ручнікі, насавыя хусткі і г.д.), дзе аказаліся хваробатворныя мікробы. У выпадку хваробы важна арганізаваць свой побыт так, каб не перадаваць інфекцыю, як эстафетную палачку: кубкі-талеркі, лыжкі-відэльцы, ручнікі, пасцельная бялізна павінны быць «імянныя».
Гэта няпраўда. У выпадку з ангінай «атручваюць» арганізм не антыбактэрыяльныя прэпараты, а прамаруджванне, недаацэнка сур'ёзнасці захворвання з-за магчымых ускладненняў і, як вынік, спробы лячыць хваробу тым, чым вылечыць яе нельга. Няма такіх вялікіх сродкаў, якія дазволілі б паласканнем або змазваннем ліквідаваць востры танзіліт (ангіну) або абвастрэнне хранічнага.
Але паласкаць горла пры ангіне, безумоўна, трэба. Гэтая працэдура добрая ў якасці дадатковай, паколькі паскарае працэс выздараўлення. Але браць яе за аснову лячэння нельга. Размнажэнне бактэрый адбываецца ў тканках паднябенных міндалін, куды растворы для паласкання ці спрэі пракрасціся не могуць. Без антыбіётыкаў проста не абысціся, тут іх роля незаменная. Прычым аптымальны антыбактэрыяльны прэпарат павінен прызначыць толькі ўрач-отарыналарынголаг грунтуючыся на выніках аналізу мазка з глоткі на вызначэнне ўзбуджальніка інфекцыі.
Няма ніякай неабходнасці бегчы наперадзе цягніка. Паднябенныя міндаліны выконваюць мясцовую бар'ерную функцыю, заступаюць дарогу «шкодным» вірусам і бактэрыям. Першы ўдар яны прымаюць на сябе, таму ВРІ часта суправаджаюцца болямі ў горле.
Выдаляць гланды не трэба нават пры кампенсаваным хранічным танзіліце – функцыя абароны ў іх па-ранейшаму працуе.
Падобнае сцвярджэнне неправамернае, калі гаворка ідзе пра сапраўдную дэкампенсаваную форму танзіліту. У гэтым выпадку абарончыя здольнасці міндалін губляюцца, яны перастаюць ахоўваць арганізм ад інфекцый і самі становяцца крыніцамі захворванняў. Прычым «б'юць» па самых важных органах і сістэмах: сэрцу, лёгкіх, нырках, суставах…
Яшчэ адзін роднасны міф: калі выдаліць міндаліны, інфекцыя будзе «спускацца ўніз». На самай справе паднябенныя міндаліны – адносна невялікі элемент ахоўнай імуннай сістэмы глоткі, які іграе далёка не асноўную ролю ў абароне ад сыходных запаленчых працэсаў.
Аб першасным імунадэфіцыце сусветная ахова здароўя гучна загаварыла ўсяго каля 20 гадоў таму. Але ўжо зараз можна смела сцвярджаць, што гэта не рэдкая, як меркавалася першапачаткова, а даволі распаўсюджаная цяжкая генетычная паталогія.
Паводле афіцыйных дадзеных у Беларусі ў перыяд з 2006 па 2016 гады зарэгістравана 349 чалавек з дыягназам ПІД. Але рэальнасць, сцвярджаюць эксперты, у разы больш суровая: гаворка ідзе не менш, чым пра 2 тысячы носьбітаў першаснага імунадэфіцыту. На кожным педыятрычным участку з велізарнай доляй верагоднасці пражывае хаця б адно дзіця з дыягназам ПІД. Пры гэтым у 83% выпадкаў захворванне застаецца не выяўленым.
Асноўная праблема заключаецца ў адсутнасці інструментальных магчымасцей ранняй дыягностыкі ПІД, а таксама недастатковым узроўні інфармаванасці медыцынскай супольнасці і шырокага кола людзей аб прычынах, сімптомах і лячэнні захворвання і наступствах, да якіх яно прыводзіць.
