Аднойчы Сонейка, напрацаваўшыся за доўгі летні дзень да знямогі, сабралося ісці на адпачынак. Зірнула задаволена на абагрэтую зямлю – уся гаспадарка дагледжана. Соладка пацягнулася і рушыла па небасхілу да вялікай гары, што ля возера. Кацілася-кацілася і раптам аж войкнула ад болю.
Што такое? Ды гэта ж зноў праменьчыкі заблыталіся ў галінках дрэў ( дзяўчаткі, якія маюць доўгія валасы, добра ведаюць, як гэта балюча). Тузанулася Сонейка раз-другі – безвынікова. Счакаўшы хвілінку, клікнула:
— А ну, малеча, хуценька да мяне! – Ды дзе там! Праменьчыкі яшчэ больш развесяліліся – сплялі арэлі з гнуткіх травінак ды дывай гушкацца, а іншыя ў сонечных зайчыкаў гуляюць, трэція карагодам вакол сунічнай палянкі пусціліся.
Сонейку спаць ахвота, пазяхае, пацягваецца. Так, здаецца, і заснула б проста на небе. Але ж нельга: у сне сонца становіцца яшчэ больш гарачым – так і спапяліць зямлю нядоўга. Да таго ж сярпок месяца ўжо засвяціўся, яшчэ некалькі хвілінак – і зоркі зазіхацяць.
Што ж гэта будзе, калі людзі адразу ўсе свяцілы на небе ўбачаць – перапалохаюцца, замітусяцца, будуць зноў канец света прадказваць. Іх гвалт і лямант не дасць ні хвілінкі супакою. Паразважаўшы гэтак, Сонейка зноў памкнулася рушыць далей – і ні з месца!
Ну, тут ужо ніякага цярпення не хапае! Усердзілася Сонейка, схапіла сярпок месяца, ды – жах па сваім промням-валасам – і кінула іх у возера, а само хуценька за гару кульнулася і адразу ж заснула.
А возера аж заіскрылася. Забурліла вадзіца, водарасці імгненна ў рост пайшлі, а рыбы такую свістапляску ўсчынілі, што з вады ледзь не пад аблокі падскокваюць. Яно і зразумела – жывую сілу сонечныя промні маюць.
Назаўтра Сонейка прачнулася рана-рана, а як жа – гэтулькі турбот – і спешна рушыла па нябеснаму шляху над возерам. Летні дзень пачынаецца, тут няма калі марудзіць. Але ўсе ж на адно толькі імгненне кінула вокам на возера, бы ў люстэрка…
…А вой! Ні праменьчыка! Сорам які!
— Я ж лысае!..— Сонца залілося чырванню і – бачком-бачком – схавалася за бліжэйшую хмарку. Але ў хмарак свае справы – гэтая якраз дождж некуды нясе. Нельга іх затрымліваць. Што ж рабіць, як людзям на вочы паказацца?
Промні, канечне ж, часам дакучаюць – ніколі не сабраць іх у пару. Але ж у іх – уся яго краса. Ды і памагатыя добрыя – у кожную шчылінку прасочацца, кожнаму зярнятку пяшчоту сонейка данясуць. А што непаслухмянікі ды гарэзы – дык што ж ты зробіш…
А тут ужо і людзі на зямлі прачнуліся-заварушыліся. Са здзіўленнем у неба паглядаюць. Сонца лысае ды чырвонае – што за прыгода такая? Чаго чакаць ад такога сонца?
Як зайка Шустрык вясну сустракаў? (казка)
Кінуліся будзіць старую бабулю-знахарку – яна зёлкі розныя ведае, можа, і пра сонца што скажа. Пакуль яны да бабулі ў хату, Сонейка хуценька бух у возера. Яно нават не чакала такой удачы – промні шусь на сваё месца! Ведама ж, нябесныя жыхары, пазабаўляліся трошкі ў вадзіцы і досыць. Вынырнула Сонейка, падскочыла, па небе пакацілася. Светлае, прыгожае, промні жменяй рассыпае вакол.
Бабуля-знахарка выйшла з хаты, пастаяла, паглядзела: усё як мае быць. – З чаго сыр-бор учынілі? Ідзіце, людцы, працуйце. Няма з-за чаго турбавацца.
З тых пор гэтая гісторыя час ад часу паўтараецца, бо Сонца ужо многа мільёнаў гадоў сагравае нашу зямлю.
А вада ў тым возеры, куды сонца кідае свае валасы-промні, так і засталася жывой вадой. Можа, хто-небудзь з вас яго і адшукае. Прыгледзьцеся, за якой гарой па-над возерам сонца спаць кладзецца.
