Сусветная арганізацыя аховы здароўя прызнала дэменцыю эпідэміяй стагоддзя, на наступствы якой сёння ўжо траціцца больш за 1% сусветнага валавога нацыянальнага прадукту. І гэты паказчык будзе расці ў геаметрычнай прагрэсіі, таму што ў свеце імкліва расце колькасць пажылых людзей – самых уразлівых перад дэменцыяй. Улічваючы гэтыя тэндэнцыі, СААЗ ужо распрацавала Глабальны план дзеянняў сектара грамадскай аховы здароўя па рэагаванні на дэменцыю на 2017-2025 гады.
Эксперты заклікалі дзяржавы-члены падрыхтаваць у самыя кароткія тэрміны нацыянальныя меры па прафілактыцы і ранняй дыягностыцы, праграмы догляду і падтрымкі для сем'яў. Гэтая праблема вельмі актуальная і для Беларусі. Наша краіна прызнана краінай, якая хутка старэе: у нас ужо каля 2 млн людзей, старэйшых за 60 гадоў (21% насельніцтва), а да 2040 г., па дадзеных НДІ працы, доля пажылога насельніцтва дасягне 30%.
Лічыцца, што ў 50-70% выпадкаў да дэменцыі прыводзіць хвароба Альцгеймера. Таму ў свеце ствараюцца асобныя навуковыя цэнтры па вывучэнню дадзенага захворвання, вядуцца дарагія распрацоўкі новых лекавых сродкаў, ствараецца разнастайная сацыяльная інфраструктура для пацыентаў і іх сем'яў. Старыя, якія страчваюць памяць, сталі частымі героямі фільмаў і кніг, гасцямі буйных медыяпраектаў, што кажа аб актуальнасці праблемы. У беларускіх СМІ гэтая тэма не абмяркоўваецца. Чаму?
Па словах прафесара Панамарова, адсутнасць спецыялізаванага навукова-практычнага цэнтра для вывучэння і лячэння хваробы Альцгеймера таксама можна назваць сярод прычын, якія абцяжарваюць ранняе выяўленне захворвання. Сярод стрымліваючых фактараў – адсутнасць структуры, якая адказвае за сацыяльную дапамогу такім хворым.
Паводле афіцыйнай статыстыкі, у Беларусі ў 2017 годзе было зарэгістравана 2 692 выпадкі дэменцыі пры хваробе Альцгеймера (або 28 на 100 тысяч насельніцтва). Але гэтыя лічбы абсалютна не адлюстроўваюць рэальнасці, такіх хворых – дзясяткі тысяч.
Для вырашэння праблемы трэба ўзмацняць адукацыйны кампанент у падрыхтоўцы ўрачоў, ствараць спецыялізаваны цэнтр па вывучэнню ХА, уключаць прэпараты для яе лячэння ў пералік бясплатных лекавых сродкаў.
Захворваемасць насельніцтва ў 2016/2017 гг. | ||
2640/2692 чалавек дэменцыя пры хваробе Альцгеймера |
9076/9360 чалавек сасудзістая дэменцыя |
7931/7179 чалавек іншыя дэменцыі
|
Такі падыход якраз развівае сёння Беларускае Таварыства Чырвонага Крыжа. У рамках праекта кейс-менеджары – медсёстры – тэстуюць чалавека, вызначаюць яго патрэбы ў паслугах, арганізуюць працу розных сацыяльных і медыцынскіх службаў, валанцёраў, сваякоў.
Тое, што ТЦСАН могуць стаць рэальнымі цэнтрамі дапамогі, пацвярджае і вопыт дабрачыннага грамадскага аб'яднання «Хэсэд-Рахамім», якое таксама рэалізуе праекты дапамогі людзям з дэменцыяй.
Проба | Оценка |
1. Арыенціроўка ў часе: Назавіце дату (чысло, месяц, год, дзень тыдня, пару года) |
0 - 5 |
2. Арыенціроўка на месцы: Дзе мы знаходзімся? (краіна, вобласць, горад, клініка, паверх) |
0 - 5 |
3. Успрыняцце: Паўтарыце тры словы: аловак, дом, капейка |
0 - 3 |
4. Канцэнтрацыя ўвагі і лік: Серыйны лік («ад 100 адняць 7») - пяць разоў альбо: Вымавіце слова «зямля» наадварот |
0 - 5 |
5. Памяць Успомніце 3 словы (гл. пункт 3) |
0 - 3 |
6. Маўленне: Паказваем ручку і гадзіннік, пытаемся: «Як гэта называецца?» Просім паўтарыць сказ: «Никаких если, и или но» |
0 - 3 |
7. Выкананне 3-этапнай каманды: «Вазьміце правай рукой ліст паперы, складзіце яго папалам і палажыце на стол» |
0 - 3 |
8. Чытанне: «Прачытайце і выканайце» 1. Заплюшчыце вочы 2. Напішыце сказ |
0 - 2 |
3. Змалюйце малюнак (*гл. ніжэй) | 0 - 1 |
Агульны бал: | 0-30 |
*
Інструкцыя
Інтэрпрэтацыя вынікаў
Выніковы бал выводзіцца шляхам сумавання вынікаў па кожным з пунктаў. Максімальна ў гэтым тэсце можна набраць 30 балаў, што адпавядае аптымальнаму стану кагнітыўных функцый. Чым ніжэй выніковы бал, тым больш выяўлены кагнітыўны дэфіцыт. Вынікі тэсту могуць трактавацца наступным чынам:
28-30 балаў – няма парушэнняў кагнітыўных функцый;
24-27 балаў – пераддэментныя кагнітыўныя парушэнні;
20-23 балы – дэменцыя лёгкай ступені выяўленасці;
11-19 балаў – дэменцыя ўмеранай ступені выяўленасці;
0-10 балаў – цяжкая дэменцыя.
Медыкі кажуць, што зрок – мозг, вынесены на перыферыю. Таму тое, як мы складаем рацыён, у тым ліку для падтрымкі цэнтральнай нервовай сістэмы, уплывае і на здароўе вачэй.
Спецыяльныя практыкаванні, рэжым чаргавання працы і адпачынку, правільнае асвятленне. Пра гэтыя фактары захавання здароўя зроку беларускія бацькі шмат чулі. Але гэта не ўсё. Яшчэ адзін важны момант – разнастайнае харчаванне. Ці ёсць прадукты, якія могуць дапамагчы ў прафілактыцы зніжэння зроку ў дзяцей?
Пра гэта карэспандэнт Слушна спытала спецыяліста па дыеталогіі і нутрыцыялогіі, выкладчыка Школы здаровага харчавання, рэўматолаг Мінскага гарадскога кансультацыйна-дыягнастычнага цэнтра Анастасію Уласевіч.
Анастасія – адна з экспертаў на кулінарным майстар-класе ад дабрачыннага праекта «Я бачу», які вось ужо трэці год рэалізуе Беларускі дзіцячы фонд, кампанія velcom пры падтрымцы мясцовых аблвыканкамаў і Міністэрства аховы здароўя. Тэма мерапрыемства як раз і была звязана з выбарам прадуктаў. Якія з іх і ў якім спалучэнні найбольш карысныя для падтрымання вастрыні зроку?
