18.02.2019
18.02.2019

Сэрца мужчыны. Чаму яно больш уразлівае перад хваробамі?

logo
Хваробы ад А да Я
0 53
Памер шрыфта:
  • A
  • A
  • A

Пераважная большасць беларускіх мужчын расцэньвае ідэальную старасць як стан фізічнага і псіхічнага здароўя, пры якім яны змогуць самастойна сябе абслугоўваць, не звяртаючыся па староннюю дапамогу. Як следства, пераважае страх абцяжарыць сабой дзяцей і ўнукаў.

Такія дадзеныя даследавання Міжнароднага агенцтва сацыяльных і маркетынгавых даследаванняў (MASMI), праведзенае ў рамках рэалізацыі ініцыятывы «Самы час!». Пры гэтым значная частка рэспандэнтаў звязвае стан свайго здароўя (у сталым узросце, у прыватнасці) з генетыкай, лёсам, шанцаваннем, спрэс адмаўляючы асабісты ўплыў.

А вось сухая медыцынская статыстыка: у структуры смяротнасці мужчын Беларусі першае месца займаюць хваробы сістэмы кровазвароту. На іх долю прыпадае 36%, амаль столькі ж, колькі сумарна ў дзвюх наступных пазіцый: новаўтварэнняў, траўмаў і атручэнняў. Пры гэтым працягласць жыцця мужчын наўпрост залежыць ад таго, як яны прайшлі жыццёвы шлях з 40 да 60 гадоў – менавіта ў гэтым узроставым перыядзе крывая заўчаснай смерці рэзка імкнецца ўгору.

Пра хваробы сістэмы кровазвароту як асноўную прычыну смяротнасці сярод мужчын працаздольнага ўзросту, а таксама пра тое, якая ў гэтым роля «генетыкі, лёсу і шанцавання», журналіст «Слушна» даведалася ў Алены Грыгарэнкі, кандыдата медыцынскіх навук, дацэнта.

Беражы сэрца замалада

Прафілактыка хвароб сэрца ў мужчын

Хваробы сістэмы кровазвароту ўяўляюць сабой разнастайную шырокую групу захворванняў. З пазіцыі сацыяльнай значнасці найбольшае значэнне маюць захворванні, звязаныя з атэрасклерозам.

Атэрасклероз – хранічнае захворванне, пры якім на ўнутранай сценцы артэрый фарміруюцца налёт і бляшкі, з прычыны чаго сценкі буйных крывяносных сасудаў ушчыльняюцца і губляюць эластычнасць. У канчатковым выніку гэта прыводзіць да парушэння крывацёку.

Распаўсюджанасць захворванняў, звязаных з атэрасклерозам, наўпрост карэлюе з высокай распаўсюджанасцю фактараў рызыкі:

У той жа час, гэта тыя захворванні, якія ўяўляюць пагрозу дабрабыту чалавека, яго працаздольнасці і жыцця ў цэлым.

 
Алена Грыгарэнка
К.м.н., дацэнт
Атэрасклероз пачынае развівацца ў маладым узросце. Да пэўнага моманту функцыянальнага рэзерву каранарных артэрый дастаткова для таго, каб забяспечыць адэкватнае кровазабеспячэнне сэрца. І наяўнасць атэрасклератычнай бляшкі ў сасудзе не з'яўляецца эквівалентам таго, што ў чалавека ёсць ішэмічная хвароба сэрца. Пра яе можна казаць у сітуацыі, калі развіваецца дысбаланс паміж магчымасцю крывацёку па атэрасклератычна змененых каранарных артэрыях і патрэбай міякарда ў кіслародзе.

Ішэмічная хвароба сэрца (ІХС) – захворванне, якое звязана з няздольнасцю каранарных артэрый, паражоных атэрасклерозам, забяспечыць адэкватны крывацёк у міякардзе.

Па словах Алены Грыгарэнка, дэбют захворвання ў мужчын прыпадае на ўзрост 45-55 гадоў (у жанчын крыху пазней і, як правіла, супадае з перыядам надыходу менапаўзы).

 

 
Алена Грыгарэнка
К.м.н., дацэнт
У выпадку ішэмічнай хваробы сэрца візіт да ўрача па факце наяўнасці захворвання – гэта позні зварот. Тыя фактары рызыкі атэрасклерозу, пра якія ішла гаворка, павінны карэкціравацца на этапе іх ранняга выяўлення, а не тады, калі захворванне дыягнастуецца і хвароба дэбютуе ў якасці смяротнага ці пагрозлівага для жыцця ўскладнення. Гэта значыць, чалавек можа і павінен уплываць на тыя фактары рызыкі, якія могуць стаць прычынай развіцця ІХС: кантраляваць узровень артэрыяльнага ціску, халестэрыну і глюкозы ў крыві, забяспечыць правільнае харчаванне і фізічную актыўнасць, каб не дапусціць лішку масы цела, адмовіцца ад курэння. Памятаць пра тое, што акрамя названых вышэй мадыфікавальных фактараў рызыкі, ёсць фактары, на якія ўплываць нельга.

