31.05.2021
31.05.2021

Нічога лішняга. Якія дыеты для пахудзення небяспечныя для здароўя

logo
Лячэбнае харчаванне і дыеты
0 36
Памер шрыфта:
  • A
  • A
  • A

Дыета – самы распаўсюджаны спосаб пазбавіцца ад лішняй вагі. Але, як ні дзіўна, і самы небяспечны. Большасць папулярных дыетаў для пахудзення не маюць навуковага абгрунтавання і створаныя людзьмі, далёкімі ад медыцыны. А таму ў лепшым выпадку аказваюцца бескарыснымі альбо даюць кароткатэрміновы эфект.

Але горш за ўсё тое, што некаторыя дыеты для пахудзення вельмі шкодныя для здароўя, асабліва ў падлеткавым узросце. У чым іх небяспека? Чаму самастойны выбар дыеты для пазбаўлення ад лішняй вагі раўназначны самалячэнню з усімі негатыўнымі наступствамі? Якія дыеты найбольш небяспечныя для здароўя і чаму?

Ірына Савановіч.Распавяла галоўны пазаштатны дзіцячы гастраэнтэролаг Міністэрства аховы здароўя, загадчыца кафедры педыятрыі №2 БДМУ Ірына Савановіч.

Дыета – ды не тая

Дыеты для пахудзення. У чым небяспека.

Пачаць варта з галоўнага. Наогул паняцце «дыета» крыху (а па сутнасці – кардынальна) адрозніваецца ад таго, што мы прывыклі разумець пад гэтым словам. Дыета – гэта лад і рэжым харчавання, заснаваны на пэўных правілах ужывання тых ці іншых прадуктаў, іх кулінарнай апрацоўцы, інтэрвалах прыёму ежы і г.д.

Даказана, што прадукты, якія складаюць аснову рацыёну, маюць прамы ўплыў на здароўе чалавека. Нездарма ў выпадку хваробы пры прызначэнні лячэння ўрач заўсёды рэкамендуе пацыенту захоўваць дыету, якая будзе спрыяць больш хуткаму акрыянню. Але ежа можа быць не толькі часткай комплекснай тэрапіі. Часам правільны рацыён і ёсць асноўнае лячэнне, як, напрыклад, пры цэліякіі.

Сапраўды, дзякуючы дыеце, г.зн. арганізацыі аптымальнага харчавання, можна таксама нармалізаваць вагу: пазбавіцца ад лішніх кілаграмаў пры залішняй масе цела альбо дадаць кілаграмы, якія адсутнічаюць пры дэфіцыце масы цела.

Ірына Савановіч:

– Але што такое аптымальнае харчаванне? Гэта поўнае забеспячэнне патрэбаў хворага і здаровага чалавека ў энергіі, у эсэнцыяльных макра- і мікранутрыентах, у мінорных біялагічна актыўных кампанентах ежы (флаваноідах, індолах, фітастэролах і інш.), якія аказваюць шматбаковае ўздзеянне на арганізм. У тым ліку, перашкаджаюць развіццю неінфекцыйных захворванняў.

Канцэпцыя аптымальнага харчавання грунтуецца на веданні ўсяго двух законаў:

  • Адпаведнасці энергетычнай каштоўнасці рацыёну сутачным энергатратам
  • Адпаведнасці саставу рацыёну патрэбам арганізма ў харчовых рэчывах і энергіі. Ёсць дакладна вызначаныя, навукова абгрунтаваныя нормы сутачнай патрэбы арганізма (у залежнасці ад узросту, полу, фізічнай актыўнасці і г.д.) у макра- і мікранутрыентах.

Парушэнне гэтых законаў мае прамы ўплыў на здароўе чалавека і вядзе да рызыкаў развіцця аліментарна-залежнай паталогіі, якая ў сваю чаргу з'яўляецца трыгерам неінфекцыйных захворванняў – сардэчна-сасудзістых, эндакрынных, анкалагічных і г.д.

У гэтым кантэксце самымі небяспечнымі для здароўя з'яўляюцца абмежавальныя дыеты, г.зн. якраз усе тыя дыеты, якія накіраваныя на зніжэнне вагі. Яны заснаваныя на абмежаванні каларажу рацыёну: дэфіцыт энергетычнай каштоўнасці рацыёну ў адносінах да энергіі, якая выдаткоўваецца, вядзе да зніжэння вагі, лішак – да набору кілаграмаў.

Абмежавальная дыета. Як зразумець, што гэта яна?

