20.12.2020
20.12.2020

«Надыходзяць цёмныя ночы…»

logo
Беларускі код
0 52
Памер шрыфта:
  • A
  • A
  • A

Народны каляндар

21 снежня 2020 года – сонцастаянне. Абарона ад злых духаў. Прыбіранне жытла. Планаванне і ажыццяўленне новага.

Ушанаваўшы Варвару, Саву ды святога Мікалая, нашыя продкі чакалі дня зімовага сонцастаяння, адзначаючы, якімі доўгімі і цёмнымі рабіліся ночы… І недарэмна таму ўсё круціцца і круціцца ў галаве ўзгаданае ўжо не раз са спектакля «Дзікае паляванне караля Стаха»: «Надыходзяць цёмныя ночы…» І найцямнейшай, па ўсім відаць, будзе ноч гэтая, з 20-га на 21-га снежня. Адпаведна, панядзелак – самы кароткі дзень. Як зазначаюць спецыялісты, сонца «стане» 21-га снежня ў 13.02. Рыхтуемся! 🙂

Зімовае сонцастаянне. Самы кароткі дзень і самая доўгая ноч.

Зрэшты, продкам нашым было не да смеху, бо лічылася, што менавіта ў гэтыя кароткія дні ды доўгія зімовыя ночы праяўляюцца злыя духі, якія хочуць падсілкавацца людской энергіяй. Таму ў хатах развешвалі галінкі ялінкі, спадзеючыся, што іх пах адпужне злыя сілы.

Эх, як раней, у дзяцінстве яшчэ і юнацтве, пахла ялінка, якую мы ставілі да Новага года, альбо галінкі ялінкі ды хвоі, з якіх рабілі пазней букеты! А затым… Куды падзеўся той смалісты водар? Што так моцна змянілася ў прыродзе, што яны практычна і не пахлі?

І толькі ў апошнія гады штосьці быццам бы прарывалася раз-пораз… І ўсё ж… Не тое. Так што і не ведаю, што трэба цяпер зрабіць ахвотным адпужнуць злых духаў 21-га снежня, каб галінкі пачалі пахнуць… Хіба папырскаць адпаведным асвяжальнікам паветра? Ці якім кедровым алеем?! 🙂 Жарт, вядома ж. Ніякія хімічныя пахі не заменяць натуральны.

Зімовае сонцастаянне. Злых духаў адпужвалі ў жытле водарам яловых галінак.

Лічыцца, што з дня зімовага сонцастаяння пачынаецца астралагічная зіма. Каляндарную мы з вамі ўжо сустрэлі. Сапраўдную таксама давялося ўбачыць, сёлета яны нарэшце супалі на самым пачатку… А цяпер – вось…

І дзень 21-га снежня, аказваецца, прэтэндуе на ролю магічнага. Калі можна загадваць жаданні, будаваць планы… Наводзіць парадак у сваім жытле, выкідваць усё старое і ўпрыгожваць дамы і кватэры да Новага года.

Ну, нам чым больш магічных дзён, тым лепей, праўда?! Мы ж любім пачынаць штосьці новае менавіта з якога-небудзь пэўнага дня. Пахудзець – з Новага года. Заняцца сабой, сваім здароўем – пасля Дня народзінаў…

Карацей, вы зразумелі, сябры, устаноўку, так?! 🙂 Заўтра – той самы дзень, з якога можна (і трэба!) пачаць штосьці новае, грунтоўнае, сур’ёзнае… Альбо маленькае і несур’ёзнае… 🙂 Галоўнае – пачаць.

Зімовае сонцастаянне. Распачынаем новае.

Плюс панядзелак жа… Нее-е-е-е, я не пра «дзень цяжкі» зараз, а пра пачатак новага тыдня. А паколькі сёння нядзеля і адпачынак, дык можна і заняцца (пры жаданні і натхненні) пабудовай планаў. Удачы! 🙂

Ну, а мы ідзем, а дакладней – можа нават едзем далей. На санках. Калі пашанцуе. А вандруем мы ў аўторак, 22-га снежня. Калі ў беларусаў ушаноўваецца Ганна. Трапна названая нашымі продкамі Цёмнай. Ці Зімовай, Зімняй. «На Ганкі сядайце на санкі», – казалі даўней. Маючы на ўвазе, што Мікола Зімовы дакладна ўжо сняжку падкінуў. Можна ехаць!

