Накрыць стол без аліўе 31 снежня – амаль тое ж самае, што сустракаць Новы год без ёлкі: нагода ёсць, а свята няма. «Мімоза», заліўная рыба, селядзец пад футрам, мяса па-французску... На постсавецкай прасторы гэтыя стравы, як і салата з гарошку, тоесныя навагодняй ночы.
Разам з урачом-дыетолагам Надзеяй Рабавай мы праверылі класіку навагодняга меню, злёгку яе мадэрнізавалі ў духу сучасных трэндаў, пры гэтым максімальна захавалі вернасць традыцыям. Навошта нам гэта трэба і што ў нас атрымалася, чытайце ў матэрыяле.
Усе дазволена!
Да такой высновы мы прыйшлі разам з экспертам-дыетолагам, вывучыўшы старое добрае навагодняе меню. Ну так, маянэзу зашмат, у пэўных стравах інгрэдыенты не спалучаюцца адзін з адным і пагражаюць страўніку стрававальным калапсам, спосаб тэрмічнай апрацоўкі іншых прадуктаў мог быць больш ашчадным... Але, як кажуць, есці можна. Адзін раз у год дык дакладна.
Надзея Рабава:
– Калі чалавек здаровы, яго арганізм прыме ўсё: і крухмалістыя буракі, і салёны селядзец, і маянэз, смажанае, тлустае і дэсерт зверху. Нават калі весці размову з пункту гледжання здаровага харчавання, умоўна шкодная ежа цалкам упісваецца ў яго формулу. 80% часу (тыдзень, месяц, год ці ўсё жыццё) чалавек павінен мець збалансаваны разнастайны рацыён і рэжым харчавання. А ў астатні перыяд можа дазволіць сабе ўсё, што заўгодна, без шкоды для здароўя: бульбу фры, смажаную катлету, салату з маянэзам, нават чыпсы з газіроўкай... Зразумела, без фанатызму і калі няма праблемаў са здароўем, асабліва з боку органаў стрававальнай сістэмы.
Так што слабое месца ў навагодняй разнастайнасці не столькі «шкодная і нездаровая» ежа, колькі вялікія аб'ёмы і сумарна высокая пажыўная каштоўнасць страў. Рэдкі шчасліўчык прачынаецца 1-га студзеня з лёгкім страўнікам і думае пра мінулае начное свята без дрыжыкаў. А яшчэ трэба будзе даесці тое, што засталося... Уф-ф-ф…
Галоўнае свята года для СКТ з пункту гледжання фізіялогіі падобна да шокавай тэрапіі. Страўнік у прынцыпе пасля заходу сонца настроены толькі на адпачынак. Але ў Новы год яму даводзіцца не проста працаваць, а «пахаць»: шмат, цяжка і ўсю ноч запар. На жаль ці на шчасце, фізічна падрыхтаваць страўнік да такой падзеі нельга, затое палегчыць яму працу, а сабе наступствы ад застолля – цалкам магчыма.
Надаем лёгкасць правераным рэцэптам
Такім чынам, прыступім да самага цікавага. Зробім класічныя рэцэпты са святочнага меню менш каларыйнымі і больш лёгказасваяльнымі.
Паколькі многія з традыцыйных страў маюць вялікую колькасць маянэзу, гэты інгрэдыент лепей адразу ўсюды замяніць.
Замест яго можна выкарыстоўваць натуральны ёгурт, альбо смятану нізкай тлустасці (да 15%), альбо сумесь натуральнага ёгурта і смятаны (адмыслова для палкіх аматараў маянэзу дапускаецца даданне падліўкі з разліку 1 ст.л. маянэзу на 2 ст.л. смятаны і 2 ст.л. ёгурта).
Навагодняе меню
«Аліўе»
Перш за ўсё неабходна пазбавіцца ад звычкі крышыць у салату вараную каўбасу. Аддайце перавагу адварной ялавічыне альбо курынаму філе.
Марынаваныя агуркі замяніце свежымі. Гурманы ацэняць прысутнасць у салаце сельдэрэю.
Калі ёсць магчымасць, лепей абысціся без кансерваванага гарошку, замяніўшы яго свежазамарожаным (зразумела, папярэдне размарозіўшы).
Кансерваваны гарошак прамысловай вытворчасці адносіцца да прадуктаў з так званымі схаванымі цукрам і соллю.
«Селядзец пад футрам»
Адзіны інгрэдыент (не лічачы маянэзу), які трапіў пад прыцэл нашага эксперта, – селядзец. Надзея Рабава раіць па магчымасці самастойна і крыху загадзя прыгатаваць рыбу для стравы, рэгулюючы ступень салення і колькасць дададзенага цукру. Астатнія кампаненты падыдуць: і буракі, і яйкі, і бульба з морквай.