Прапануем спіс прадуктаў, якія могуць дапамагчы ў прафілактыцы зніжэння зроку ў дзяцей.
1. Рыба
Дзеці не так часта ядуць рыбу. Звязана гэта з тым, што ў сем'ях рэдка рэгулярна яе ўжываюць у дастатковай колькасці. Ды і, чаго хаваць, рыбу малыя часта не любяць. У асноўным, з-за костачак.
І ўсё ж урачы настойваюць: 2 разы на тыдзень рыбная страва абавязкова павінна быць у дзіцячым меню. Часцей – лепш. Перавагу лепш аддаваць тлустым гатункам. Прычым не абавязкова ганяцца за дарагім ласосем. Скумбрыя, дробныя марскія рыбы – даступны і карысны варыянт.
2. Агародніна
Асабліва тая, што утрымлівае лютэін, зеаксантын. Гэта караціноіды (фарбуючы пігмент), які афарбоўвае гародніну ў жоўты і чырвоны колеры. Лепшыя яго крыніцы – зеляніна (шпінат, розныя гатункі капусты, пятрушка і інш.). Зялёныя яны з-за таго, што ў іх ёсць хларафіл. Але калі такая гародніна трохі паляжыць, то можна ўбачыць жоўты колер, які праступае. Караціноідамі трэба запасацца, бо яны канцэнтруюцца ў сятчатцы.
Агародніна, зеляніна, бабовыя таксама ўтрымліваюць клятчатку. А яе дзеці ўжываюць у сярэднім на 50% ніжэй за норму.
Разнастайныя свежыя салаты з зелянінай дзецям трэба есці кожны дзень.
3. Ягады
Гэта добрая крыніца ізафлаванаў. Карысныя не толькі чарніцы, але і чорная парэчка і іншыя сезонныя ягады.
Такая ежа не карысная ў цэлым для здароўя і канкрэтна для зроку.
Безумоўна, за здароўе вачэй адказваюць мноства фактараў. Важная і генетыка, і распарадак дня. Але разам з гэтым адна са значных цаглінак гэтага падмурка – харчаванне. Бо мы тое, што мы ямо.
Больш за 300 удзельнікаў, мора ўсмешак, музыкі, пазітыву і спорту... SMILE:DAY адбыўся ў Мінску. Пахмурнае надвор'е не перашкодзіла святу добрага настрою.
Узбадзёрыцца і зарадзіцца пазітывам на ўвесь дзень можна было літаральна з самага пачатку.
Студэнты Белдзяржмедуніверсітэта арганізавалі танцавальны флэшмоб.
Самых актыўных танцораў чакалі сюрпрызы ад партала TeenAge. У ролі вядучага і спевака адначасова выступіў удзельнік Еўрабачання Тэа з самай пазітыўнай песняй «Чызкейк». А малады беларускі спявак Дзмітрый Камінскі парадаваў публіку песнямі з серыялаў «Універ» і «Новы інтэрнат». Ну, і які ж Дзень усмешак без харэаграфічнага ансамбля «Смайлікі»!
Аматары спорту і актыўнага адпачынку маглі назіраць за прадстаўленнем беларускіх варкаўтараў. Сярод іх быў і «монстр» варкаўта Максім Труханавец. На яркай інтэрактыўнай пляцоўцы Fanta Maracans можна было сфатаграфавацца і пакаштаваць новыя напоі.
Гваздом праграмы стаў пазітыўны квэст, лакацыі якога раскінуліся па ўсім парку ім. М. Горкага. Шчасліўчыкі, якія паспелі адказаць на ўсе пытанні і прыбегчы ў ліку першых, атрымалі каштоўныя прызы ад TeenAge.
Завяршылася свята маляўнічым фэстам фарбаў холі!
Святкаванне Дня смайліка ў Беларусі прайшло ўпершыню. Арганізатары мерапрыемства – Міністэрства аховы здароўя Рэспублікі Беларусь, рэдакцыя газеты «Медыцынскі веснік» і маладзёжны інтэрнэт-партал TeenAge.by.
Вiдэа - Генадзь Сукач.
Пачатак афіцыйна пакладзены! А значыць, зараз мы можам адзначаць SMILE:DAY рэгулярна.
Для таго, каб удала склалася жыццё, большасць з нас жадае мець усяго дзве рэчы: шчасце і здароўе (ну добра, матэрыяльны дастатак таксама, але крыху ніжэй мы і пра гэта пагаворым). На працягу доўгага часу паняцці шчасця і здароўя лічыліся дастаткова незалежнымі адзін ад аднаго.
З аднаго боку, ніхто не стане спрачацца, што слабае здароўе і хваробы значна зніжаюць шанцы на абсалютнае шчасце. З іншага – можна быць глыбока няшчасным (не імгненна або пад уплывам нейкіх трагічных падзей, а наогул), але пры гэтым не адчуваць сур'ёзных праблем са здароўем.
У апошні час узаемасувязь паміж шчасцем і здароўем, уплыў аднаго на другое з'яўляецца аб'ектам шматлікіх навуковых даследаванняў. Асаблівую цікавасць выклікае, скажам так, уплыў эфекту шчасця на арганізм чалавека.
Калі мы адчуваем сябе ў цэлым пазітыўнымі і задаволенымі, ці сапраўды гэта спрыяльна адбіваецца на нашым здароўі? Ці ўплывае адчуванне шчасця на тое, як мы старэем? Ці можа яно прадухіліць хваробу або дапамагчы з ёй справіцца? У рэшце рэшт, ці вызначае шчасце працягласць жыцця?
Вернемся на хвілінку да матэрыяльнага дастатку. Ёсць даследаванні, якія пацвярджаюць, што грошы сапраўды робяць чалавека больш шчаслівым. Але толькі да пэўнага моманту! Скажам, калі хтосьці доўгі час ледзьве зводзіў канцы з канцамі і аднойчы атрымаў магчымасць абзавесціся ўласным жыллём і крыніцай стабільнага даходу, дык ён, несумненна, адчуе сябе шчаслівым. Да таго часу, пакуль такі лад жыцця не стане звыклым.
Дарэчы, прадстаўнік сярэдняга класа (які нарадзіўся ў сям'і з сярэднім дастаткам і першапачаткова меў нейкія матэрыяльныя даброты) не будзе адчуваць агульнага задавальнення толькі ад таго, што ў яго ёсць сваё жыллё і стабільны заробак.
Акрамя таго, даследаванні сярод людзей, якія жывуць у трушчобах трэцяга свету, паказваюць, што калі гаворка ідзе пра шчасце, дык беднякі шчаслівыя не менш за тых, хто купаецца ў раскошы.
Наогул, рабіць стаўку на матэрыяльны статус як гарант асабістага шчасця – перспектыва так сабе. Асабліва калі не даводзілася бачыць твары брокераў на гандлёвай біржы пасля вялікага падзення курсу валюты або каштоўных папер.
Сусветная арганізацыя аховы здароўя вызначае здароўе як стан агульнага фізічнага, псіхічнага і сацыяльнага дабрабыту, а не толькі як адсутнасць хвароб. Шчасце вызначаецца як агульная адзнака жыцця чалавека ў сукупнасці фактараў (фізічных, эмацыйных, сацыяльных). Цалкам заканамерна, што шчаслівыя людзі адчуваюць сябе больш здаровымі, а здаровыя – больш шчаслівымі.