ПОЛбяды

Гаворка пра так званыя немадыфікаваныя фактары рызыкі. Да іх адносяцца:

  • мужчынскі пол;
  • узрост – чым старэйшы пацыент, тым вышэйшая верагоднасць развіцця ІХС. Гэта заканамерна з пункту гледжання развіцця і прагрэсавання атэрасклерозу;
  • абцяжараны спадчынны анамнэз або спадчынная схільнасць да захворванняў, звязаных з атэрасклерозам.
 
Алена Грыгарэнка
К.м.н., дацэнт
Ёсць тэорыя, што ў адрозненне ад мужчын жанчыны, маючы здаровы гарманальны фон, дастатковы ўзровень эстрагенаў да перыяду наступу менапаўзы, абаронены ад развіцця ІХС, яе хуткага прагрэсавання. З іншага боку, ёсць цэлы шэраг гендэрных асаблівасцяў, тых абменных працэсаў (у прыватнасці, абмену халестэрыну), якія таксама ўплываюць на хуткасць развіцця атэрасклератычнага працэсу ў артэрыях. Гэтыя адрозненні вызначаюць той факт, што ў мужчын ІХС дэбютуе ў больш раннім узросце, чым у жанчын (за выключэннем выпадкаў, калі ў жанчыны надыходзіць хірургічная менапаўза альбо мае месца паталагічны клімакс).

Атрымліваецца, нават калі мужчыны будуць старанна сачыць за сваім самаадчуваннем, правільна харчавацца, займацца аздараўленчай фізкультурай і ў цэлым весці лад жыцця, максімальна набліжаны да здаровага, сам факт прыналежнасці да мужчынскага полу ставіць іх пад удар?

І не, і так, лічыць наш эксперт.

Калі кантраляваць тыя фактары, на якія можна паўплываць, рызыкі развіцця ІХС максімальна зніжаюцца.

І ўсё ж такі мужчынам нават гіпатэтычна складана наблізіцца да жанчын па частаце развіцця ІХС. Па ўсіх эпідэміялагічных даследаваннях, якія калі-небудзь праводзіліся і з'яўляюцца толькі канстатацыяй таго, што адбываецца ў папуляцыі, мужчыны адносяцца да той катэгорыі насельніцтва, якая менш прыхільная да лячэння і ў меншай ступені здольная кантраляваць фактары, якія выступаюць, па сутнасці, прычынай захворвання. Прычым у агульнай карціне гэтая характарыстыка ўласцівая мужчынам ва ўсім свеце, па-за залежнасці ад кантынента і краіны пражывання.

 
Алена Грыгарэнка
К.м.н., дацэнт
Бравада і легкадумнае стаўленне да свайго здароўя, на жаль, уласцівыя мужчынам. Але трэба прызнаць, што зараз нават адсутнасць скаргаў і добрае самаадчуванне не з'яўляюцца праявай абсалютнага дабрабыту. Небяспека хвароб сістэмы кровазвароту заключаецца ў тым, што на пэўных стадыях развіцця яны працякаюць бессімптомна і могуць выявіцца клінічна ўжо жыццёпагражальным, інвалідызуючым ускладненнем, такім, як інфаркт міякарда або інсульт.

Памятка для мужчыны, які хоча жыць доўга і шчасліва

Памятка для мужчыны, які хоча жыць доўга і шчасліва

Алена Грыгарэнка дапамагла скласці памятку, прытрымліваючыся якой мужчыны змогуць не давесці сітуацыю да крытычнай.

