Аўтар праекта «Інтэрнэт-бяспека дзяцей Беларусі» Вольга Корсун распавяла Слушна, што рабіць бацькам, якія ў першы раз адпусцілі дзяцей у «анлайн».
Залатыя правілы юнага інтэрнэт-карыстальніка
Вучыць дзіця бяспечнаму сёрфінгу ў інтэрнэце варта з таго моманту, як вы набылі яму смартфон, планшэт ці пасадзілі за ноўтбук.
Вольга Корсун:
— Узгадайце, як вы вучылі дзіцяці ездзіць на ровары. Паказалі элементарныя рухі, спачатку прытрымлівалі ровар, пакуль дзіця на ім ехала, і адпусцілі яго толькі тады, калі былі цалкам упэўненыя, што навыкі адпрацаваны. Так і з інтэрнэтам.
Таму, уручыўшы любімаму дзіцяці доўгачаканы гаджат, растлумачце асноўныя правілы карыстання сусветнай павуцінай:
- Любая інфармацыя, якая трапіла ў інтэрнэт, застаецца там назаўсёды.
- Віртуальныя знаёмыя ў рэальнасці могуць апынуцца не тымі, за каго яны сябе выдаюць.
- Не кармі «троляў». Гэтыя інтэрнэт-задзіракі наўмысна спрабуюць зачапіць цябе, каб пакрыўдзіць.
- Не ўпэўнены – не націскай.
- Не паведамляй іншым карыстальнікам, тым больш незнаёмым, асабістую інфармацыю пра сябе – адрас, нумар тэлефона, нумар школы, любімыя месцы для гульняў.
- Камунікуючы ў інтэрнэце, будзь прыязным. У віртуальным свеце варта выконваць тыя ж правілы паводзін, што і ў рэальным.
- Калі ў цябе паўсталі нейкія праблемы ў інтэрнэце, табе нешта незразумела або непрыемна – абавязкова раскажы пра гэта бацькам або дарослым, якім давяраеш ў рэальным жыцці.
- Ніколі і нікому не выдавай свой асабісты пароль.
- Не ўсё, што напісана ў інтэрнэце, – праўда.
- Помні, што зносіны ў інтэрнэце – гэта толькі дадатак да рэальнага зносін.
Сеткавыя пагрозы
Пагроз у інтэрнэце шмат. Ад небяспечных кантактаў з незнаёмцамі да развіцця залежнасці ад сеціва. У анлайне дзіця можа атрымаць доступ да непажаданага кантэнту (парнаграфія, азартныя гульні, наркотыкі, гвалт, суіцыд, фашысцкая ідэалогія і да т.п.). А няўмелы зварот з канфідэнцыйнай інфармацыяй можа прывесці да яе распаўсюджвання ў інтэрнэце. Бо дзеці не заўсёды ўсведамляюць, чаму не варта выстаўляць для ўсіх свой хатні адрас або нумар мамінай банкаўскай карты. Ёсць яшчэ кібербулінг – цкаванне ў сеціве і таймкілінг – забіванне велізарнай колькасці часу на гаджаты.
Вольга Корсун:
— Калі з дзіцём сябраваць, абмяркоўваць, разам вывучаць магчымасці карыстання сеткай, разам бавіць цікава і весела час па-за сецівам, то шанцаў сфарміраваць імунітэт да «дрэннага інтэрнэту» будзе нашмат большы. Цікаўцеся праблемамі і радасцямі дзяцей, нават калі яны здаюцца вам дробнымі. Упэўніце свайго дзіцяці: што б ні здарылася – вы абароніце яго і дапаможаце яму, ён заўсёды можа вам давяраць.
Даверлівыя адносіны з дзіцяці, якое пачало пазнаваць сеціва, вельмі важныя. Аднак чуллівыя мамы і строгія бацькі, часам, заходзяць занадта далёка ў пытаннях інтэрнэт-бяспекі. Напрыклад, пачынаюць скурпулёзна правяраць акаўнты сына ці дачкі ў сацыяльных сетках.
Вольга Корсун:
— Пытанне праверкі акаўнтаў вельмі далікатнае. Ніколі не варта гэтага рабіць з-за простай цікаўнасці. Гэта дапушчальна толькі, калі вы разумееце, што дзіцяці пагражае небяспека. Да праверкі можна звярнуцца, калі ўсе магчымыя спосабы пагутарыць сумленна і даверліва вычарпаныя. У любым выпадку ўспомніце сябе ў дзяцінстве: як бы вы адрэагавалі на тое, што бацькі прачыталі ваш дзённік?
Завядзіце таймер
Ці трэба абмяжоўваць знаходжанне дзіцяці ў інтэрнэце па часе? Безумоўна! Гэтак жа, як і час перад тэлевізарам. Для кантролю часу за камп'ютарам можна ўсталяваць спецыяльныя праграмы, як у інтэрнэт-кафэ, якія блакіруюць доступ да сеткі праз вызначаны час. Або скарыстацца звычайным таймерам.
Вольга Корсун:
— Загадзя дамоўцеся з дзіцяці пра тое, колькі часу ў дзень яму можна карыстацца гаджатамі, і навучыце яго выконваць гэтую дамоўленасць. Выдатна, калі ў сям'і будзе дзейнічаць правіла – адзін дзень у тыдзень, два тыдні ці хоць бы раз у месяц аб'яўляецца выхадны без гаджатаў. Пажадана, каб уначы смартфон або планшэт таксама знаходзіліся далей ад дзіцяці. Можна ставіць іх на зарадку ў іншым пакоі.
Карысныя Інтэрнэт-рэсурсы для дзяцей і бацькоў
Хоць інтэрнэт часта называюць «вялікім смеццевым вядром», у ім шмат карыснай інфармацыі. Вольга склала свой спіс.
Інтэрнэт-рэсурсы
- Курс бяспечнага карыстання інтэрнэтам для дзяцей рознага ўзросту
- Забаўляльны дзіцячы партал «Клёпа»
- Комікс «Прыгода Сцёпы ў інтэрнэце» http://i-deti.org/comic/
- Прылада інтэрнэт-прасторы для дзяцей
- Забаўляльны дзіцячы партал «Мурзілкі»
- Дзіцячы адукацыйны партал Kidportal
- Анлайн-гульня «Вывучаючы інтэрнэт»
- Фіксікі
- Смяшарыкі
- Школьныя відэаўрокі па розных прадметах
Мабільныя дадаткі
LEGO DUPLO Food – дзіцячая гульня для развіцця для прылад на Android без рэкламы і спасылак на іншыя рэсурсы.
Kids Doodle – дадатак для Android і iOS, у якім можна маляваць.
ChoreMonster – дадатак, які ў форме гульні вучыць дзіцяці 6-8 гадоў дапамагаць у хатніх справах. Ёсць для Android, iOS і Windows.
Forestry – гульня для дзяцей 2-5 гадоў, з якой яны даведаюцца пра лясных жывёл. Даступная на Android і iOS.
Інтэрнэт трывала ўвайшоў у наша жыццё, таму глупства забараняць дзіцяці ім карыстацца. У разы лепш выдаткаваць сілы на выхаванне ў ім не толькі прыстойнага грамадзяніна, але і ветлівага карыстальніка.
