30.05.2021
30.05.2021

Яшчэ адна нагода кінуць паліць. 31 мая – Сусветны дзень без тытуню

logo
Здаровы лад жыцця
0 21
Памер шрыфта:
  • A
  • A
  • A

Па ацэнках Сусветнай арганізацыі аховы здароўя, меры па забароне курэння ў грамадскіх месцах у Беларусі на працягу 40 гадоў выратуюць больш за 116 тысяч жыццяў.

Па-першае, таму, што гэта стварае пэўныя нязручнасці, а па-другое – меней людзей будзе трапляць пад уздзеянне пасіўнага курэння. Што атрымлівае чалавек пасля адмовы ад курэння? На працягу 5 гадоў зніжаецца рызыка развіцця сардэчна-сасудзiстых захворванняў. Калі чалавек адмаўляецца ад курэння ў сярэднім узросце, верагоднасць анкалагічных хваробаў памяншаецца ў 2 разы.

Адмова ад курэння. Наколькі рэальна гэта зрабіць.

Такія дадзеныя агучылі спецыялісты падчас сустрэчы з журналістамі, прымеркаванай да Сусветнага дня без тытуню, які штогод адзначаецца 31 мая.

Экспертамі выступілі:

  • Каардынатар праграмаў Сусветнай арганізацыі аховы здароўя па грамадскім здароўі Краінавага бюро СААЗ Валянцін Русовіч
  • Галоўны ўрач Мінскага абласнога клінічнага цэнтра «Псіхіятрыя-наркалогія» Аляксей Аляксандраў
  • Загадчыца аддзялення грамадскага здароўя Рэспубліканскага цэнтра гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя Вольга Бартман.

Смяротная звычка

Па словах Валянціна Русовіча, штогод больш за 15 тысяч чалавек гіне ад захворванняў, звязаных з курэннем, штодня – прыкладна 40 чалавек, прычым кожны 10-ы – ад наступстваў пасіўнага курэння. Усяго ў Беларусі паляць больш за 2 млн чалавек.

Палова з іх памрэ заўчасна (з пункту гледжання СААЗ заўчасна – гэта да 70 гадоў). Большая частка загіне ад сардэчна-сасудзiстых захворванняў, звязаных з курэннем, другая частка – ад анкалагічных хваробаў (больш за 30 злаякасных новаўтварэнняў звязаныя з тытунекурэннем), трэцяя частка – у выніку хранічнай абструктыўнай хваробы лёгкіх і эмфізэмы лёгкіх.

Адмова ад курэння. Смяротная звычка.

Калі ж чалавек памірае ў 71 год, напрыклад, ад раку мачавога пузыра, ён не ўвойдзе ў статыстыку заўчаснай смяротнасці. Але гэта зусім не значыць, што другая палова курцоў пазбегне наступстваў ужывання тытуню і цыгарэтаў, дадаў эксперт СААЗ.

У Беларусі дзейнічае закон аб поўнай забароне ўжывання тытуню ў закрытых памяшканнях. З 2019 года забаронена паліць у кавярнях, рэстаранах, гасцініцах, цягніках далёкага кірунку. У краіне забаранілі рэкламу, адкрытую выкладку цыгарэтаў у месцах продажаў.

Гэта таксама ўносіць свае дадатковыя некалькі працэнтаў у зніжэнне агульнага распаўсюджвання курэння, лічыць Валянцін Русовіч. Разам з тым, ёсць меры, якія пакуль не задзейнічаныя ў поўным аб'ёме, хаця яны найбольш эфектыўныя. Напрыклад, павышэнне акцызаў на тытунёвыя вырабы.

Валянцін Русовіч:

Валянцін Русовіч

– Мінімальна цыгарэты павінны каштаваць у два разы больш для таго, каб, з аднаго боку, моладзь не пачала паліць з-за бар'ера высокага кошту, з другога боку, тыя, хто паліць, захацелі б адмовіцца ад гэтай звычкі. Павышаючы акцызныя цэны на тытунь (самы дарагі пачак цыгарэтаў у свеце ў Аўстраліі каштуе каля 20 долараў), урад прапануе ўсім, хто хоча кінуць паліць, бясплатную дапамогу, уключаючы нікаціназамяшчальныя прадукты. Усе гэтыя намаганні могуць прывесці да таго, што да 7% курцоў штогод змогуць адмаўляцца ад гэтай звычкі.