Шчасце можа быць такім жа важным фактарам уплыву на здароўе, як і фізічная актыўнасць, правільнае харчаванне, наяўнасць шкодных звычак і г.д. Вось толькі некаторыя высновы, зробленыя падчас шматлікіх даследаванняў:
Нават сярод бедных людзей, чые патрэбы ў ежы і жыллі не задаволеныя належным чынам, існуе сувязь паміж тым, наколькі яны шчаслівыя і наколькі здаровыя. Вынікі сусветнага апытання, праведзенага з удзелам 150 тысяч дарослых са 140 краін свету, паказалі, што на здароўе чалавека больш моцны ўплыў аказваюць станоўчыя эмоцыі, чым задавальненне асноўных патрэбаў (ежа, вада, жыллё).
Агульнапрызнана, што псіхалагічны дабрабыт станоўча ўплывае на фізічнае здароўе, роўна як няшчасце яго падрывае. Але ці можа шчасце «вылечыць» хваробу і стаць залогам доўгага жыцця?
Станоўчы настрой і пазітыўныя эмоцыі сапраўды ўключаюць рэзервовыя сілы арганізма і дапамагаюць змагацца нават з такімі захворваннямі, як рак. Аднак спыніць сур'ёзную хваробу шчасце, на жаль, не ў стане. Гэта як стос кніг, падкладзеных замест зламанай ножкі пад канапу: нейкі час яе можна будзе эксплуатаваць, але ў корані праблему гэта не вырашыць.
Так што, падобна, шчасце – гэта выдатная прафілактыка супраць хвароб, але не лекі.
Што тычыцца ўплыву шчасця на працягласць жыцця, даказана, што пажылыя людзі, якія жывуць самастойна або ў сям'і, а не ў дамах-інтэрнатах для састарэлых, маюць больш станоўчых эмоцый і жывуць даўжэй. Шчаслівыя людзі ў значнай ступені менш схільныя да адыктыўных паводзінаў, таму што ў іх няма неабходнасці сыходзіць ад рэальнасці, якая іх цалкам задавальняе.
Вучоныя кажуць, што шчасце можна і трэба «практыкаваць» і ўзмацняць з дапамогай медытацыі. Банальныя на першы погляд рэчы: вучыцца бачыць ва ўсім пазітыўнае і прыгожае, расслабляцца, не зацыклівацца на дробязях і шчыра ўсміхацца. Гэта ў разы павялічвае канцэнтрацыю асабістага шчасця.
Хочаце падоўжыць адчуванне шчасця? Адпраўляйцеся ў падарожжа! Новыя ўражанні і знаёмствы, змена абставінаў дазволяць захаваць у душы пачуццё паўнаты і задавальнення ад жыцця нашмат даўжэй, чым, скажам, купля наварочанага гаджэта або пары дызайнерскіх туфляў.
Незвычайны кулінарны майстар-клас прайшоў у Мінску ў падтрымку сацыяльнай інфармацыйнай кампаніі «Я бачу ўсё, таму што харчуюся правільна!». Урач-афтальмолаг, дыетолаг і прафесійны кулінар распавялі, як клапаціцца пра здароўе вачэй з дапамогай правільна падабранага рацыёну, падзяліліся сакрэтамі прыгатавання простых і пры гэтым карысных для зроку страў.
У кулінарнай студыі Le Gourmet удзельнікі майстар-класа надзелі фартухі і спрабавалі свае сілы ў прыгатаванні страў пад кіраўніцтвам шэф-повара Аляксея Радзько. Усе прадукты – даступныя і недарагія, іх можа набыць любая гаспадыня. Пры гэтым карысныя: скумбрыя, морква, спаржавая фасоля, гарбуз, тварог і інш. Вынікам сталі смачныя рыбныя рулецікі і тварожна-гарбузовая запяканка з ляснымі арэхамі. Усе прадукты былі выбраны не выпадкова. Кожны з іх уносіць сваю лепту ў падтрыманне здароўя вачэй. Пра гэта распавялі выкладчык школы здаровага харчавання і ўрач-тэрапеўт Анастасія Уласевіч і урач-афтальмолаг Брэсцкай дзіцячай абласной бальніцы, вядучы афтальмолаг праекта «Я бачу!» Хрысціна Белянічава.
Кампанія па прафілактыцы парушэнняў зроку ў дзяцей праводзіцца пад эгідай дабрачыннага праекта «Я бачу». Сёлета ён рэалізуецца Беларускім дзіцячым фондам і кампаніяй velcom пры падтрымцы Брэсцкага аблвыканкама і Міністэрства аховы здароўя.
З 2016 года праект «Я бачу!» ахапіў тры рэгіёны Беларусі – Магілёўскую, Гомельскую і Брэсцкую вобласці. Амаль 31 тысяча дзяцей атрымалі дыягнастычную дапамогу. За 2,5 гады рэалізацыі праекту ў 32,73% школьнікаў выяўлены розныя паталогіі зроку. Больш чым палову гэтых выпадкаў – 54,38% – парушэнні, якія атрымалася дыягнаставаць упершыню менавіта дзякуючы абследаванню афтальмолагамі мабільных брыгад.
У 2018 годзе на першым этапе праекта «Я бачу!» выязныя брыгады афтальмолагаў абследавалі 5 835 навучэнцаў 66 сярэдніх школ Брэсцкай вобласці – у Маларыцкім, Камянецкім і Кобрынскім раёнах. У 2373 дзяцей былі выяўлены паталогіі зроку, 665 дзецям патрабавалася карэкцыя акулярамі, 16 школьнікаў былі накіраваны на лячэнне ў стацыянар, 60 атрымалі накіраванні на дадатковае абследаванне.
Відэа – Генадзь Сукач.
З верасня мабільныя афтальмалагічныя брыгады пачалі сваю працу ў Жабінкаўскім раёне пасля летняга перапынку. Далей эстафету прыняў Пружанскі раён – у ім агляды пройдуць па 28 верасня. А з 1 кастрычніка брыгады ўрачоў-афтальмолагаў працягнуць выезды у сельскія школы Бярозаўскага, Ганцавіцкага і Ляхавіцкага раёнаў.
У суботу 22 верасня ў Цэнтральным дзіцячым парку імя М. Горкага адбудзецца першы фестываль пазітыву і здаровага ладу жыцця SMILE:DAY.
Фэст прымеркаваны да Дня нараджэння смайліка, які свет штогод адзначае 19 верасня. У 1982 годзе ў гэты дзень прафесар Універсітэта Карнегі-Мелана (ЗША) Скот Талмая ўпершыню прапанаваў пазначаць усмешку ў тэксце з дапамогай трох знакаў – двукроп'я, дэфіса і дужкі, што закрываецца –:-).
У праграме мінскага SMILE:DAY будзе шмат цікавага для дзяцей, падлеткаў і дарослых. Адкрые фэст у 11.00 выступленне маладога беларускага выканаўцы Зміцера Камінскага з песнямі з серыялаў «Універ» і «Новы інтэрнат». У 11.45 пачнецца пазітыўны квэст. Цікава будзе і на воркаут-пляцоўцы, дзе выступяць беларускія воркаутары, а таксама на інтэрактыўнай пляцоўцы Fanta Maracanas з дапоўненай рэальнасцю. Акрамя таго, чакаецца дэгустацыя напояў ад кампаніі «Кока-Кола» і розыгрыш прызоў. Свята скончыцца яркім фестывалем фарбаў холі, які пачнецца ў амфітэатры парку ў 13.30.
