02.06.2021
02.06.2021

Хваробы шчытападобнай залозы. Як не прапусціць і ці можна прышчапляцца супраць COVID-19

logo
Хваробы ад А да Я
0 16
Памер шрыфта:
  • A
  • A
  • A

Распаўсюджанасць захворванняў шчытападобнай залозы практычна такая ж, як і цукровага дыябету, кажуць спецыялісты. Каля 4% беларусаў маюць тую ці іншую паталогію шчытавідкі. Палова выпадкаў – розныя формы валляка (часцей за ўсё рэгіструецца вузлавы валляк). Іншая палова выпадкаў (каля 143 тысяч чалавек) мае розныя формы гіпатэрыёзу. Адна траціна – пасляаперацыйны гіпатэрыёз, дзве траціны ўзнікае на фоне аўтаімуннай паталогіі шчытападобнай залозы.

Даступнасць дыягностыкі і лячэння

Шчытападобная залоза. Віды захворванняў.

Па словах намесніка галоўнага ўрача па арганізацыйна-метадычнай рабоце Рэспубліканскага цэнтра медыцынскай рэабілітацыі і бальнеалячэння Вольгі Салко, у нашай краіне выбудаваная стройная сістэма аказання дапамогі пацыентам з паталогіяй шчытападобнай залозы. Пры неабходнасці можна зрабіць УГД, пракантраляваць гармоны шчытападобнай залозы. У складаных выпадках і для больш дакладнай дыягностыкі ёсць усе магчымасці, каб накіраваць пацыента на міжраённы, абласны, рэспубліканскі ўзроўні.

Вольга Салко:

– УГД шчытападобнай залозы ў 2020 годзе мы зрабілі кожнаму пятаму пацыенту. Тое ж тычыцца гармонаў шчытападобнай залозы. Даступнасць абследавання любой паталогіі шчытападобнай залозы ў нас дастаткова высокая. Разам з тым, важна ўмець дыферэнцыраваць неабходнасць даабследавання і якога-небудзь умяшання, бо далейшае лячэнне пацыентаў з паталогіяй шчытападобнай залозы патрабуецца далёка не заўсёды, часцяком трэба толькі назіранне.

За апошнія гады, распавяла эксперт, адзначаецца значны рост выпадкаў гіпатэрыёзу, асабліва на фоне аўтаімунных захворванняў. Часткова гэта звязанае з паляпшэннем даступнасці дыягностыкі, але не толькі. Вялікі «ўнёсак» у развіццё менавіта гэтай формы гіпатэрыёзу робяць эндакрынныя дызраптары.

Эндакрынныя дызраптары і тырэоідны статус

Ролю эндакрынных дызраптараў у дачыненні да развіцця захворванняў шчытападобнай залозы адзначыла і загадчыца кафедры эндакрыналогіі Беларускай медыцынскай акадэміі паслядыпломнай адукацыі Ларыса Данілава.

Ларыса Данілава:

– Для нас важна звярнуць увагу на тыя фактары, якія могуць уплываць на павелічэнне распаўсюджанасці захворванняў шчытападобнай залозы ў розных узроставых групах. Гэта і эндакрынныя дызраптары, якіх вельмі шмат вакол, і трыклазаны, якія змяшчаюцца ў некаторых касметычных прадуктах, і пестыцыды, гербіцыды, солі цяжкіх металаў.

Эксперт таксама падкрэсліла, што паталогіі шчытападобнай залозы – адны з найбольш масавых эндакрынных захворванняў і займаюць другую пазіцыю пасля цукровага дыябету.

Ларыса Данілава:

– Наша задача – выявіць сапраўды групы рызыкі і той узроставы перыяд, калі асабліва важна, каб было праведзена абследаванне і выключаныя магчымыя захворванні шчытападобнай залозы. Дзіцячы ўзрост і мужчынскі пол – тыя групы рызыкі, на якія мы звяртаем увагу. Акрамя таго, у групу рызыкі ўваходзяць тыя, хто быў дзіцем да 18 гадоў на момант аварыі на Чарнобыльскай АЭС.

Нагадала загадчыца кафедры і пра важнасць адэкватнага тырэоіднага статусу ў дзіцяці і дарослага. Бо ў дзяцей гэта адбіваецца на тэмпах фізічнага, палавога, інтэлектуальнага развіцця. Калі гаворка ідзе пра дарослых, зніжэнне тырэоіднай функцыі можа адбіцца на якасці жыцця і яе працягласці.

