01.02.2021
01.02.2021

Пазбаўленне ад наркатычнай залежнасці. Як працуе цэнтр доўгатэрміновай рэабілітацыі

logo
Здароўе дарослых
0 22
Памер шрыфта:
  • A
  • A
  • A

Любая залежнасць – цяжкі стан з палохаючымі і часцяком трагічнымі наступствамі. Сярод іншых асабліва вылучаецца хваравітая прыхільнасць да наркатычных і псіхаактыўных рэчываў. Часам залежнасць развіваецца ўсяго толькі пасля разавага факта ўжывання, але патрабуе актыўных мераў лячэння і доўгатэрміновай рэабілітацыі. Пры гэтым вынік намаганняў немагчыма гарантаваць.

З верасня 2019 года на базе РНПЦ псіхічнага здароўя функцыянуе ўнікальны эксперыментальны рэабілітацыйны цэнтр для людзей з наркатычнай і алкагольнай залежнасцю. Яго адкрыццё сталася магчымым, дзякуючы сумесным намаганням па лячэнні і прафілактыцы наркалагічнай залежнасці міністэрстваў аховы здароўя, унутраных спраў, працы і сацыяльнай абароны. Цэнтр мае свае асаблівасці, якія выдзяляюць яго з агульнай масы рэабілітацыйных праграмаў, што існуюць у Беларусі зараз.

Пра тое, як працуе ўнікальны цэнтр доўгатэрміновай рэабілітацыі і якія вынікі яго дзейнасці, журналіст інфармацыйнага партала Здаровыя людзі даведалася ад кіраўніка і каардынатара цэнтра, загадчыка 18-га наркалагічнага аддзялення РНПЦ псіхічнага здароўя, псіхіятра-нарколага Сяргея Марчука.

Асаблівасці цэнтра доўгатэрміновай рэабілітацыі

Нарказалежнасць. Дэтаксікацыя ў цэнтры рэабілітацыі.

Сам цэнтр прадстаўляе 8 ложкаў у наркалагічным аддзяленні на базе РНПЦ псіхічнага здароўя. Тут праходзяць 28-дзённы стацыянарны этап лячэння і рэабілітацыі пацыенты, якія маюць наркатычную альбо змешаную (алкаголь + наркотыкі) залежнасць.

Па словах Сяргея Марчука, ёсць шэраг асаблівасцяў, якія выдзяляюць рэабілітацыйную праграму сярод іншых:

  • Перш за ўсё, гэта першая дзяржаўная праграма працяглай рэабілітацыі, поўны курс якой разлічаны на паўтара года.
  • Па-другое, паколькі гэта дзяржаўнае фарміраванне, яно мае на ўвазе абсалютную бязвыплатнасць дапамогі, якая аказваецца. Пры гэтым праграма ні ў якім разе не выключае назірання пацыентаў і іх падтрымкі з боку псіхіятраў-нарколагаў па месцы жыхарства. Па сутнасці, гэта дадатковая магчымасць для пацыентаў, якія маюць нарказалежнасць, атрымаць спецыялізаваную дапамогу.
  • Па-трэцяе, рэабілітацыйная праграма прадугледжвае аказанне комплекснай дапамогі: ад дэтаксікацыі, штодзённага медыцынскага суправаджэння, групавой і індывідуальнай працы з псіхолагамі і псіхатэрапеўтамі да аказання садзейнічання ў атрыманні дадатковай адукацыі, працаўладкавання, вырашэння жыллёвых пытанняў і г.д.

Як трапіць у праграму рэабілітацыі?

Нарказалежнасць. Цэнтр рэабілітацыі.