Дыеты для пахудзення. Чаму інтэрнэт – дрэнны дарадца.

Па сцвярджэннях экспертаў-дыетолагаў, ёсць шэраг характэрных рысаў, уласцівых для абмежавальных дыетаў. Калі вы цяпер прытрымліваецеся пэўнай дыеты, паспрабуйце, напрыклад, задаць сабе некалькі пытанняў:

  • Дыета нізкакаларыйная?
  • Яе даволі складана ўпісаць у ваш лад жыцця?
  • Прытрымлівацца гэтай дыеты на працягу доўгага часу не рэкамендуецца?
  • Ці абяцае яна хуткае пахудзенне?
  • Ці трэба купляць спецыяльныя прадукты альбо дабаўкі для захавання дыеты?
  • Ці прадугледжвае дыета адмову ад пэўных прадуктаў альбо прадуктаў, якія складаюць вашу штодзённую карзіну харчавання?

Сцвярджальны адказ на любое з гэтых пытанняў дазваляе з вялікай доляй верагоднасці выказаць здагадку, што дыета носіць абмежавальны характар.

Ірына Савановіч:

– Ёсць цікавае даследаванне, заснаванае на аналізе 100 бестсэлераў па розных рэкамендацыях па харчаванні. Аказалася, што з 83 унікальных аўтараў гэтых методык толькі 28 былі ўрачамі і мелі медыцынскую адукацыю і толькі 3 – дыетолагамі. Іншыя аўтары адносіліся да самых розных прафесій, уключаючы асабістых фітнэс-трэнераў, блогераў і акцёраў.

Дыеты для пахудзення. Павінны падбірацца ўрачом.

Калі такая дыета для пахудзення ўзятая «з Інтэрнэту», ад сяброўкі, з папулярнай літаратуры, а не распрацаваная ўрачом-дыетолагам спецыяльна для вас, без папярэдняга медыцынскага абследавання, без уліку індывідуальных асаблівасцяў, стану здароўя, наяўнасці хранічных захворванняў, рызыка нанесці здароўю шкоду пры яе строгім захаванні вельмі вялікая. Доўгі перыяд знаходжання на абмежавальнай дыеце робіць развіццё аліментарна-асацыяваных захворванняў непазбежным.

Самыя небяспечныя дыеты

Кетадыета (кетагенная дыета)

Гэта нізкавугляводная дыета, якая даволі актыўна, калі не сказаць – агрэсіўна папулярызуецца знакамітасцямі сусветнага маштабу. Структура рацыёну кетадыеты ўключае: 70% тлушчаў, 25% бялкоў і 5% вугляводаў.

У якасці метаду пахудзення кетадыета сапраўды паказвае ўражлівыя вынікі. Але коштам чаго! Пры вострым дэфіцыце вугляводаў арганізм пачынае спальваць запасы тлушчу, перапрацоўваючы іх у кетонавыя целы, якія выкарыстоўваюцца як альтэрнатыўная крыніца энергіі.

Дыеты для пахудзення. Чаму ад іх блага.

Такі эфект дасягаецца пры ўмове строгага абмежавання спажывання вугляводаў. Некаторыя жыццёва важныя прадукты, якія служаць крыніцай вугляводаў, выключаныя з кетадыеты цалкам, напрыклад, малако, зерне, хлеб...

З-за недахопу каштоўных пажыўных рэчываў і харчовых валокнаў у першую чаргу парушаецца праца СКТ. Далей – больш. У маладых людзей кетадыета можа справакаваць кетаацыдатычную кому (выкліканую інтаксікацыяй арганізма кетонамі) і развіццё цукровага дыябету 1-га тыпу.

А вынікі кітайскага даследавання, якое праводзілася на працягу некалькіх дзесяткаў гадоў з удзелам 14 тысяч чалавек, кажуць пра тое, што нізкавугляводны рацыён можа стаць прычынай мігальнай арытміі і іншых парушэнняў сардэчнага рытму, справакаваць інсульт, інфаркт.

Дыеты для пахудзення. Здольныя выклікаць інсульт.

Характэрна, што першапачаткова кетагенная дыета распрацоўвалася ў якасці лячэбнага харчавання для людзей з хваробай Альцгеймера ды іншымі нейрадэгенератыўнымі захворваннямі, эпілепсіяй, але ніяк не для пахудзення. Пры гэтым яна меркавала кароткатэрміновае прымяненне пад строгім наглядам урача. Для здаровых людзей кетадыета не толькі не прызначаная, але і вельмі небяспечная.

