З-за чаго інсульт можа адбыцца ў раннім узросце, і які самы малады пацыент быў у вас?
У нашым аддзяленні самай маладой пацыентцы быў 21 год. У яе адбыўся разрыў анеўрызмы. Анеўрызма – гэта выпінанне сценкі артэрыі з прычыны яе вытанчэння або расцяжэння. Пры яе разрыве ўзнікае рэзкі боль, быццам па галаве ўдарылі сякерай. Як правіла, такі боль людзі да гэтага ніколі не адчувалі.
Інсульт у маладым узросце можа быць выкліканы спадчыннымі захворваннямі, паталагічнымі зменамі сардэчных клапанаў і парокамі сэрца, дысекцыяй артэрый – расслаеннем сценак сасудаў, а таксама шкоднымі звычкамі: курэннем і злоўжываннем алкаголем. Фактар рызыкі для маладых жанчын – прыём жаночых палавых гармонаў (аральныя кантрацэптывы), якія прыводзяць да тромбаўтварэння.
Эмілія Кларк напісала, што, нягледзячы на грандыёзны поспех серыяла, яна была ў жаху ад увагі, якая на яе абрынулася, спробаў апраўдаць веру прадзюсераў і рэжысёраў, ад таго, што ёй даводзілася здымацца аголенай і потым адказваць на шматлікія пытанні, навошта. Каб пазбавіцца ад гэтага стрэсу, яна нават займалася з трэнерам. Псіхалагічная напруга можа справакаваць інсульт?
Стрэс, асабліва востры, можа рэзка павысіць артэрыяльны ціск, што прывядзе да інсульту. Чалавек можа спакойна пражыць з анеўрызмай і не даведацца пра яе існаванне, але калі перахвалюецца, яна можа разарвацца і прывесці да сумных наступстваў, ажно да смяротнага зыходу.
Актрыса таксама пісала, што забылася пасля аперацыі, як яе завуць, і адчувала панічныя атакі: баялася, што не зможа больш працаваць і хвароба вернецца. Наколькі гэта тыповыя ўскладненні пасля інсульту?
Пасля інсульту могуць адбыцца кагнітыўныя змены, магчымыя парушэнні памяці, мыслення, маўлення. Але, як правіла, памяць і маўленне ў чалавека аднаўляюцца яшчэ ў бальніцы. Асабліва ў маладых, бо іх мозг больш пластычны. Магчымыя і паводніцкія, псіхічныя расстройствы. Панічныя атакі ў чыстым выглядзе – даволі рэдкая з'ява. Часцей назіраецца постінсультная дэпрэсія, асабліва ў маладых жанчын. У неўралагічных рэабілітацыйных аддзяленнях прадугледжана стаўка псіхолага. Ён якраз працуе з такімі пацыентамі: дапамагае вярнуць ім веру ў жыццё, у сябе, перастаць думаць пра хваробу. Часам людзям даводзіцца звяртацца да дапамогі псіхатэрапеўта і антыдэпрэсантаў. На шчасце, рэцыдывы інсульту ў маладых людзей адбываюцца вельмі рэдка.
