Шчытавідка сапраўды адыгрывае важную ролю для нармальнага функцыянавання арганізма і добрага самаадчування. Але трывожнасць пацыентаў у дачыненні да яе часта залішняя і адцягвае ад вырашэння іншых, больш значных праблемаў са здароўем. Такога меркавання прытрымліваюцца эндакрынолагі.
Ці трэба хвалявацца з нагоды кожнага вузла на шчытавідцы? Ці ёсць сэнс здаваць разгорнутыя тырэоідныя панэлі? Як часта трэба праводзіць ультрагукавое даследаванне шчытападобнай залозы? Ці можна папярэдзіць збой у працы «фабрыкі гармонаў»? Адказы на гэтыя і іншыя пытанні журналіст Слушна даведалася ў вядучых беларускіх экспертаў у галіне эндакрыналогіі.
Нашы эксперты:
- галоўны ўрач Рэспубліканскага цэнтра медыцынскай рэабілітацыі і бальнеалячэння, к.м.н. Наталля Карловіч;
- намеснік галоўнага ўрача Рэспубліканскага цэнтра медыцынскай рэабілітацыі і бальнеалячэння Вольга Салко;
- галоўны ўрач Рэспубліканскага цэнтра медыцынскай рэабілітацыі і бальнеалячэння, к.м.н. Ірына Бурко;
- галоўны пазаштатны эндакрынолаг камітэта па ахове здароўя Мінгарвыканкама, галоўны ўрач Гарадскога эндакрыналагічнага дыспансера г.Мінска Алена Юрэня.
Хваробы шчытападобнай залозы. Калі патрэбна хвалявацца
Як змяніўся характар хваробаў шчытападобнай залозы за апошнія дзесяцігоддзі?
Павышанай увагай да сябе шчытападобная залоза абавязаная Чарнобыльскай катастрофе і звязанымі з ёй наступствамі. Не сакрэт, што пасля аварыі на атамнай электрастанцыі рэзка павялічылася колькасць анкалагічных захворванняў шчытападобнай залозы, якая дасягнула, паводле ацэнак спецыялістаў, піку ў перыяд з 1996 па 2000 гады. Кожны чацвёрты выпадак раку шчытавідкі ў Беларусі быў напрамую звязаны з радыяцыйным апраменьваннем.
Тым не менш, паталогіі шчытападобнай залозы займаюць сёння другое рангавае месца сярод усіх хваробаў эндакрыннай сістэмы. На ўліку ў спецыялістаў знаходзяцца каля 400 тысяч пацыентаў. Аднак структура захворвання моцна змянілася за апошнія 20 гадоў.
Па словах Вольгі Салко, толькі за мінулы 2019 год і толькі ў дзяржаўных установах аховы здароўя было праведзена амаль 600 тысяч ультрагукавых даследаванняў шчытападобнай залозы! Улічваючы, якая колькасць прыватных медыцынскіх цэнтраў і кабінетаў УГД у краіне прапануюць падобныя паслугі, гэтую лічбу можна смела павялічваць у разы. І, вядома, такі маштаб даследаванняў не можа не адбіцца на агульным росце эндакрыннай паталогіі.
Вузел на шчытавідцы – гэта заўсёды дрэнна? Ці трэба рабіць пункцыю?
Вось каб падобных пытанняў не ўзнікала, урачы катэгарычныя: прызначаць любыя даследаванні павінен толькі ўрач-спецыяліст і толькі ў тым выпадку, калі для гэтага ёсць паказанні.
Па-другое, з канца 2018 года ў Беларусі распрацоўваюцца новыя пратаколы, у якіх дакладна прапісаныя паказанні да правядзення пункцыі з улікам дыферэнцыяцыі вузла ў адпаведнасці з яго характарыстыкамі. У стадыі распрацоўкі і новыя пратаколы ўльтрагукавых даследаванняў, у тым ліку шчытападобнай залозы. Калі пратаколы пачнуць працаваць, шмат што, спадзяецца эксперт, зменіцца да лепшага: людзі зробяцца спакайнейшымі, а колькасць неабгрунтаваных УГД і пункцыённых даследаванняў знізіцца.
Дарэчы, з агульнай колькасці пункцыённых біяпсій, якія праводзяцца па паказаннях, злаякасны характар утварэнняў пацвярджаецца не больш чым у 2% выпадкаў. Пры гэтым рак шчытападобнай залозы, дыягнаставаны на ранніх стадыях, абсалютна вылечны.
Ці трэба кантраляваць працу шчытавідкі, рэгулярна здаючы аналізы на гармоны?
