Ці можна пацвердзіць або абвергнуць атапічны дэрматыт лабараторнымі аналізамі? Ці ёсць сэнс прытрымлівацца строгай дыеты? Наколькі эфектыўныя пры атапічным дэрматыце антыгістамінныя прэпараты? Прапануем нашым чытачам сумленны і аб’ектыўны погляд на праблему з пазіцыі вядучага эксперта ў галіне алергалогіі – загадчыка алергалагічнага аддзялення 4-й дзіцячай клінічнай бальніцы г.Мінска, галоўнага пазаштатнага дзіцячага алерголага Міністэрства аховы здароўя, кандыдата медыцынскіх навук Дзмітрыя Бузы.
Алергічны кампанент у атапічным дэрматыце
Пэўны час таму атапічны дэрматыт сапраўды лічыўся кампетэнцыяй алерголагаў. І тлумачылася гэта даволі проста. Алергія імкліва «маладзее», а скура – той орган, які адным з першых рэагуе на ўздзеянне алергену: сухасцю, лушчэннем, пачырваненнем, высыпаннямі. Асноўнай крыніцай, якая правакуе негатыўную рэакцыю, лічыліся прадукты харчавання. Таму ў побыце атапічны дэрматыт і жорсткая дыета да гэтага часу ідуць у адной звязцы.
Аднак апошнім часам адбыліся вялікія змены ў падыходах да гэтай паталогіі, метадаў яе дыягностыкі і лячэння. З пункту гледжання медыцыны, атапічны дэрматыт сёння расцэньваецца як хранічнае запаленчае захворванне скуры, абумоўленае генетычна апасродкаваным фактарам – схільнасцю скуры да сухасці і раздражненняў.
- кліматычныя ўмовы надвор’я;
- празмерная вільготнасць або сухасць паветра;
- вірусныя інфекцыі;
- стрэс;
- потавыя выдзяленні;
- адзенне з непрыдатных матэрыялаў і многія іншыя.
Гэта значыць, у большасці выпадкаў атапічнага дэрматыту пошук алергена – задума абсалютна бессэнсоўная, як і захаванне строгай дыеты з вялікай колькасцю абмежаванняў.
Сімптомы і дыягностыка атапічнага дэрматыту
Праявы атапічнага дэрматыту, іх лакалізацыя ў залежнасці ад узросту істотна адрозніваюцца, таму ў дзіцячай практыцы прынятая класіфікацыя формаў захворвання:
- Немаўляцкая – дзеці ад нараджэння да 2 гадоў. Скура схільная да мокнуці і пачырванення. Вобласць пашкоджання даволі шырокая. Класічныя лакалізацыі: твар (гіперэмія шчок або «палаючыя» шчокі), вонкавыя паверхні суставаў, жывот і г.д.
- Дзіцячая – дзеці ад 3 да 12 гадоў. Запаленчы працэс лакалізуецца пераважна ў скурных складках: шыя, унутраныя паверхні рук і ног, пахвінная вобласць, а таксама на павеках.
- Падлеткавая або дарослая – дзеці ад 13 да 18 гадоў. Пераважае выяўленая сухасць і патаўшчэнне скуры, лушчэнне. Яркія праявы, як правіла, адсутнічаюць.
Трэба адзначыць, што атапічны дэрматыт па праявах шмат у чым падобны да іншых скурных захворванняў, у прыватнасці, да псарыязу. Для таго, каб дакладна вызначыць дыягназ, праводзіцца так званая дыферэнцыяльная дыягностыка.
Нярэдка агульных рэкамендацый па догляду скуры аказваецца дастаткова і кансультацыя дэрматолага ці алерголага не патрэбная. У адваротным выпадку пацыент накіроўваецца да дэрматолага, які праводзіць дыферэнцыяльную дыягностыку і пры пацверджанні дыягназу атапічнага дэрматыту прызначае адэкватнае лячэнне. У большасці выпадкаў яно зводзіцца да вонкавай тэрапіі.
Калі ў спецыяліста ёсць здагадкі, што маюць месца алергічныя трыгеры альбо ёсць пэўныя спадарожныя захворванні, якія правакуюць абвастрэнне, пацыента паралельна вядуць некалькі сумежных спецыялістаў: педыятр, дэрматолаг, гастраэнтэролаг, алерголаг. Дзіця з атапічным дэрматытам, калі яно знаходзіцца на дыспансерным уліку, дэрматолаг і алерголаг назіраюць і аглядаюць рэгулярна, не радзей за адзін раз на год.
Па словах Дзмітрыя Бузы, лабараторныя абследаванні апраўданыя толькі ў тым выпадку, калі неабходна:
- выключыць іншую паталогію пры правядзенні дыферэнцыяльнай дыягностыкі;
- выключыць фактары, якія падтрымліваюць цячэнне атапічнага дэрматыту (наяўнасць глісных інвазій; захворванняў страўнікава-кішэчнага тракта, напрыклад, гастрыту ці наяўнасць хелікабактар пілоры і інш.);
- вызначыць алергічныя трыгеры, калі на тое ёсць падставы. У гэтым выпадку праводзяцца тэсты на алергію.