  • Неабходна ведаць пра тыя фактары рызыкі, якія прыводзяць да развіцця хваробаў сістэмы кровазвароту. Пра іх падрабязна напісана вышэй.
  • Веданне спадчыннага анамнэзу, выпадкаў узнікнення сардэчна-сасудзiстых захворванняў і раптоўнай смерці ў блізкіх сваякоў у раннім узросце – гэта інфармацыя, якая дазваляе праводзіць ацэнку фактараў рызыкі і стану сардэчна-сасудзістай сістэмы ў больш раннія тэрміны жыцця, чым гэта рэкамендуецца ў агульнай папуляцыі.
  • Кантроль артэрыяльнага ціску і выяўленне схільнасці да яго павышэння ў максімальна раннія тэрміны.
  • Вызначэнне ўзроўню халестэрыну ў крыві і паказчыкаў ліпіднага спектра. Пачынаючы з узросту 45 гадоў, ліпідны спектр па біяхімічным аналізе крыві дастаткова кантраляваць 1 раз на год, пры ўмове, што выкананыя такія крытэрыі, як рацыянальнае харчаванне, дастатковая фізічная актыўнасць, здаровы лад жыцця.
  • Электракардыяграма не радзей за 1 раз на год, пачынаючы з 45 гадоў.
  • Кантроль масы цела.
  • Забеспячэнне адэкватнай рухальнай актыўнасці.
  • Адмова ад шкодных звычак.

Калі ў сям'і ёсць выпадкі ранняй праявы сардэчна-сасудзiстых захворванняў, у самога мужчыны ёсць скаргі, якія дазваляюць выказаць здагадку аб парушэнні ў рабоце сістэмы кровазвароту, альбо ўжо дыягнаставаныя такія паталогіі, як артэрыяльная гіпертэнзія, цукровы дыябет, ІХС, тэрміны дынамічнага назірання ўстанаўліваюцца індывідуальна кардыёлагам.

 
Алена Грыгарэнка
К.м.н., дацэнт
Перш за ўсё павінна быць зацікаўленасць самога мужчыны ў сваім здароўі, жаданне пражыць доўгае і якаснае жыццё. Мяне вельмі засмучае, калі на кансультацыю прыходзяць мужчыны, якія не ў стане назваць тыя лекавыя сродкі, якія яны прымаюць. Гэта таксама пытанне ўсведамлення значнасці і глыбіні праблемы. Я не супраць, калі ў працэсе лячэння мужа бярэ ўдзел жонка, але вельмі многія мужчыны цалкам дэлегуюць гэтыя паўнамоцтвы жанчынам, не спрабуючы кантраляваць або зразумець, што, для чаго і на якім этапе яны прымаюць. Катастрафічна няправільнай з'яўляецца пазіцыя, што адказнасць за здароўе пацыента перш за ўсё ляжыць на ўрачы.

Адно з наймагутнейшых матывацыйных уражанняў робіць на чалавека візіт у аддзяленне паталогій сасудаў галаўнога мозгу, дзе ўзроставая катэгорыя пацыентаў вельмі розная і большасць з іх, на жаль, абсалютна бездапаможныя ў выніку развіцця вострай сардэчна-сасудзістай катастрофы. Якая, на жаль, стала магчымай збольшага і таму, што многія з яе ахвяр спадзяваліся толькі на «генетыку, лёс і шанцаванне», спрэс адмаўляючы асабісты ўплыў.

Самастойна ацаніць фатальную рызыку развіцця сардэчна-сасудзiстых захворванняў у бліжэйшыя 10 гадоў можна па шкале SCORE. Для гэтага неабходна ведаць узровень артэрыяльнага ціску і халестэрыну ў крыві.

Матэрыялы на сайце slushna.by носяць інфармацыйны характар і прызначаныя для адукацыйных мэтаў. Інфармацыя не павінна выкарыстоўвацца ў якасці медыцынскіх рэкамендацый. Ставіць дыягназ і прызначае лячэнне толькі ваш урач. Рэдакцыя сайта не нясе адказнасці за магчымыя негатыўныя наступствы, якія ўзніклі ў выніку выкарыстання інфармацыі, размешчанай на сайце slushna.by

0 53

Журналіст. Вышэйшая адукацыя. Сябра Беларускага саюза журналістаў. Стаж працы ў прафесіі – 20 гадоў. Беларуска. Нарадзілася ў г.Ганцавічы Брэсцкай вобласці. У 2001 годзе скончыла факультэт журналістыкі Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта па спецыяльнасці «Журналістыка». Працавала спецыяльным карэспандэнтам аддзела эканомікі газеты «Беларуская ніва», аглядальнікам аддзела пісьмаў, аглядальнікам аддзела сацыяльных праблемаў газеты «Савецкая Беларусь» (зараз – «Выдавецкі дом «Беларусь сёння»). З 2016 года – карэспандэнт уласны аддзела інтэрнэт-праектаў РУП «Рэдакцыя газеты «Медыцынскі веснік». З 2000 года з'яўляецца сябрам Беларускага саюза журналістаў (БСЖ). У 2002 годзе стала лаўрэатам прэміі БСЖ за лепшую журналісцкую працу. У 2017 годзе – лаўрэатам прэміі БСЖ «Залатое пяро».