Гэтая праблема мае глабальны маштаб і характэрная не толькі для Беларусі. Таму штогод ва ўсім свеце праводзіцца тыдзень, прысвечаны ПІДу, каб прыцягнуць увагу грамадскасці да самых актуальных пытанняў, звязаных з дыягностыкай і лячэннем першаснага імунадэфіцыту. У гэтым годзе сусветны тыдзень па першасным імунадэфіцыце пройдзе з 22 па 29 красавіка пад лозунгам «Мая будучыня пачынаецца з ранняга тэсціравання і дыягностыкі першасных імунадэфіцытаў».
У рамках тэматычнага тыдня 19-20 красавіка ў Мінску пройдзе V Міжнародная навукова-практычная канферэнцыя «Актуальныя пытанні першасных імунадэфіцытаў», на якой будуць прадстаўлены апошнія фундаментальныя і клінічныя даследаванні па першасных імунадэфіцытах і звязаных з імі інфекцыйных, анкалагічных і аутаімунных ускладненнях. У канферэнцыі прымуць удзел вядучыя эксперты ў галіне імуналогіі з Беларусі, Расіі, Польшчы.
А 21 красавіка ў Мінску адбудзецца VIII Рэспубліканская канферэнцыя пацыентаў з першасным імунадэфіцытам «Актуальныя пытанні пацыентаў з ПІД у Беларусі». Арганізатары канферэнцыі ставяць сваёй мэтай данесці да як мага большага кола людзей інфармацыю аб ПІД, прыцягнуць увагу да актуальных пытанняў пацыентаў з такім дыягназам.
Прамаруджванне з пастаноўкай дакладнага дыягназу на 2-5 гадоў пасля праявы клінічных сімптомаў ПІД, а значыць і адсутнасць адэкватнага лячэння, прыводзяць да развіцця незваротных працэсаў ва ўнутраных органах і значна зніжаюць працягласць жыцця чалавека.
ПІД – гэта не СНІД. І тое, і іншае захворванне адносіцца да невылечных і разбурае імунную сістэму чалавека. На гэтым іх падабенства заканчваецца. СНІД – гэта інфекцыйнае віруснае захворванне, якое чалавек можа набыць як унутрывантробна, так і на працягу жыцця.
ПІД – прыроджанае генетычнае захворванне, «паломка» імуннай сістэмы на генным узроўні. Фактычна чалавек нараджаецца на свет без натуральнай абароны (у той ці іншай ступені). «Заразіцца» ПІД нельга.
Падрабязная інфармацыя аб першасным імунадэфіцыце, сімптомах, праявах, алгарытме дыягностыкі і спосабах лячэння мы раскажам у самым хуткім часе.
Семінар на тэму інклюзіўнай адукацыі пройдзе 15 красавіка ў Мінску. Да ўдзелу запрашаюць усіх зацікаўленых.
У культурным інкубатары Ок16 (вул. Кастрычніцкая, 16) з 12:00 да 17:00 чакаюць абітурыентаў з інваліднасцю (навучэнцы 10-11 класаў сярэдніх навучальных устаноў і дарослыя абітурыенты), а таксама іх бацькоў, сяброў і ўсіх неабыякавых да пытанняў інклюзіўнай адукацыі для ўдзелу ў семінары «Адукацыя vs. межы».
Што такое інклюзія і чаму яна важная для ўсіх? Ці даступна адукацыя для людзей з інваліднасцю ў Беларусі? У чым актуальнасць сацыякультурнага актывізму людзей з інваліднасцю і для людзей з інваліднасцю? Як пазбегнуць сегрэгацыі і актыўна ўключыцца ў жыццё свайго горада, краіны, планеты? Чаму адукацыя дапамагае пашырыць не толькі інтэлектуальныя, але і фізічныя межы грамадства? Адказы на гэтыя пытанні паспрабуюць знайсці ўдзельнікі семінара.
Сярод запрошаных экспертаў: Саша Аўдзевіч, Яўген Шаўко (Рэспубліканская асацыяцыя інвалідаў-калясачнікаў), Сяргей Драздоўскі (Офіс па правах людзей з інваліднасцю), Аляксандр Ергулевич (Даступны тэатр), Анастасія Жырмонт (Беларуская асацыяцыя дапамогі дзецям-інвалідам і маладым інвалідам), Мінская ўрбаністычная платформа.
Зарэгістравацца можна тут да 14.04 (16.00)