Уваход на SMILE:DAY свабодны, але ўсмешку захапіць не перашкодзіць.
Арганізатары SMILE:DAY –Міністэрства аховы здароўя Рэспублікі Беларусь, Рэспубліканскае ўнітарнае прадпрыемства «Рэдакцыя газеты «Медыцынскі веснік»і маладзёжны інтэрнэт-партал TeenAge.by.
Хто першым вырашыў пакаштаваць плады какава-дрэва і калі гэта адбылося, назаўжды застанецца загадкай.
Але, несумненна, гэта стала адным з найвялікшых адкрыццяў у гастранамічнай гісторыі, якое дазволіла чалавецтву пазнаць дзівосны смак шакаладу і атрымаць ад яго не толькі задавальненне, але і карысць.
Першыя згадкі пра шакалад зафіксаваны прыкладна з 300 г. н. э. і звязаны з цывілізацыяй майя, якая засяляла тэрыторыю Мезаамерыкі. Ацтэкі пасля заваявання імперыі майя «прысвоілі» і традыцыю спажывання какава-бабоў. Абедзве культуры лічылі шакалад святым і ўключалі яго ў цырымоніі прынашэння сваім багам.
Змешваючы растоўчаныя какава-бабы з халоднай вадой, ацтэкі дадавалі ў напой такія спецыі, як чылі і ваніль, і называлі яго «чакалатль» (што магчыма абазначала «горкая пенная вада»). Яны верылі, што напой напаўняе іх сілай і здароўем.
Але какава-бабы служылі не толькі ежай. Яны шырока выкарыстоўваліся ў якасці валюты. Ацтэкскі дакумент, датаваны 1500 г., абвяшчае, што індычка каштавала 100 какава-бабоў, а тамале (мезаамерыканская страва з кукурузнай мукі) можна было «набыць» усяго за 1 боб.
У Еўропу шлях шакаладу адкрыў іспанскі канкістадор Эрнанда Картэс. У 1527 годзе ён прывёз у Іспанію і какава-бабы, і арыгінальны ацтэкскі рэцэпт прыгатавання «чакалатлю». Еўрапейцы хутка скемілі: калі дадаваць цукар, а ваду папярэдне награваць, напой атрымаецца найбольш смачны.
Праз нейкія там пару сотняў гадоў прамысловая рэвалюцыя назаўжды змяніла паданні пра шакалад. У 1828 г. галандскі прадпрымальнік Конрад Ёханэс ван Гутэн сканструяваў прэс, пры дапамозе якога з цёртых какава-бабоў навучыліся адціскаць какава-алей.
Яшчэ праз 20 гадоў англічанін Джозэф Фры на ўласнай кандытарскай фабрыцы выпусціў першую плітку горкага шакаладу, якім мы ведаем яго зараз. А да пачатку 1900-х гг. такія знакавыя ў «салодкай» прамысловасці людзі, як Рудольф Ліндт, Анры Нестле, Мілтан Хершы і іншыя, выраблялі ўжо тоны шакаладных цукерак і плітак.
Цікавая не толькі гісторыя шакаладу. Чаму ж так мала людзей застаюцца абыякавымі да ласунка, у той час як большасці цяжка абмежавацца маленькім кавалачкам? Чалавек па сваёй прыродзе схільны да прадуктаў з высокім утрыманнем тлушчу і цукру, таму што яны забяспечваюць максімум энергіі.
Ідэальная тэмпература крышталізацыі какава-алею крыху ніжэй за тэмпературу цела, так што адчуванне растання шакаладу ў роце не падобна ні на што іншае. Зрэшты, некаторыя людзі параўноўваюць яго з задавальненнем ад добрага сэксу. Але акрамя гастранамічных пераваг мы можам проста любіць шакалад за тое, што ён падымае настрой і прымушае нас адчуваць сябе добра.
Гэта зусім не суб'ектыўныя ўражанні. Шматлікія даследаванні пацвярджаюць: шакалад сапраўды павышае настрой і здольны аказваць дабратворны ўплыў на здароўе.
Большасць даследаванняў засяроджваюцца на групе хімічных злучэнняў, вядомых як флаваноіды. Гэтыя злучэнні сустракаюцца ў многіх раслінах і прадуктах на расліннай аснове (напрыклад, гарбаце або натуральным вінаградным віне). Самая вядомая ўласцівасць флаваноідаў – іх антыаксідантнае дзеянне. Какава-бабы ўтрымліваюць шматлікія флаваноіды, але асноўная ўвага надаецца катэхінам, эпікатэхінам і флаванолам.
Даказана, што гэтыя хімічныя рэчывы зніжаюць рызыку развіцця дыябету, хвароб сардэчна-сасудзістай сістэмы, інсульту, раку, а таксама паляпшаюць функцыю галаўнога мозгу і запавольваюць працэсы старэння.
Трэба заўважыць, што агрэсіўная апрацоўка какава-бабоў значна зніжае ўтрыманне карысных флаваноідаў у прадукце, а вялікі працэнт малака інгібіруе іх антыаксідантныя ўласцівасці. Каб атрымаць ад шакаладу максімальную карысць для здароўя, аддаваць перавагу варта ласунку з найбольш высокім утрыманнем какава-прадуктаў (ад 55% і вышэй), без дадаткаў і напаўняльнікаў. Але акрамя флаваноідаў правільны шакалад мае і іншыя добрыя якасці.
Шакалад – сапраўдны харчовы энергетык. Пажыўная каштоўнасць 100-грамовай пліткі перавышае 500 ккал. А гэта – на хвілінку! – чацвёртая частка сумарнай сутачнай патрэбы сярэднестатыстычнага чалавека. Каларыйнасць шакаладу можа вар'іравацца ў залежнасці ад колькасці какава-алею, цукру (або яго замяняльнікаў) і напаўняльнікаў, якія ўваходзяць у склад прадукту. Як правіла, 100 г шакаладу ўтрымліваюць прыкладна 35 г тлушчу, 50 г вугляводаў і крыху больш за 6 г бялку.
З-за высокай пажыўнай каштоўнасці, вялікай колькасці тлушчу і простых вугляводаў празмернае захапленне шакаладам небяспечнае наборам вагі.
Не варта падманвацца наконт шакаладу людзям з дыябетам, маўляў, там няма цукру, значыць і фігуры ён не пашкодзіць. Пры вытворчасці такой прысмакі замест цукру выкарыстоўваюць замяняльнік, але на каларыйнасць прадукту гэта практычна не ўплывае.
А вось ва ўмеранай колькасці (максімум да 40 г у дзень) правільны шакалад пойдзе толькі на карысць.
Напрыклад, у склад цёмнага і горкага шакаладу (чытай, какава-прадуктаў; чым вышэйшая іх доля ў плітцы, тым яна больш каштоўная) уваходзіць мноства мінералаў.
У прыватнасці, медзь і жалеза забяспечваюць нармальнае функцыянаванне сістэмы крывятварэння і ўдзельнічаюць у фарміраванні здаровых эрытрацытаў.