Сёлета ўжо хтосьці, між іншым, ухітрыўся і на санках пакатацца, і на лядзянках з горкі, і нават на лыжах! 🙂 Не, не я… А калісьці так любіла ў дзяцінстве… І кожны год усё мару пра лыжы. І ўсё ніяк… Снегу нам, снегу!

Зімовае сонцастаянне. На лыжах без снегу.

Вось жа так і засталася ў памяці з дзяцінства (і пра гэта я ўжо, здаецца, дзесьці ў допісе ўзгадвала) першая зіма, якую мы сустрэлі ў горадзе, перабраўшыся сюды на пастаяннае месца жыхарства з вёскі.

Здымалі ў гаспадароў хату з садам і агародам. І які ж тады глыбокі снег быў, на пачатку 1980-х! Якія маразы! Так, у дачарнобыльскі час усё яшчэ – было. І бацькі прывучалі нас з братам да здаровага ладу жыцця, так бы мовіць.

Таксама не раз заўважала ўжо, колькі ўсё ж добрага мелася ў выхаванні часоў СССР! Узяць хаця б працоўнае і спартыўнае выхаванне. Ну чым дрэнна?! А ўвогуле, у чымсьці ж і тагачасная сістэма паўплывала, каб з нашага класа выйшаў… касманаўт! 🙂

Але вяртаюся ў тую зіму… Па агародзе мы з братам праклалі лыжню. На добрым марозе яна была такой слізкай, што лыжы (драўляныя дзіцячыя!) беглі сапраўды самі! Толькі свіст ветру ў вушах! І вось увечары вісіць у небе месяц, свецяць зоркі… І ад самога іскрыстага снегу светла-светла… Над ўваходам запальваем ліхтар… І – пагналі кругі наварочваць! Ляпата! 🙂

Зімовае сонцастаянне. Самая доўгая ноч.

І не хварэлі, заўважце. Былі загартаванымі… А зараз толькі пройдзеш пад моцным ветрам – і нос адразу капрызіць пачынае, закладваецца…

Шкада, што пакуль надвор’е абяцаюць нам няўстойлівае. То плюс, то мінус… То дождж, то снег… Туманы… Дзень бляхара… Беражыце сябе!

І не забудзьцеся, калі ласка, павіншаваць у аўторак, 22-га снежня, знаёмых Ганнаў – з імянінамі, а ўсіх, хто датычны да электрычнасці, – з Днём энергетыка!

Матэрыялы на сайце slushna.by носяць інфармацыйны характар і прызначаныя для адукацыйных мэтаў. Інфармацыя не павінна выкарыстоўвацца ў якасці медыцынскіх рэкамендацый. Ставіць дыягназ і прызначае лячэнне толькі ваш урач. Рэдакцыя сайта не нясе адказнасці за магчымыя негатыўныя наступствы, якія ўзніклі ў выніку выкарыстання інфармацыі, размешчанай на сайце slushna.by

0 52

Журналіст, блогер. Вышэйшая філалагічная адукацыя. У 1996 годзе скончыла Беларускі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя Максіма Танка (дыплом з адзнакай) па спецыяльнасці «беларуская мова і літаратура». З 2003 па 2005 год па ўласнай ініцыятыве вучылася дыстанцыйна ў Еўрапейскай школе карэспандэнцкага навучання, маю пасведчанне аб заканчэнні курсу «Журналістыка». У журналістыцы – з 2001 года. Працавала загадчыкам аддзела пісьмаў і масавай работы, журналістам у газеце «Раённы веснік» (г.Чэрвень), уласным карэспандэнтам абласной газеты «Мінская праўда» па Чэрвеньскім, Уздзенскім і Старадарожскім раёнах. З 2018 года – рэдактар, аўтар блога «Думкі ўслых» на сайце "Слушна".