 
Сяргей Марчук
Кіраўнік і каардынатар цэнтра, загадчык 18-га наркалагічнага аддзялення РНПЦ псіхічнага здароўя, псіхіятр-нарколаг
Любы пацыент, які мае нарказалежнасць, можа звярнуцца да псіхіятра-нарколага па месцы жыхарства і атрымаць падрабязную інфармацыю пра цэнтр і магчымасці праходжання праграмы рэабілітацыі. Пацыенты, якія шпіталізуюцца на дэтаксікацыю па накіраванні ў РНПЦ псіхічнага здароўя і знаходзяцца на стацыянарным лячэнні, таксама атрымліваюць ад урачоў гэтага аддзялення поўную і разгорнутую інфармацыю аб рэабілітацыйнай праграме. Безумоўна, пацыент сам вызначае сваю настроенасць на рэабілітацыю. З іншага боку, урачы могуць дапамагчы вызначыць для канкрэтнага залежнага матывацыйны кампанент. У пацыентаў, якія першапачаткова маюць хаця б мінімальную матывацыю цалкам адмовіцца ад ужывання наркатычных рэчываў, значна больш шанцаў на поспех праграмы, чым у людзей, якія прыйшлі ў яе «з-пад палкі», па патрабаванні сваякоў і блізкіх.

Нарказалежнасць. Лячэнне ў цэнтры рэабілітацыі.

Этапы доўгатэрміновай рэабілітацыі

Удзел у рэабілітацыйнай праграме для нарказалежных мае пэўную этапнасць, кажа Сяргей Марчук.

Пацыенты, якія прайшлі курс дэтаксікацыі, маюць светлую галаву і гатовыя працаваць з псіхатэрапеўтамі і псіхолагамі, пераводзяцца на далейшае лячэнне ў 18-е наркалагічнае аддзяленне, дзе размяшчаецца цэнтр, і знаходзяцца там на працягу 28 дзён. Гэта першы стацыянарны этап рэабілітацыйнай праграмы.

На працягу гэтага перыяду пацыентам у поўным аб'ёме аказваецца падтрымліваючая тэрапія для забеспячэння камфортнага саматычнага стану. Прасцей кажучы, ім дапамагаюць аднавіць, наколькі гэта магчыма, здароўе, падарванае на фоне ўжывання наркотыкаў. У РНПЦ псіхічнага здароўя ёсць для гэтага абсалютна ўсе «вузкія спецыялісты»: тэрапеўты, эндакрынолагі, кардыёлагі, неўролагі і г.д.

 
Сяргей Марчук
Кіраўнік і каардынатар цэнтра, загадчык 18-га наркалагічнага аддзялення РНПЦ псіхічнага здароўя, псіхіятр-нарколаг
У гэты ж час з удзельнікамі праграмы пачынаюць працаваць псіхатэрапеўты і псіхолагі. Для пацыентаў абавязковае наведванне групавой псіхатэрапіі некалькі разоў на дзень і індывідуальнай псіхатэрапіі (для тых, хто мае шэраг перажыванняў, але не гатовы дзяліцца імі ў групе).

Праз 2-3 тыдні ў праграму ўключаюцца прадстаўнікі сістэмы працы і сацыяльнай абароны. Яны кансультуюць і аказваюць садзейнічанне ў атрыманні дадатковай адукацыі і працаўладкаванні тым удзельнікам праграмы, каму гэта неабходна.

Фактычна да моманту выпіскі са стацыянара пацыент ужо мае на руках неабходны для працаўладкавання альбо атрымання адукацыі пакет дакументаў, а таксама пералік вакансій. Больш за тое, за ім замацоўваецца спецыяліст, які на працягу ўсяго перыяду дзеяння праграмы рэабілітацыі зможа аказаць пацыенту дапамогу ў пытаннях працаўладкавання і сацыяльнай абароны.

Нарказалежнасць. Групавая псіхатэрапія

Другі этап – амбулаторная медыка-псіхалагічная рэабілітацыя – пачынаецца па заканчэнні 28-дзённага знаходжання ў стацыянары.

Як адзначыў Сяргей Марчук, пачынаючы з моманту выпіскі са стацыянара і на працягу наступных 1,5 года ўдзельнікі праграмы павінны рэгулярна наведваць групавую і/альбо індывідуальную псіхатэрапію ў рэабілітацыйным цэнтры. На працягу года – 2 разы на тыдзень. Пры выкананні ўсіх умоў праграмы і без зрываў наступныя паўгода – 1 раз у тыдзень.

Нарказалежнасць. Індывідуальная псіхатэрапія.