Марганец, нягледзячы на тое, што патрэбен арганізму ў нязначных колькасцях, незаменны ўдзельнік многіх працэсаў, у тым ліку ўтварэння злучальнай тканкі, умацавання касцяной сістэмы, нармалізацыі метабалізму.
Магній і зусім задзейнічаны прыкладна ў 300 розных хімічных рэакцыях у арганізме і стаіць на варце імунітэту, сэрца, сасудаў, мозгу і псіхікі.
Асобнай увагі патрабуюць два алкалоіды, якія ўваходзяць у склад горкага шакаладу, – кафеін і тэабрамін.
Кафеін як стымулятар вядомы больш, але і тэабрамін аказвае падобнае (хоць і больш мяккае) уздзеянне на арганізм.
Чым цямнейшы шакалад, чым вышэйшае ў ім утрыманне какава-прадуктаў, тым больш у складзе кафеіну і тэабраміну. Менавіта дзякуючы ім мы адчуваем прыліў сіл і бадзёрасці, сыходзяць стомленасць і дрымотнасць, павялічваецца працаздольнасць. Нездарма ўрачы рэкамендуюць за паўгадзіны да іспыту ці важнай дзелавой сустрэчы прывесці сябе ў тонус кавалачкам горкага шакаладу: ён палепшыць мазгавы кровазварот і павысіць канцэнтрацыю.
Таксама, па некаторых дадзеных, кафеін і тэабрамін маюць уласцівасці, якія дазваляюць паслабляць пэўныя гладкія мышцы, напрыклад у горле і лёгкіх. Таму нядзіўна, што долька горкага шакаладу цудоўным чынам супакойвае знясільваючы кашаль і палягчае дыханне.
Тым не менш не варта грэбаваць залатым правілам, што ўсё добра ў меру. Шмат шакаладу не значыць шмат карысці. Тыя ж кафеін і тэабрамін у вялікіх колькасцях могуць стаць прычынай галаўнога болю, пачашчанага сэрцабіцця, бяссоня, млоснасці. Акрамя таго, варта памятаць, што сам па сабе шакалад – задавальненне не для ўсіх. Ён адносіцца да высокаалергенных прадуктаў і ў людзей, схільных да алергіі, можа выклікаць непрадказальную рэакцыю.
Вы можаце любіць шакалад ці не любіць, есці яго толькі па святах або кожны дзень, мець пэўныя перавагі ў відах шакаладу і яго вытворцах або быць «усяедным» спажыўцом гэтых прысмакаў. Якімі б рознымі ні былі нашы густы і погляды на гэты прадукт, мы ўпэўненыя, у адным усе абсалютна аднадушныя: шакалад – гэта больш, чым проста ежа. Гэта частка нашай культуры.
Людзі, хворыя на шызафрэнію, вымушаны практычна ўсё жыццё прымаць спецыяльныя лекі. Разам з тым пры захаванні рэкамендацый урача, адэкватнай тэрапіі і дапамозе псіхіятра, падтрымцы родных і блізкіх шызафрэнію можна трымаць у цуглях. Для хворага гэта шанец пражыць паўнавартаснае без асаблівых абмежаванняў жыццё.
На жаль, не ўсё так проста. Часам шызафрэнія не пакідае ніякіх шанцаў, хутка прагрэсуе, прыводзіць да інваліднасці, пазбаўляе чалавека паўнавартаснага жыцця. Спрагназаваць развіццё шызафрэніі немагчыма. У кожнага пацыента свая гісторыя працякання хваробы. Менавіта таму ў кожным канкрэтным выпадку захворвання важны строга індывідуальны падыход, упэўнена эксперт "Слушна" загадчыца 27-ага псіхіятрычнага аддзялення РНПЦ псіхічнага здароўя, доктар медыцынскіх навук Марына Скугарэўская.
Умоўна тэрапію людзей, хворых на шызафрэнію, можна падзяліць на:
Асноўны падыход у лячэнні шызафрэніі – біяпсіхасацыяльны.
Найбольш распаўсюджаны метад тэрапіі – псіхафармакатэрапія. У прыватнасці, для лячэння выкарыстоўваюцца антыпсіхатычныя лекавыя сродкі (ранейшая назва – нейралептыкі).
Асноўны механізм дзеяння антыпсіхатычных прэпаратаў - блакада дафамінавых рэцэптараў (нейрамедыятар – рэчыва, якое ўдзельнічае ў перадачы нервовых імпульсаў), якія з'яўляюцца аднымі з галоўных вінаватых развіцця захворвання.
Акрамя нейралептыкаў хворым на шызафрэнію могуць прызначаць іншыя лекавыя сродкі. Напрыклад, калі чалавек пакутуе яшчэ і ад дэпрэсіі, то яго аптэчка папоўніцца антыдэпрэсантамі, калі бессанню – снатворным. У кожным канкрэтным выпадку лячэнне комплекснае і накіравана на зняцце асноўных сімптомаў шызафрэніі і спадарожных станаў.
Немалаважным аспектам у лячэнні з'яўляюцца псіхасацыяльныя фактары, жыццёвая сітуацыя і асяроддзе хворага. Менавіта таму лячэнне хворых на шызафрэнію не абмяжоўваецца толькі прыёмам лекаў, выкарыстоўваюцца таксама псіхатэрапеўтычныя ўмяшанні – кагнітыўна-паводзінская тэрапія.
Можа праводзіцца своеасаблівая «вучоба» для хворых на шызафрэнію і іх сваякоў накшталт «школы дыябету» ў эндакрыналогіі. На такіх спецыялізаваных курсах ім тлумачаць механізм развіцця захворвання, распавядаюць пра першыя прыкметы абвастрэння і што ў такіх сітуацыях трэба рабіць, куды звяртацца.
Падобныя псіхаадукацыйныя праграмы, як правіла, арганізуюцца на базе ўстаноў аховы здароўя псіхіятрычнага профілю. У прыватнасці, існуюць на базе РНПЦ псіхічнага здароўя.
Акрамя гэтага пры падтрымцы Беларускай асацыяцыі сацыяльных работнікаў арганізаваны Клубны дом «Адкрытая душа» – на базе Беларускага таварыства Чырвонага Крыжа створаны «Адкрыты дом». Тут хворыя на шызафрэнію таксама могуць атрымаць неабходную дапамогу і падтрымку.
У цяжкіх выпадках або калі тэрапія не дае належнага выніку ўжываюцца такія спосабы лячэння, як электрасутаргавая тэрапія, транскраніяльная магнітная стымуляцыя. У пэўныя моманты такая тэрапія бывае жыццёва неабходная.
Калі з-за свайго псіхічнага стану пацыент небяспечны для іншых, могуць лячыць без яго згоды, прымусова. Гэта магчыма толькі ў адпаведнасці з рашэннем суда і згодна з Законам РБ «Аб аказанні псіхіятрычнай дапамогі».