Звярніце ўвагу: «селядзец пад футрам» – зусім не салата, як прынята лічыць, а паўнавартасная шматкампанентная самадастатковая страва, прыгатаваная з інгрэдыентаў, кожны з якіх мае высокую пажыўную каштоўнасць.
Надзея Рабава:
– Буракі, моркву і бульбу не любяць за высокую каларыйнасць і крухмалістасць і, як следства, нагрузку на падстраўнікавую залозу. Але адмаўляцца ад іх зусім няма неабходнасці. А вось сумарнае спажыванне буракоў, бульбы і морквы ў гатовым выглядзе павінна быць абмежаванае 400 грамамі на тыдзень (сюды ўсё ўваходзіць: агародніна ў супах, салатах, у якасці гарніру…).
«Мімоза»
Рыбныя кансервы пакідаем у любым выпадку, на іх, можна сказаць, уся салата трымаецца, але выбіраем пры набыцці прадукт ва ўласным соку.
Сыр выкарыстоўваем мінімальнай тлустасці, усё роўна ён нясе хутчэй дэкаратыўную функцыю, чым смакавую.
Калі адмовіцца ад выкарыстання ў страве яечнага жаўтка, пакінуўшы толькі бялок, гэта дазволіць яшчэ больш знізіць яго калараж. Такая салата будзе даспадобы нават тым, хто худзее.
Салата з крабавых палачак
Замяняльнікам крабавых палачак можа служыць адварны кальмар, белага рысу – буры, а яшчэ лепей і больш дыетычна – пекінская капуста, кансерваванай кукурузы – свежамарожаная. Наогул кукуруза як самастойная страва проста цуд, настолькі добрая. Але ў шматкампанентнай салаце менавіта яна істотна ўскладняе страваванне.
Фаршыраваныя яйкі
Смачна, пальчыкі абліжаш. Але грыбы самі па сабе – цяжкі для стрававання прадукт, а ўжо ў спалучэнні з варанымі яйкамі і да прыёму ферментных прэпаратаў недалёка... Лепей выкарыстоўваць больш лёгкае начынне: зеляніну, рыбу, агародніну ў любым выглядзе.
Мяса па-французску
Калі замяніць пасмажаную цыбулю і моркву на сумесь са свежай альбо свежазамарожанай агародніны, атрымаецца не менш святочная, але больш лёгкая і карысная страва.
Заліўная рыба
А вось да заліўной рыбы ў нашага эксперта, урача-дыетолага Надзеі Рабавай ніякіх прэтэнзій няма. Лёгкая, малакаларыйная і карысная страва, незалежна ад таго, якая рыба выкарыстоўваецца для яе прыгатавання.
Замяняючы інгрэдыенты па прынцыпе: больш каларыйныя на менш каларыйныя, кансерваваныя на свежыя альбо свежамарожаныя, са схаваным цукрам і соллю на прадукты ва ўласным соку альбо хатняга прыгатавання, – можна дасягнуць лёгкасці ўсіх страў, ад якіх будзе ламіцца святочны стол.
Не хочаце рызыкаваць – паэксперыментуйце загадзя.
5 парадаў на выпадак доўгай вячэры
І напрыканцы некалькі ўніверсальных парадаў для таго, каб ежа каменем не легла ў страўніку.
- Квашаная капуста – гарнір на ўсе выпадкі жыцця. Няхай вас не бянтэжыць, што яна праставатая для святочнага стала. Затое як стымулятар стрававання вартая апладысментаў. Няма квашанай капусты – налягайце на агародніну ў любым выглядзе, яна таксама паскарае страваванне і робіць яго больш эфектыўным.
- Пры гатаванні толькі злёгку прысольвайце ежу. Лішак солі спрыяе затрымцы вадкасці ў арганізме. А гэта прамы шлях да таго, каб прачнуцца раніцай з тварам злёгку апухлым. У некаторых стравах, напрыклад, складаных салатах, наогул лёгка абысціся без солі, замяніўшы яе рознымі мікстамі прыправаў. На святочны стол можна паставіць сальніцу – для тых, каму натуральны смак прадуктаў ну зусім не ідзе.
- Выбірайце стравы, якія былі прыгатаваныя ў зберагальным рэжыме: пры варцы альбо запяканні ў духоўцы і на грылі. Гэта і фігуру вам захавае, і страўнік зберажэ.
- На працягу дня напярэдадні святочнай ночы абавязкова захоўвайце рэжым харчавання: сняданак, абед, вячэра – усё, як заўсёды, па раскладзе.
- За 30-40 хвілін да пачатку трапезы выпіце 0,5-1 шклянку цёплай вады (прыкладна 16-20 градусаў). Яна выдатна спаталяе смагу, ліквідуе ілжывае пачуццё голаду і страхуе ад пераядання. Піць ваду ў прынцыпе карысна і на працягу дня, і падчас застолля. Звычайную пітную ваду можна чаргаваць з мінералкай альбо вадой з лімонам.
Няцяжкага застолля і лёгкага абуджэння!