Ларыса Данілава:

– Калі мы гаворым пра прафілактыку тырэоідных захворванняў, варта памятаць пра адносны ёдны дэфіцыт. Напрыклад, ён можа развівацца, калі дзіця доўга і часта хварэе, прымае антыбіётыкі. Менавіта таму прызначэнне прэпаратаў, якія ўтрымліваюць ёд, у прафілактычных дозах ніхто не адмяняў у жанчын, якія плануюць цяжарнасць, цяжарных і тых, якія кормяць, а таксама дзяцей, якія доўга і часта хварэюць.

Рак шчытападобнай залозы

Сучасныя методыкі дазваляюць дыферэнцыраваць злаякасныя ўтварэнні шчытападобнай залозы на самых ранніх этапах і выканаць далейшы дыягнастычны пошук і паспяховае лячэнне.

Рак шчытападобнай залозы сустракаецца ў 3-5% выпадкаў, распавяла загадчыца кансультатыўна-дыягнастычнага аддзялення тырэоіднай паталогіі Мінскага гарадскога клінічнага анкалагічнага дыспансера Таццяна Лявонава.

Таццяна Лявонава:

– Здзіўляе насельніцтва. Ёсць такія пацыенты, якія наведваюць урачоў кожныя тры, шэсць месяцаў, маючы пры гэтым невялікі вузел на шчытавідцы, з якім можна пражыць да ста гадоў. З іншага боку, нягледзячы на ​​багацце інфармацыі, да гэтага часу прыходзяць пацыенты з утварэннем на шыі 3,4, а то і 8 см, якое немагчыма не заўважыць. Асабліва насцярожанымі павінны быць людзі, у якіх у родзе ёсць сваякі, праапераваныя з гэтай нагоды, а таксама тыя, хто атрымліваў лячэнне, звязанае з апрамяненнем у вобласці шыі.

COVID-19 і шчытападобная залоза

Шчытападобная залоза. Калі баліць у пярэдняй частцы шыі.

Закранаючы пытанне ўплыву каранавірусной інфекцыі на шчытавідку, прафесар кафедры эндакрыналогіі Беларускага дзяржаўнага медыцынскага ўніверсітэта, старшыня БГМА «Эндакрыналогія і метабалізм» Ала Шапялькевіч адзначыла, што часцей за ўсё сустракаецца транзіторнае парушэнне функцыі шчытападобнай залозы.

Ала Шапялькевіч:

– Гэта важна клінічна, паколькі не трэба доктару спяшацца і прызначаць лячэнне. Магчыма, вялікі працэнт уздзеяння каранавіруса носіць транзіторны характар ​​ад 3 да 6 месяцаў, і функцыя шчытападобнай залозы цалкам можа аднаўляцца. Акрамя таго, былі апісаныя выпадкі развіцця падвострага тырэаідыту на фоне COVID-19. Таму, калі з'явіўся боль у пярэдняй паверхні шыі, абавязкова трэба звярнуцца да доктара.

Агучыла Ала Шапялькевіч і пазіцыю Еўрапейскага таварыства эндакрынолагаў з нагоды вакцынацыі супраць COVID-19 людзей з паталогіямі шчытападобнай залозы. У цэлым, працэдура вакцынацыі гэтай катэгорыі пацыентаў, як і з іншымі эндакрыннымі захворваннямі, не адрозніваецца ад агульнай папуляцыі, калі яны кампенсаваныя.

Паталогіі шчытападобнай залозы ў дзяцей

Шчытападобная залоза. Захворванні шчытавідкі ў дзяцей.

У нашай краіне хваробы шчытападобнай залозы ў дзяцей, паведаміла дырэктар Рэспубліканскага навукова-практычнага цэнтра дзіцячай анкалогіі, гематалогіі і імуналогіі, галоўны пазаштатны дзіцячы эндакрынолаг Міністэрства аховы здароўя Анжаліка Сонцава, займаюць прыкладна 70% ад усёй эндакрыннай паталогіі дзіцячага ўзросту.

Прычым на працягу апошніх 5 гадоў адзначаецца зніжэнне паказчыкаў першасных захворванняў (у 1,7 раза). У структуры хваробаў шчытападобнай залозы ў дзяцей пераважае нетаксічны просты валляк.

У краіне паспяхова рэалізаваная праграма па ліквідацыі ёдадэфіцытных захворванняў. Гэта дало добрыя вынікі: за апошнія пяць гадоў практычна ў два разы знізілася колькасць выпадкаў эндэмічнага валляка.