Некаторыя пацыенты не страчваюць працаздольнасці на працягу ўсяго жыцця. І нават калі быў перыяд абвастрэння захворвання, у далейшым яны аднаўляюцца і ўключацца ў працоўны працэс. У іншых выпадках людзі практычна адразу пасля пачатку захворвання страчваюць магчымасць працаваць. Пра тое, якія прафесіі лепей выбіраць хворым на шызафрэнію, у нашым наступным матэрыяле.
https://bel.24health.by/parallelnaya-realnost-shizofreniya-simptomy-i-prichiny/
Кожныя тры дзесяцігоддзі колькасць дзяцей, якія маюць залішнюю вагу і атлусценне, падвойваецца. Рост выяўлены практычна ва ўсіх краінах.
Сярод беларускіх школьнікаў залішнюю масу цела маюць да 19%. Турбуе эндакрынолагаў і зрушэнне піка пачатку захворвання (4,6% дзяцей, якія ходзяць у дзіцячы садок ў Мінску, ужо пакутуюць ад атлусцення).
Атлусценне парушае псіхалагічную адаптацыю дзіцяці ў грамадстве, зніжае самаацэнку.
Эндакрынолагі часта адзначаюць сур'ёзныя эмацыйныя змены, праяву дэпрэсіўных сімптомаў, парушэнне харчовых паводзінаў у выглядзе паталагічнага пераядання ў падлеткаў з атлусценнем.
Акрамя таго, атлусценне – фактар рызыкі развіцця некаторых захворванняў:
Лічбы. Па дадзеных Сусветнай арганізацыі аховы здароўя, 155 мільёнаў дзяцей ва ўсім свеце маюць залішнюю вагу, 40 мільёнаў пакутуюць ад атлусцення.
На жаль, наяўнасць залішняй масы цела ў дзіцяці не выклікае клопату бацькоў.
У раннім узросце пара кіло плюс да нормы – толькі падстава для замілавання з боку родных. «Перарасце!» Ці «Я ў дзяцінстве таксама такой была!» – гэтыя словы часта прамаўляюць бацькі пры абследаванні дзіцяці з залішняй вагой.
У большасці выпадкаў яны звяртаюцца да ўрача праз некалькі гадоў пасля пачатку захворвання, калі колькасць лішніх кілаграмаў перавышае не адзін дзясятак.
Нярэдка падставай служыць не залішняя маса цела як такая, а ўзнікненне скаргаў (галаўны боль, галавакружэнне, смага, болі ў нагах, непрыемныя адчуванні ў вобласці сэрца, з'яўленне стрый (расцяжак) на скуры, парушэнне палавога развіцця), якія ўжо кажуць пра ўскладненае працяканне атлусцення.
Шырока распаўсюджаны няправільны пункт гледжання, што часцей за ўсё прычынай атлусцення з'яўляюцца гармоны. На самай справе толькі 0,5% дзяцей, якія маюць лішнюю вагу, пакутуюць ад эндакрынных парушэнняў (сіндром Кушынга, гіпатырэёз, ятрагеннае атлусценне).
У пераважнай большасці выпадкаў у аснове развіцця дзіцячага атлусцення:
Лічбы. Аліментарная (харчовая) форма складае больш за 90% усіх выпадкаў атлусцення ў дзяцей.
Перш за ўсё для выяўлення прычыны захворвання i выключэння метабалічных ускладненняў.
Неабходна правесці абследаванне дзіцяці на прадмет наяўнасці цукровага дыябету або пераддыябетычных станаў (павышэнне ўзроўню глюкозы ў крыві нашча або парушэнне талерантнасці да вугляводаў), зменаў тлушчавага абмену і артэрыяльнай гіпертэнзіі ў падлетка.
Захворванне мае хранічнае працяканне, лішак масы цела назапашваўся не адзін месяц. Таксама гаворка ідзе не толькі пра карэкцыю масы цела – ёсць паняцце «вагавага статусу» дзіцяці, які залежыць ад сукупнасці фактараў рызыкі збоку:
Толькі ўздзеянне на ўсе складнікі вагавага статусу – гарантыя поспеху лячэння дзіцячага атлусцення.
Абавязковая ўмова лячэння – цеснае ўзаемадзеянне з усімі членамі сям'і па пытаннях харчавання і фізічнай актыўнасці.
Ёсць выдатная фраза французскага пісьменніка 18-га стагоддзя Жозэфа Жубера, якая актуальная і сёння: «Дзецям патрэбныя не павучанні, а прыклады».
Дзіця прымае сямейны стэрэатып харчавання і рухальнай актыўнасці. Немагчыма паспяхова карэктаваць масу цела ў сына ці дачкі з атлусценнем, калі сам ляжыш на канапе з фастфудам у руцэ! Лячэнне дзіцячага атлусцення – сямейная комплексная тэрапія са зменай стэрэатыпу харчавання і харчовых звычак ва ўсіх.
Недастатковая фізічная актыўнасць таксама часцей за ўсё носіць сямейны характар: у бацькоў няма часу або дзіця не хоча наведваць спартыўныя секцыі. Па рэкамендацыі Сусветнай арганізацыі аховы здароўя для прафілактыкі гіпадынаміі неабходна забяспечваць немаўлятам і дзецям ранняга ўзросту магчымасці для актыўнага руху, а дзецям, старэйшым за 5 гадоў – рэгулярную фізічную актыўнасць (60 хвілін у дзень).
Для добрых вынікаў у лячэнні важная як індывідуальная матывацыя дзіцяці, так і ўсёй сям'і. Вопыт паказвае: для сем'яў, якія лічаць асноўнай прычынай развіцця атлусцення абцяжараную спадчыннасць або недаацэньваюць праблему залішняй масы цела, не гатовыя да зніжэння вагі, неабходныя сямейныя заняткі з прыцягненнем вопытных псіхолагаў (псіхатэрапеўтаў).
«Мая 75-гадовая мама часта мяняе ролі. Зараз яна – бабуля, праз пяць хвілін – дзіця, яшчэ праз хвіліну – школьніца. Неяк раніцай яна турбавалася: «Мы ж сукенку школьную не памылі! У чым я заўтра пайду?» Мне давялося супакойваць: «Сукенка высыхае на балконе». Наступныя паўгадзіны мы рашаем задачы па матэматыцы за 4 клас. А вечарамі мне даводзіцца размаўляць з ёй голасам дзеда – толькі тады яна кладзецца спаць…»
Гэта рэальная гісторыя. Падобныя сюжэты могуць распавесці многія, у чыёй сям'і з'явіўся чалавек, які пакутуе ад дэменцыі. Людзі забываюць імёны блізкіх, падзеі свайго жыцця, губляюць навыкі самаабслугоўвання, сыходзяць з дому ў невядомым напрамку... Гэта вельмі цяжкае выпрабаванне. І самая вялікая бяда, з якой сям'я сутыкаецца на пачатковым этапе, – абсалютнае няведанне, што такое дэменцыя і як дапамагаць хворым на яе.
Мы сабралі базавыя эфектыўныя рэкамендацыі з айчыннага і замежнага вопыту як палегчыць зносіны з такімі людзьмі, як абсталяваць кватэру пад іх патрэбы, як падтрымліваць у іх памяць і ўвагу. Гэта зусім нескладана.
Агульная парада: хварэць на дэменцыю не сорамна! Не трэба хаваць родных і замоўчваць праблему.
Стрымлівайце сябе, не зрывайцеся, не раздражняйцеся, хоць гэта вельмі цяжка. Памятайце, што ў чалавеку гаворыць не кепскі характар, а хвароба.