Дадатковыя меры

Як адзначыла Вольга Бартман, шэраг апошніх змяненняў у Дэкрэт Прэзідэнта № 28, які рэгулюе абарот тытунёвых вырабаў, былі ўнесеныя ў сувязі з тым, што з'яўляюцца новыя віды прадукцыі, якая выкарыстоўваецца для спажывання нікаціну і тытуню. У прыватнасці, гэта электронныя сістэмы для курэння і сістэмы для спажывання тытуню.

Вольга Бартман:

Вольга Бартман

– Акрамя таго, з'яўляюцца новыя віды прадукцыі, нікацінаўтрымліваючыя, а не тытунёвыя. І гэтаму пытанню таксама надаецца павышаная ўвага. Зараз забароненая іх адкрытая выкладка, продаж па ўзорах, асобам, якія не дасягнулі 18 гадоў, рэалізацыя праз рознічны гандаль, гандлёвыя аўтаматы, камісійныя і інтэрнэт-крамы, продаж метадам самаабслугоўвання, пры якім пакупнік мае непасрэдны доступ да гэтай прадукцыі.

З'яўленне новых відаў нікацінаўтрымліваючай прадукцыі паслужыла падставай для прыняцця рашэння аб яе рэгуляванні на ўзроўні Еўразійскага эканамічнага саюза. Ужо ёсць рашэнне Савета Еўразійскай эканамічнай камісіі пра тое, што будзе распрацоўвацца тэхнічны рэгламент на нікацінаўтрымліваючую прадукцыю. Асноўным распрацоўшчыкам з'яўляецца Арменія. Плануецца, што да заканчэння 2022 года краіны будуць праводзіць унутрыдзяржаўнае ўзгадненне гэтага дакумента.

Вольга Бартман:

– Паступаюць таксама ініцыятыўныя прапановы ўнесці змяненні ў тэхнічны рэгламент на тытунёвую прадукцыю. Гэтае пытанне зусім хутка будзе абмяркоўвацца на пляцоўцы ЕЭК, і, адпаведна, краіны прымуць рашэнне, ці варта гэта рабіць, ці не. Можа быць, неабходна рэгуляваць па-іншаму.

Адмова ад тытуню станоўча адаб'ецца не толькі на курцах, але і на іх асяроддзі. Ад 7% да 15% людзей, якія знаходзяцца з курцамі дома, на працы ці ў іншых месцах, таксама атрымліваюць дозу нікаціну, што негатыўна адбіваецца на іх здароўі, упэўненая Вольга Бартман.

Не толькі матывацыя, але і падтрымка

Кідаць курыць, раіць Валянцін Русовіч, лепей падчас адпачынку, калі меней стрэсавых сітуацый. Неабходна выбраць пэўны дзень поўнага спынення курэння, выкінуць усе цыгарэты, попельніцы, усё, што можа нагадваць пра гэтую звычку. Трэба распавесці пра сваё жаданне родным і блізкім, сябрам альбо калегам на працы, тым самым узяць на сябе адказнасць за сваё рашэнне. Для паспяховай спробы вельмі важныя першыя дні тыдня.

Адмова ад курэння.

Валянцін Русовіч:

– Калі чалавек выкурвае больш за 10 цыгарэт у дзень, яму можа спатрэбіцца нікаціназамяшчальная тэрапія. Падыдуць нікацінаўтрымліваючыя жавальныя гумкі, якія можна выкарыстоўваць на працягу 3 – максімум 5 месяцаў, паступова памяншаючы іх спажыванне. Зручныя і нікацінавыя пластыры.