 
Сяргей Марчук
Кіраўнік і каардынатар цэнтра, загадчык 18-га наркалагічнага аддзялення РНПЦ псіхічнага здароўя, псіхіятр-нарколаг
Пацыенты, якія наведваюць псіхатэрапію (ва ўмовах стацыянара альбо амбулаторна), маюць пастаянны пабочны кантроль. Пакуль яны знаходзяцца ў аддзяленні, іх псіхалагічны стан штодня кантралюе псіхіятр-нарколаг, псіхатэрапеўты, псіхолагі. Акрамя гэтага, пацыенты кожны дзень здаюць аналіз на ўтрыманне псіхаактыўных рэчываў у мачы (у любы час па меркаванні ўрача). Знаходзячыся на амбулаторным этапе, яны таксама за паўгадзіны да пачатку сеансу псіхатэрапіі здаюць аналіз, пацвярджаючы, што і ва ўмовах амбулаторнага назірання яны нічога не ўжываюць. Пры гэтым раз у месяц удзельнікі праграмы на працягу ўсяго амбулаторнага этапу рэабілітацыі павінны наведваць псіхіятра-нарколага па месцы жыхарства.

Калі раптам аказваецца, што ўдзельнік парушыў умовы праграмы (прасцей кажучы, аналіз паказаў наяўнасць псіхаактыўных рэчываў), яму прапануюць пачаць рэабілітацыю наноў. Пры адмове альбо паўторным парушэнні пацыент выключаецца з праграмы.

Рэабілітацыйная праграма лічыцца закончанай праз 1,5 года.

Ратуйце нашы душы

Казаць пра пэўныя глабальныя дасягненні праграмы доўгатэрміновай рэабілітацыі пакуль складана, прызнаецца эксперт. Тым больш, пандэмія рэзка пагоршыла даступнасць рэабілітацыйнай дапамогі і магчымасць наведвання ўсіх псіхатэрапеўтычных групаў.

Нарказалежнасць. Стоп наркотыкі.

Але з 34 чалавек, якія звярнуліся па дапамогу на працягу першага года рэалізацыі рэабілітацыйнай праграмы, 19 удала дабраліся да амбулаторнага этапу (3 з іх знаходзяцца на ім больш за год). Лічба не каласальная, але гэта тыя людзі, якія змаглі вярнуцца да нармальнага жыцця, аднавіць адносіны ў сем'ях, пераадолелі сябе і, нягледзячы на наяўныя адукацыю і прафесію, працавалі на нізкакваліфікаванай працы, каб у рэшце рэшт вярнуць сабе той камфорт і ўзровень жыцця, які ў іх быў да развіцця залежнасці.

Усе фотаздымкі маюць ілюстрацыйны характар і ўзятыя з адкрытых інтэрнэт-крыніц.

Матэрыялы на сайце slushna.by носяць інфармацыйны характар і прызначаныя для адукацыйных мэтаў. Інфармацыя не павінна выкарыстоўвацца ў якасці медыцынскіх рэкамендацый. Ставіць дыягназ і прызначае лячэнне толькі ваш урач. Рэдакцыя сайта не нясе адказнасці за магчымыя негатыўныя наступствы, якія ўзніклі ў выніку выкарыстання інфармацыі, размешчанай на сайце slushna.by

0 22

Журналіст. Вышэйшая адукацыя. Сябра Беларускага саюза журналістаў. Стаж працы ў прафесіі – 20 гадоў. Беларуска. Нарадзілася ў г.Ганцавічы Брэсцкай вобласці. У 2001 годзе скончыла факультэт журналістыкі Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта па спецыяльнасці «Журналістыка». Працавала спецыяльным карэспандэнтам аддзела эканомікі газеты «Беларуская ніва», аглядальнікам аддзела пісьмаў, аглядальнікам аддзела сацыяльных праблемаў газеты «Савецкая Беларусь» (зараз – «Выдавецкі дом «Беларусь сёння»). З 2016 года – карэспандэнт уласны аддзела інтэрнэт-праектаў РУП «Рэдакцыя газеты «Медыцынскі веснік». З 2000 года з'яўляецца сябрам Беларускага саюза журналістаў (БСЖ). У 2002 годзе стала лаўрэатам прэміі БСЖ за лепшую журналісцкую працу. У 2017 годзе – лаўрэатам прэміі БСЖ «Залатое пяро».
Глядзіце таксама