Не выключайце ўдзел роднага з дэменцыяй з сямейных спраў, запытвайцеся яго меркаванне, разам плануйце вольны час.
Звяртайцеся да сваяка па імені, каб чалавек не ператвараўся ў абязлічаны «баласт».
Размаўляйце больш пра мінулае, а не пра бягучы момант. Чалавек з дэменцыяй адчувае цяжкасці пры захаванні новых уражанняў у доўгачасовай памяці. А вось старыя ўспаміны, якія захоўваліся ў памяці да захворвання, наадварот, лягчэй узняць на паверхню. Таму пры размове не задавайце пытанняў, звязаных з новымі ўражаннямі. Напрыклад, «Што ты з'еў сёння на сняданак?». Лепш пытайцеся пра мінулае, пра дзяцінства, пра прыемныя падзеі.
Размаўляйце павольна і плаўна. У людзей з дэменцыяй змянілася хуткасць успрымання і перапрацоўкі інфармацыі.
Не павышайце рэзка тон. Чалавек з дэменцыяй у першую чаргу рэагуе на інтанацыю і беспамылкова адчувае раздражненне або напружанне.
Ініцыятыва ў размове павінна належаць вам. Па меры развіцця дэменцыі чалавеку ўсё больш складана пачынаць гутарку самастойна.
Фармулюйце пытанне так, каб на яго можна было адказаць проста: так; не; не ведаю.
Скажыце адну фразу і дачакайцеся рэакцыі, водгуку. Пасля, наступная фраза. Калі вымавіце адразу тры прапановы, некалькі пытанняў, ваш блізкі проста разгубіцца.
Калі блізкі чалавек перастаў рэагаваць на фразы, ніколі не кажыце пра яго ў трэцяй асобе ў яго прысутнасці – гэта прыніжае годнасць.
Выбірайце патрэбныя тэлеперадачы. Часта людзям з дэменцыяй цяжка глядзець тэлевізар, яны могуць перашкаджаць рабіць гэта іншым, раздражняцца. Гэта адбываецца таму, што ў некаторых перадачах глядач павінен дакладна сканцэнтравацца на тым, што гаворыцца. Тым, хто пакутуе ад дэменцыі, канцэнтрацыя даецца з цяжкасцю. Вы можаце ім дапамагчы, выбіраючы перадачы:
Лепш уключаць музычныя перадачы, перадачы з ландшафтамі, яркімі фарбамі, лёгкім настроем і атмасферай, з біблейскімі лагоднымі прыпавесцямі.
Бывае, некаторыя думаюць, што людзі з тэлевізара знаходзяцца ў адным пакоі з імі. Таму калі тэлевізар дзейнічае на чалавека раздражняльна, пазбягайце яго.
Зрабіце альбом успамінаў. Для пацыентаў з дэменцыяй успомніць некаторыя дэталі іх жыцця – праблема. Ім асабліва цяжка запамінаць новую інфармацыю, напрыклад, імёны нованароджаных унукаў. І гэта іх вельмі засмучае.
Альбом успамінаў – добрая дапамога. Ён павінен утрымліваць апісання і карціны важных момантаў жыцця чалавека ад нараджэння да цяперашняга моманту.
Можна ўзяць невялікі, прыкладна 10x15 см фотаальбом, які лёгка насіць з сабой. Побач з фатаграфіяй напішыце каментарый, хто гэта, у якім годзе і месцы. Пішыце разборліва, пазбягайце вялікіх літар. Каментарый можа быць, напрыклад, такі: «Мая дачка Ніна ў двухгадовым узросце на пляжы ў Крыме».
Паспрабуйце, каб чалавек часта перачытваў такі альбом для ажыўлення ўспамінаў: пакідайце альбом, напрыклад, адкрытым у гасцёўні. Абнаўляйце яго змест!
Зрабіце плакаты, напрыклад, «Важныя людзі». Змясціце фатаграфіі галоўных людзей у жыцці чалавека, устаўце плакат у рамку і павесьце на сцяну.
Складзіце разам план на дзень. Пацыенту з дэменцыяй складана планаваць свой дзень. Ён, магчыма, ведае, што яму нешта трэба зрабіць, але не памятае, што менавіта. Для яго можа апынуцца вельмі праблематычным нават прапыласосіць пакой. Гэта можа прывесці да перажыванняў, да адчування ўласнай нікчэмнасці, аж да адчаю, дэпрэсіі або аддаленасці.
Памятайце: адчуванне патрэбнасці важна для ўсіх людзей – старых і маладых, здаровых і хворых.
Складзіце разам «спіс неабходных заняткаў», якія варта выканаць на працягу дня. Ён павінен знаходзіцца на прыкметным месцы (на халадзільніку або на дзвярах гасцёўні).
Прапануйце весці дзённік. Гэта дапамагае ўспомніць тое, што адбылося нядаўна. Нагадвайце часцей зазіраць у дзённік, няхай гэта будзе першае, што чалавек зробіць з раніцы. Дамоўцеся захоўваць дзённік на адным і тым жа месцы (напрыклад, побач з тэлефонам). Магчыма, лепш за ўсё захоўваць яго ў раскрытым выглядзе.
Можна выкарыстоўваць у кватэры намаляваныя шыльдачкі. Арыенціры дапамагаюць чалавеку з дэменцыяй знайсці патрэбнае.
Такія людзі могуць страціць здольнасць адчуваць, калі трэба наведаць прыбіральню, забываюць, дзе яна знаходзіцца.
Завядзіце пэўны рэжым наведвання прыбіральні; пазначце дзверы вялікімі літарамі і яркімі колерамі.
Не пакідайце на відавоку лекі пры цяжкіх парушэннях у родных. Можна раскласці лекі па розных ячэйках і наляпіць на іх стыкеры. Растлумачце роднаму, што, калі ён прыняў лекі, трэба адарваць стыкер ад ячэйкі – так ён не заблытаецца, што ўжо прымаў, а што яшчэ не прыняў.
Праінфарміруйце суседзяў. Скажыце, што ў вашага сваяка праблемы з памяццю. Абмяняйцеся тэлефонамі і папрасіце паведамляць, калі ён сыходзіць куды-небудзь адзін.
Стэлефаноўвайцеся штодня, калі жывяце асобна.
Рабіце свежыя фота блізкага, каб яго было прасцей шукаць, калі ён прапаў.
Ужывайце GPS-трэкер ці бранзалет. З іх дапамогай можна лёгка вызначыць месцазнаходжанне таго, хто заблукаў. Сёння, напрыклад, пошукава-выратавальны атрад «Анёл» дае ў арэнду сучасныя GPS-бранзалеты. Бясплатна, аплачваецца толькі паслуга кантролю і дапамогі. У гэты атрад можна звяртацца і ў тым выпадку, калі ваш родны чалавек знік.
Пішыце цыдулкі з адрасам чалавека, які пакутуе ад дэменцыі, і тэлефонам яго сваякоў і кладзіце іх яму ў вопратку і сумкі.
Нашыйце на адзенне цэтлікі, на якіх будзе пазначаны нумар тэлефона сваякоў і дадзеныя самога чалавека з дэменцыяй. Гэта дапаможа міліцыі і ў бальніцы.