Штодня паляць, як правіла, тыя, хто ў сярэднім скурвае 16 і больш цыгарэтаў у дзень. А гэта ўжо нікацінавая залежнасць, якая патрабуе фармакатэрапіі, распавёў Аляксей Аляксандраў.

Аляксей Аляксандраў:

Аляксей Аляксандраў

– Калі чалавек паліць штодня і паліць шмат – гэта не проста шкодная звычка. Як мінімум, гэтым людзям будзе складана кінуць цыгарэты. Амаль кожны сутыкнецца са станам адмены нікаціну. І цалкам верагодна, што калі ён не звернецца па дапамогу, гэта можа прывесці да вяртання залежнасці. Залежнасць – хранічны стан, у якім ёсць перыяды адмовы і перыяды вяртання.

У Беларусі зарэгістраваныя лекавыя прэпараты, якія дапамагаюць адмовіцца ад курэння. Яны рэцэптурныя. Іх можа выпісаць як нарколаг, так і ўрач агульнай практыкі. Дзеянне адных падобна да нікацінаўтрымліваючых жавальных гумак, іншыя блакуюць жаданне паліць.

Пры прыёме такіх прэпаратаў на працягу пэўнага часу цяга да курэння слабее, не адбываецца вяртання да гэтай звычкі. У любым выпадку, падтрымка людзей, якія кідаюць паліць, павінна быць вельмі сур'ёзнай, інакш адбудзецца рэцыдыў, падкрэсліў Аляксей Аляксандраў.

Кіданне паліць – гэта чарада спробаў адмовы і рэцыдываў, якія суправаджаюць курца часта на працягу многіх гадоў. Для некаторых гэты працэс расцягваецца надоўга.

Толькі 20% курцоў здольныя адмовіцца ад гэтай звычкі літаральна заўтра. Прыкладна 40% знаходзяцца ў стадыі нявызначанай матывацыі, калі яны вагаюцца, у іх ёсць свае аргументы. І прыкладна 40% даволі негатыўна ставяцца да таго, каб адмаўляцца ад курэння.

Адмова ад курэння.

Для кожнай з гэтых груп патрэбныя розныя стратэгіі, а сацыяльны знешні націск у выглядзе цэнаў і абмежаванняў дадаткова стымулюе курца кінуць і не пачынаць зноў, лічыць эксперт.

Матэрыялы на сайце slushna.by носяць інфармацыйны характар і прызначаныя для адукацыйных мэтаў. Інфармацыя не павінна выкарыстоўвацца ў якасці медыцынскіх рэкамендацый. Ставіць дыягназ і прызначае лячэнне толькі ваш урач. Рэдакцыя сайта не нясе адказнасці за магчымыя негатыўныя наступствы, якія ўзніклі ў выніку выкарыстання інфармацыі, размешчанай на сайце slushna.by

0 21

Нарадзілася і жыву ў Мінску. У 1995 годзе скончыла сталічную сярэднюю школу №168, затым паступіла ў Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт на факультэт журналістыкі. Пасля заканчэння вучобы ў 2000 годзе была размеркаваная ў Беларускае тэлеграфнае агенцтва (БелТА), дзе 8 гадоў прапрацавала спецыяльным карэспандэнтам аддзела палітычнай і сацыяльнай інфармацыі. У розныя гады асвятляла падзеі ў сферы навукі, культуры, адукацыі і аховы здароўя. У 2011 годзе перайшла ў прэс-службу Міністэрства аховы здароўя. Кола маіх абавязкаў уключала, у тым ліку арганізацыю сустрэчаў спецыялістаў са СМІ, складанне прэс-рэлізаў, забеспячэнне журналістаў інфармацыяй пра дзейнасць сферы аховы здароўя, а таксама падрыхтоўку аператыўных каментароў экспертаў і фарміраванне стужкі навінаў афіцыйнага сайта міністэрства. З 2017 года працую ўласным карэспандэнтам аддзела інтэрнэт-праектаў рэдакцыі газеты «Медыцынскі веснік». З'яўляюся аўтарам публікацый на інфармацыйным партале «Здаровыя людзі» і сайце для падлеткаў «Teenage.by».