Анжаліка Сонцава:

– Жорсткім ацэначным крытэрам адэкватнасці забеспячэння ёдам з'яўляецца захворванне на першасны прыроджаны гіпатэрыёз. З 1991 года ў нашай краіне праводзіцца неанатальны скрынінг на прыроджаны гіпатэрыёз. Такі аналіз у нованароджаных бярэцца на працягу першых трох дзён жыцця (звычайна 48-72 гадзіны жыцця). Пры ўстанаўленні дыягназу лепшы тэрмін пачатку лячэння – першыя 10-14 дзён.

Што павінна насцярожыць бацькоў і стаць падставай для наведвання доктара? Па словах эксперта, калі гаворка ідзе пра гіпа- ці гіперфункціі шчытападобнай залозы, падлеткі з'яўляюцца той групай рызыкі, на якую неабходна звяртаць увагу.

Шчытападобная залоза. Звяртаць увагу на павышаную стамляльнасць падлеткаў.

У падлеткавым узросце найбольш часта сустракаецца так званы субклінічны гіпатэрыёз, у якога няма характэрнай клінікі. Напрыклад, скаргі на павышаную стамляльнасць, слабасць, зніжэнне канцэнтрацыі ўвагі, памяці абсалютна неспцыфічныя, але яны ёсць.

Акрамя таго, варта ўважліва сачыць за масай цела і ростам дзіцяці. Адхіленні ад таго, як дзіця павінна расці і набіраць масу цела, таксама павінны стаць падставай для звароту да ўрача.

Анжаліка Сонцава:

– Калі мы гаворым пра павышаную функцыю шчытападобнай залозы, дык тут скаргі і клінічныя праявы больш яркія. Зрэшты, нярэдка (у нашай клінічнай практыцы мы з гэтым сутыкаемся) першым доктарам, да якога звяртаюцца бацькі дзіцяці, становіцца псіхатэрапеўт. Асноўная скарга – дзіця зрабілася некіруемым, дрэнна вучыцца, пачало грубіяніць. Напрыклад, у нас быў такі выпадак, калі дзяўчынка на працягу 9 месяцаў рэгулярна наведвала псіхатэрапеўта і атрымлівала лячэнне з нагоды парушэння паводзінаў, пакуль доктар ні накіраваў яе да эндакрынолага.

Скаргі і клінічныя праявы могуць быць вельмі разнастайнымі. Асноўная парада спецыяліста: калі штосьці не падабаецца альбо насцярожвае, трэба звяртацца да спецыялiста. І пачынаць трэба з педыятра альбо ўрача агульнай практыкі.

Матэрыялы на сайце slushna.by носяць інфармацыйны характар і прызначаныя для адукацыйных мэтаў. Інфармацыя не павінна выкарыстоўвацца ў якасці медыцынскіх рэкамендацый. Ставіць дыягназ і прызначае лячэнне толькі ваш урач. Рэдакцыя сайта не нясе адказнасці за магчымыя негатыўныя наступствы, якія ўзніклі ў выніку выкарыстання інфармацыі, размешчанай на сайце slushna.by

0 16

Нарадзілася і жыву ў Мінску. У 1995 годзе скончыла сталічную сярэднюю школу №168, затым паступіла ў Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт на факультэт журналістыкі. Пасля заканчэння вучобы ў 2000 годзе была размеркаваная ў Беларускае тэлеграфнае агенцтва (БелТА), дзе 8 гадоў прапрацавала спецыяльным карэспандэнтам аддзела палітычнай і сацыяльнай інфармацыі. У розныя гады асвятляла падзеі ў сферы навукі, культуры, адукацыі і аховы здароўя. У 2011 годзе перайшла ў прэс-службу Міністэрства аховы здароўя. Кола маіх абавязкаў уключала, у тым ліку арганізацыю сустрэчаў спецыялістаў са СМІ, складанне прэс-рэлізаў, забеспячэнне журналістаў інфармацыяй пра дзейнасць сферы аховы здароўя, а таксама падрыхтоўку аператыўных каментароў экспертаў і фарміраванне стужкі навінаў афіцыйнага сайта міністэрства. З 2017 года працую ўласным карэспандэнтам аддзела інтэрнэт-праектаў рэдакцыі газеты «Медыцынскі веснік». З'яўляюся аўтарам публікацый на інфармацыйным партале «Здаровыя людзі» і сайце для падлеткаў «Teenage.by».