35 тысяч удзельнікаў, 53 краіны свету, 198 населеных пунктаў Беларусі! Мінскі паўмарафон 2018 б'е рэкорды папулярнасці!
Забег стаў гваздом праграмы і добрай традыцыяй у святкаванні Дня горада ў Мінску. Свята здаровага ладу жыцця, аптымізму і згуртаванасці. Кінуць сабе выклік выходзілі і стары і малады.
Ганна, інвалід-калясачнік, удзельнічае ў паўмарафоне ўжо другі раз. Дыстанцыю ў 5 км жанчына адолела ў калясцы з дапамогай добраахвотніка. «Хачу даказаць, што ў любым становішчы нельга здавацца. Трэба выходзіць з дома і атрымліваць станоўчыя эмоцыі. Бег – гэта жыццё!», – упэўнена Ганна.
Паўмарафон сёлета пачаўся з абвяшчэння самай доўгай дыстанцыі ў 21 км. У папярэднія гады яна была апошняй. На думку арганізатараў, самая сур'ёзная і напружаная намінацыя ўсё ж заслугоўвае быць абвешчанай першай, калі збіраецца максімальная колькасць гледачоў. Сёлета быў асобны старт для тых, хто прабягае розную колькасць кіламетраў: 21,1 км, 10,55 км і 5,5 км. Самая маленькая дыстанцыя сабрала каля 25 тысяч чалавек. Пры гэтым удзельнікі адзначалі выдатную арганізацыю. Вялікая колькасць людзей не стварала дыскамфорт. А па заканчэнні забегу ўсім прыйшло смс з паведамленнем пра вынік.
Не абышлося сёлета без крэатыўных ідэй. Так, маладыя Юлія Каралёва і Алесь Місуна прабеглі дыстанцыю ў 21 км у вясельных строях. Такім своеасаблівым спосабам яны адсвяткавалі другі дзень вяселля. Кампанію ім склалі госці ў святочных майках. Экстравагантным учынкам маладыя людзі хацелі падкрэсліць свае агульныя мэты і інтарэсы. А яны звязаны з падтрыманнем здаровага ладу жыцця. Дарэчы, у вясельнае падарожжа пара збіраецца ў Берлін. Спрабаваць сілы ўжо ў марафоне
У гэтым годзе сярод гасцей паўмарафону было шмат замежных удзельнікаў – больш за тысячу.
Камандны дух арганізацыі падтрымлівалі майкамі ў фірменным стылі.
Міністэрства аховы здароўя прадстаўлялі каля 200 чалавек. Цэлыя дэлегацыі медыкаў прыехалі ў сталіцу з Гомеля, Магілёва. Актыўна паўдзельнічалі прадстаўнікі «БЕЛФАРМАЦИИ», РНПЦ дзіцячай хірургіі, РНПЦ «Кардиология», РНПЦ анкалогіі і медрадыялогіі ім. М.М. Аляксандрава, РУП «Белмедпрепараты», бальніц і паліклінік сталіцы...
П'едэстал на дыстанцыі 21,1 км занялі прадстаўнікі Кеніі і Эфіопіі. Лепшым стаў эфіопец Абебе Негеве Дегефа з вынікам 1 гадзіна 02 хвіліны.
Першае месца сярод жанчын – у Шэйлы Яроціч (Кенія). Яна прабегла за гадзіну і 12 хвілін. Другой была беларуска Святлана Кудзеліч, трэцяе месца ў Месерэт Гебрэ Дэкеба (Эфіопія).
На дыстанцыі ў 10,55 км усе прызавыя месцы сярод мужчын і жанчын – у беларусаў. Пераможцамі сталі Юры Капцераў з Магілёва і Вольга Краўцова з Гродна.
З дыстанцыяй 5,5 км таксама лепш за ўсё справіліся беларусы. Лідар сярод мужчын – Максім Юшчанка (Гомель). Сярод жанчын – Дар'я Барысевіч (Мінск).
Мінскі паўмарафон зараджае аптымізмам. З кожным годам да гэтага свята бегу далучаецца ўсё больш жадаючых. Арганізатары ўпэўненыя, што ў паўмарафоне 2019 года кінуць сабе выклік змогуць яшчэ больш адважных і пазітыўных людзей.
Фота – Сяргей Міцэвіч, Генадзій Сукач.
Відэа – Генадзій Сукач.
Існуе некалькі меркаванняў псіхолагаў па гэтым пытанні. У асноўным яны звязаны з развіццём індывідуальнасці ў кожнага з блізнят, а таксама са ступенню іх незалежнасці адзін ад аднаго.
Галоўнае пытанне: аддаваць блізнят у розныя групы ці пакінуць у адной?
Адны псіхолагі рэкамендуюць падзяляць блізнят ужо з першых дзён наведвання дзіцячага садка. Гэты погляд заснаваны на тым, што паасобку дзеці будуць развівацца індывідуальна, абодва хутчэй навучацца адстойваць сваё меркаванне. Калі адзін з дзяцей відавочны лідар, тады той, які знаходзіўся ў ценю брата або сястры, атрымае магчымасць стаць больш самастойным і незалежным.
Акрамя таго, блізняты будуць атрымліваць кожны свой вопыт і затым дзяліцца ім. Кожнае дзіця цяпер у свой дзень нараджэння будзе адно ў цэнтры ўвагі ў сваёй групе.
Аднак расстанне з мамай, братам або сястрой можа стаць цяжкім выпрабаваннем.
Іншыя псіхолагі таксама рэкамендуюць падзяляць блізнят пры наведванні дзіцячага сада, але крыху пазней, напрыклад праз год.
Але калі вы хочаце аддаць дзяцей у адну групу, а пазней падзяліць іх, то каго вы пакінеце ў гэтай групе, а каго аддасцё ў незнаёмую групу з новымі дзецьмі і выхавальнікам?
У гэтым выпадку адаптацыя да дзіцячага садка праходзіць лягчэй, паколькі побач заўсёды брат або сястра. Таму шматлікія псіхолагі рэкамендуюць не падзяляць двайнят пры наведванні саду.
Выхавальнік не павінен вырашаць задачу развіцця індывідуальнасці ў вашых блізнят. Таму пастаянна самі прыкладайце намаганні і дапамагайце дзецям у асобасным развіцці:
Але галоўнае: ніколі не забывайце акцэнтаваць увагу вашых дзяцей на іх агульных дасягненнях, а таксама на тым, што яны – двайняты.
І хай спачатку выхавальнік будзе распавядаць вам пра тое, што вашыя дзеці гуляюць у садзе толькі адзін з адным. Не хвалюйцеся! Вашы дзеці абавязкова знойдуць новых сяброў і пашыраць кола зносін. Вы проста крыху патрывайце. Акрамя таго, крыху пазней вы можаце аддаць дзяцей у розныя гурткі або спартыўныя секцыі. Усё залежыць ад цікавасцей блізнят.
Каб пазбегнуць некаторых няёмкіх сітуацый, якія могуць адбыцца з вашымі блізнятамі, калі яны ходзяць у адну групу, звярніце ўвагу на наступнае:
Дапамажыце сваім дзецям знайсці баланс паміж сваёй залежнасцю і індывідуальнасцю. Гэта дапаможа ім у будучыні рабіць самастойны выбар.
One fine body…