У апошнюю нядзелю лістапада ў Мінску прайшла медыка-асветніцкая сустрэча «Дзень дыябету-2019: беражы сваю сям'ю». Падтрымка родных людзей – гэта менавіта тая апора, якая дапамагае не зламацца і не апускаць рукі ў цяжкай сітуацыі.
Хвароба так ці інакш накладвае адбітак на ўсіх сямейнікаў і мяняе звыклы ўклад жыцця. Дарэчы, месца для сустрэчы было выбранае з сімвалічнай назвай – «Сямейны клуб». Тут сабраліся эндакрынолагі, а таксама тыя, хто сам хворы на цукровы дыябет, іх родныя і блізкія.
Ініцыятарамі мерапрыемства выступілі грамадскае аб'яднанне «Падтрымка людзей з цукровым дыябетам» і Беларускае грамадскае медыцынскае аб'яднанне «Эндакрыналогія і метабалізм».
Акцыя была задуманая як жывыя стасункі паміж пацыентамі і спецыялістамі. На думку арганізатараў мерапрыемства, менавіта такі фармат сустрэчы ўрачам і іх падапечным дапаможа пачуць адзін аднаго, удакладніць праблемныя моманты і выпрацаваць агульную лінію ўзаемадзеяння.
Ва ўсіх, хто прыйшоў на сустрэчу, – свая гісторыя. Хтосьці захварэў яшчэ ў дзяцінстве, у кагосьці захворванне дыягнаставалі значна пазней. Але кожны адзначаў важнасць таго, каб у цяжкі момант побач з імі знаходзіўся той чалавек, які працягне руку дапамогі.
У Вольгі дыябет выявілі зусім нядаўна, але жыццё падзялілася на «да» і «пасля». Яна ўпэўненая: будзь побач з ёй той, хто мог бы падказаць і навучыць жыць па новых правілах, ёй было б лягчэй прыняць гэты дыягназ. У Надзеі «стаж» цукровага дыябету ўжо 24 гады. Ёй хваробу дыягнаставалі ў 1996 годзе. Спачатку падтрымка бацькоў, а цяпер і мужа дапамагае жыць паўнавартасным жыццём і атрымліваць асалоду ад кожнага яе моманту. Марыя Алегаўна з дыягназам «цукровы дыябет» жыве ўжо 57 гадоў! Гледзячы на гэтую жыццярадасную і актыўную жанчыну, цяжка ў гэта паверыць. Марыя Алегаўна нават атрымала спецыяльны медаль Джосліна, якім ўзнагароджваюцца тыя, у каго «стаж» цукровага дыябету 50 і больш гадоў.
Актуальнасць праблемы
Праблема росту захворвання на цукровы дыябет, распавяла Ала Шапялькевіч, прафесар кафедры эндакрыналогіі Беларускага дзяржаўнага медыцынскага ўніверсітэта, старшыня БГМА «Эндакрыналогія і метабалізм», актуальная ва ўсім свеце, і Беларусь – не выключэнне.
Так, напрыклад, у краінах Еўропы, у якіх створаная адна з лепшых сістэмаў дыябеталагічнай дапамогі, у бліжэйшыя 15 гадоў чакаецца павелічэнне колькасці хворых на цукровы дыябет на 15%. Не суцяшальныя і доўгатэрміновыя прагнозы. Па дадзеных міжнародных экспертаў, у свеце праз 20 гадоў колькасць людзей з гэтым дыягназам павялічыцца на больш чым 50%.
Чаму ж так складана дасягнуць гэтай кампенсацыі вугляводнага абмену? Прычын некалькі, і сярод іх – адсутнасць матывацыі, а таксама ўплыў псіхалагічных і сацыяльных фактараў (роля сям'і), дадала эксперт.
Што ўплывае на ўзровень глікіраванага гемаглабіну?
Перш за ўсё, пол дзіцяці. У дзяўчынак паказчыкі глікіраванага гемаглабіну, як правіла, вышэйшыя, чым у хлопчыкаў. Гэта звязана, у тым ліку, і з тым, што дзяўчынкі больш эмацыянальныя, востра рэагуюць на любыя стрэсавыя сітуацыі. Яшчэ адна прычына – змены, якія адбываюцца ў дзявочым арганізме падчас станаўлення менструальнага цыклу.
Фактар, які таксама працуе на шкоду, – час з моманту пастаноўкі дыягназу. Як ні дзіўна, вялікі «стаж» пацыента часта прыводзіць да зніжэння матывацыі, нежадання рухацца наперад: чым большы «стаж» цукровага дыябету, тым часцей гэтае дзіця знаходзіцца ў стане дэкампенсацыі. Калі яно пражывае толькі з адным з бацькоў, ёсць канфлікты ў сям'і і школе – усё гэта можа спрыяць павышаным значэнням узроўню глікіраванага гемаглабіну.
І яшчэ. Бацькі і дзеці, калі дзіця хворае на цукровы дыябет, павінны быць партнёрамі. Кожнаму ўзросту – сваё стаўленне. Не павiнна мама весці дзённік харчавання за свайго 15-гадовага сына, як і не варта цалкам пускаць усё на самацёк, упэўненая прафесар.
Жыць доўга і без таблетак
На якасць жыцця ў сталым узросце ўплывае, у тым ліку, і наяўнасць герыятрычных сіндромаў. Гэта могуць быць хваробы сэрца і сасудаў, парушэнні апорна-рухальнага апарата, праявы дэменцыі і цукровы дыябет 2 тыпу – захворванне, якое аказвае непасрэдны ўплыў на працягласць жыцця і павялічвае рызыку развіцця паталагічнага старэння.
Цукровы дыябет – хвароба, якая пры недастатковым кантролі можа прывесці да развіцця цяжкіх ускладненняў, многія з якіх значна пагаршаюць якасць жыцця і яе працягласць, падкрэсліла Людміла Жылевіч, галоўны пазаштатны герантолаг Міністэрства аховы здароўя, кіраўнік Рэспубліканскага геранталагічнага цэнтра (актыўнага даўгалецця).