Дыета Дзюкана

Спрэчкі з нагоды гэтай дыеты, распрацаванай, між іншым, урачом П'ерам Дюканам 21 год таму, не сціхаюць да гэтага часу. Меню дыеты заснаванае на вялікім утрыманні бялку.

Нягледзячы на ​​ўсе, здавалася б, аргументаваныя доказы аўтара пра бяспеку такога харчавання і магчымасці прытрымлівацца яго хоць усё жыццё, большасць вучоных і ўрачоў кажуць пра адваротнае, называючы дыету ці не самай небяспечнай для здароўя.

Дыеты для пахудзення. Небяспека дыеты Дзюкана.

З аднаго боку, як і любая іншая дыета, заснаваная на абмежавальным прынцыпе, яна дапамагае пазбавіцца ад лішніх кілаграмаў. З іншага боку, высокая пратэінавая нагрузка здольная «вывесці са строю» ныркі нават абсалютна здаровага чалавека. У параўнанні з такімі наступствамі запоры і расстройствы стрававання на фоне дэфіцыту складаных вугляводаў пры захаванні Дзюкана – кветачкі.

Дыета Аткінса

Яе з упэўненасцю можна назваць «піянерам» сярод сучасных папулярных нізкавугляводных дыетаў. Пахудзенне на гэтай сістэме харчавання дасягаецца за кошт строгага абмежавання спажывання вугляводаў і цукру з павелічэннем спажывання высокабялковых прадуктаў.

Дыета Аткінса бедная на садавіну, суцэльназерневыя, бабы, затое ў ёй дапускаюцца прадукты з перапрацаванага мяса.

Працяглая прыхільнасць да дыеты Аткінса непазбежна парушае работу страўнікава-кішэчнага тракта, перагружае сэрца,

Дыеты для пахудзення. Небяс пека дыеты Аткінса.

Варта звярнуць увагу, што пры выкананні любой абмежавальнай дыеты праз 2 тыдні пачынае ўзрастаць рызыка негатыўных наступстваў не толькі для фізічнага, але і для псіхічнага здароўя, стану скуры, валасоў, пазногцяў, зубоў. Дэфіцыт глюкозы, пажыўных рэчываў адбіваецца на кагнітыўных здольнасцях, выклікае пачуццё пастаяннай стомленасці і раздражнення.

Ірына Савановіч:

– Варта адзначыць таксама, што ніводная дыета, мэта якой – пахудзенне, не будзе эфектыўнай без дастатковай фізічнай актыўнасці і адэкватнага пітнога рэжыму. Практычна ўсе дыеты заканчваюцца тым, што страчаная вага вяртаецца, як толькі чалавек перастае прытрымлівацца абмежаванняў. Нават аптымальны рацыён харчавання, накіраваны на прафілактыку неінфекцыйных захворванняў, пра які мы казалі ў самым пачатку, патрабуе выканання гэтых умоў.

Матэрыялы на сайце slushna.by носяць інфармацыйны характар і прызначаныя для адукацыйных мэтаў. Інфармацыя не павінна выкарыстоўвацца ў якасці медыцынскіх рэкамендацый. Ставіць дыягназ і прызначае лячэнне толькі ваш урач. Рэдакцыя сайта не нясе адказнасці за магчымыя негатыўныя наступствы, якія ўзніклі ў выніку выкарыстання інфармацыі, размешчанай на сайце slushna.by

0 36

Журналіст. Вышэйшая адукацыя. Сябра Беларускага саюза журналістаў. Стаж працы ў прафесіі – 20 гадоў. Беларуска. Нарадзілася ў г.Ганцавічы Брэсцкай вобласці. У 2001 годзе скончыла факультэт журналістыкі Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта па спецыяльнасці «Журналістыка». Працавала спецыяльным карэспандэнтам аддзела эканомікі газеты «Беларуская ніва», аглядальнікам аддзела пісьмаў, аглядальнікам аддзела сацыяльных праблемаў газеты «Савецкая Беларусь» (зараз – «Выдавецкі дом «Беларусь сёння»). З 2016 года – карэспандэнт уласны аддзела інтэрнэт-праектаў РУП «Рэдакцыя газеты «Медыцынскі веснік». З 2000 года з'яўляецца сябрам Беларускага саюза журналістаў (БСЖ). У 2002 годзе стала лаўрэатам прэміі БСЖ за лепшую журналісцкую працу. У 2017 годзе – лаўрэатам прэміі БСЖ «Залатое пяро».
Глядзіце таксама