1. Паслухмяныя дзеці
Мара большасці бацькоў – паслухмянае дзіця, якое беспярэчна падпарадкоўваецца і выконвае каманды. Чым ён паслухмяней, тым больш падстаў у бацькоў ім ганарыцца. Але глядзіце, што адбываецца з пазіцыі дзіцяці: ён з ранняга дзяцінства прывыкае да таго, што любое яго дзеянне апярэджвае каманда, просьба, указанне. Калі аднойчы каманды перастануць паступаць, ён проста не будзе ведаць, што рабіць. Да 6 гадоў поўнага паслушэнства дзіця становіцца залежным ад навакольнага свету. Унутраная свабода ў яго сістэме каштоўнасцяў ужо не прысутнічае. Калі вырасце, ён лёгка трапіць пад любы ўплыў, тым больш алкаголю.
Яшчэ прыклад. Дзіця дрэнна вучыцца ў школе. Бацькі, зразумела, не задаволены. Узмацняюць кантроль, прымушаюць, выстаўляюць ультыматумы і ўмовы, якія тлумачацца дзіцем няйначай як: мы цябе будзем любіць, толькі калі ты будзеш вучыцца добра. Адпаведна, вольна ці міжволі дзіця сфакусавана не на тым, чаго яно хоча, а на тым, як бацькі рэагуюць на яго паводзіны. Мама задаволеная – дзіця шчаслівае. Незадаволеная мама – у дзіцяці гора. Фокус увагі з сябе ссоўваецца на соцыум. Усё. Зноў страціў свабоду. І пасталеўшы, ён будзе старацца ўвесь час адпавядаць чаканням іншых людзей. Замест таго, каб слухаць у першую чаргу сябе і свае патрэбы.
2. Інфантыльнасць
Любая залежнасць грунтуецца ў тым ліку на інфантыльнасці – адсутнасці дарослага чалавека ў структуры асобы. Гэтага «дарослага» можа не быць у сілу розных прычын: гіперапекі з боку бацькоў альбо, наадварот, іх не аказалася побач і чалавек не атрымаў вопыту адказнага дарослага жыцця, а рос як пустазелле, і г.д. Прычын шмат, але сутнасць ад гэтага не змяняецца: чалавек не ўмее несці адказнасць за сябе, свае ўчынкі, свой выбар і ўсяляк імкнецца пазбавіцца ад яе.
Алкаголь у дадзеным выпадку – спосаб пазбавіцца ад адказнасці. Ён стварае ілюзію вырашэння праблем. Адбярыце ў алкаголіка бутэльку – і ён стане рыбай, выкінутай на бераг, у якой толькі адно жаданне: вярнуцца ў звыклае асяроддзе знаходжання. Так і алкаголік, які завязаў, трапляе ў поўную дэзадаптацыю, бо ў яго больш няма «лекаў», пры дапамозе якіх ён спраўляўся з праблемамі. У яго адсутнічае вопыт дарослага, самастойнага, адказнага і, галоўнае, цвярозага жыцця. Рыбе, каб выжыць, трэба як мінімум ператварыцца ў земнаводнае. Метамарфоза павінна адбыцца. Развіццё. У выпадку з алкаголікам пытанне стаіць пра сталенне чалавека. Пра з’яўленне ў структуры яго асобы таго «дарослага», які будзе несці адказнасць. Справа гэтая не імгненная. Працэс можа доўжыцца ўсё жыццё.
Калі дзіця вырасла ва ўмовах, дзе давяраць нікому нельга, яно, будучы дарослым, не зможа і сябе акружыць блізкімі людзьмі, у коле якіх абарона і бяспека будуць забяспечаны. Адзіны спосаб у выпадку чаго – выключыць страх. Выпіць!
Калі дзіця ў дзяцінстве атрымлівала ад бацькоў умоўную любоў (буду любіць, калі будзеш адпавядаць), дык і ў дарослым жыцці яно не пазбавіцца ад страху быць адрынутым з-за якой-небудзь неадпаведнасці. Алкаголь здымае гэтае пачуццё, дае магчымасць фізічнай блізкасці, але не эмацыянальнай. Рэальная патрэба ў любові і блізкасці так і застаецца незадаволенай. Як у Высоцкага: «Мы сустрэліся, як тры рублі на гарэлку, і разышліся, як гарэлка на траіх…» Таму алкаголікі – глыбока самотныя людзі з нізкай самаацэнкай. Алкаголь ілюзорна дае магчымасць нівеліраваць пачуццё адзіноты, падняць уласную значнасць і каштоўнасць. Менавіта пад уздзеяннем спіртнога чалавек схільны перабольшваць, выхваляцца, гіпертрафіраваць сваё “я”. І ўсё роўна пры гэтым шукае пацверджання гэтаму: «Ты мяне паважаеш?»
