Высокі ціск. Што трэба ведаць пра артэрыяльную гіпертэнзію

Пры высокім ціску частка ныркі гіне. Здаровая тканка замяшчаецца злучальнай (склероз ныркі). Гэта выклікае патаўшчэнне сценак сасудаў органа, у выніку парушаецца яго паўнавартаснае кровазабеспячэнне.

Высокія значэнні ціску прыводзяць да паступовага пашкоджання клетак галаўнога мозгу, а гэта ўжо правакуе інсульты і інфаркты.

Прычыны артэрыяльнай гіпертэнзіі

Артэрыяльны ціск – велічыня не пастаянная. Напрыклад, у здаровага чалавека ціск зімой і летам можа адрознівацца да 10 мм рт. сл. У летнія месяцы ён ніжэй, а ў зімовыя - вышэй. Змяняюцца значэнні ў залежнасці ад часу сутак (уначы на 10-20% ніжэй дзённага), падчас фізічнай нагрузкі і пасля яе. Таму каб атрымаць дакладныя значэнні, неабходна ведаць і ўлічваць усе правілы вымярэння артэрыяльнага ціску.

У залежнасці ад значэнняў артэрыяльнага ціску вылучаюць тры ступені захворвання:

• I ступень – лічбы артэрыяльнага ціску не перавышаюць 140-150/90-99 мм рт. сл.;
• II ступень – значэнні ціску вагаюцца ў межах 160-179/100-109 мм рт. сл.;
• III ступень суправаджаецца значэннямі больш як 180/110 мм рт. сл.

Калі ў чалавека сур'ёзная паталогія нырак або пашкоджанні галаўнога мозгу, цяжкая сардэчная недастатковасць, такія станы патрабуюць жорсткага кантролю артэрыяльнага ціску нават пры невысокіх лічбах!

Справакаваць развіццё артэрыяльнай гіпертэнзіі могуць наступныя фактары рызыкі:

• павышаны ўзровень халестэрыну, які прыводзіць да развіцця атэрасклерозу;
• курэнне і злоўжыванне алкаголем;
• маларухомы лад жыцця;
• залішняя маса цела і атлусценне;
• эндакрынныя парушэнні;
• стрэсы, трывога, дэпрэсіі;
• узрост (чым чалавек старэйшы, тым вышэйшая рызыка);
• захворванні нырак;
• залішняе ўжыванне солі;
• сардэчная паталогія.

Першыя прыкметы хваробы

Небяспека захворвання складаецца ў тым, што вельмі часта яно працякае без відавочных прыкмет.

Калі вы заўважаеце наступныя сімптомы, гэта можа быць прыкметамі артэрыяльнай гіпертэнзіі:

• частыя галаўныя болі (як правіла, пры павышаным ціску боль канцэнтруецца ў вобласці патыліцы);
• зніжэнне памяці і ўвагі;
• галавакружэнні;
• зніжэнне зроку без відавочных прычын;
• аддышка;
• фізічныя практыкаванні перасталі давацца з ранейшай лёгкасцю;
• празмерная раздражняльнасць;
• млявасць і дрымотнасць.

Пры значным і рэзкім скачку артэрыяльнага ціску магчымыя гіпертанічныя крызы.

Парады кардыелага

1. Кантроль артэрыяльнага ціску. Пасля 40 гадоў, калі няма сур'ёзных парушэнняў, хаця б раз на год.
2. Калі прызначаны гіпатэнзіўныя (якія зніжаюць ціск) прэпараты, прымаць іх абавязкова, прычым пастаянна.
3. Адмяняць лекавыя сродкі самастойна, нават калі лічбы на танометры не перавышаюць 120/80 мм рт. сл., нельга катэгарычна! Калі вы паліце - паспрабуйце кінуць. Гэта сумніўнае задавальненне не варта вашага здароўя.

4. Даўно здавалі аналізы? Варта праверыць узровень халестэрыну. Калі значэнні далёкія ад нормы, варта перагледзець рацыён.
5. Ці задумваліся вы, колькі солі ўжываеце? Рэкамендавана толькі 5 г у суткі. Шмат так званай схаванай солі ў каўбасах, сасісках, вэнджаніна, марынадах, салёнае, кетчупах, падліўках, а таксама ў хлебе і некаторых мінеральных водах. Адмовіцца варта ад паўфабрыкатаў і кансерваў.
6. Калі ў вас ёсць лішняя вага, варта паспрабаваць прывесці яе ў норму. Напрыклад, калі скінуць ўсяго толькі 1 кг залішняй вагі, значэнні артэрыяльнага ціску зніжаюцца прыкладна на 1 мм рт. арт.
7. Не забывайце пра рэгулярныя фізічныя нагрузкі, якія таксама зніжаюць узровень артэрыяльнага ціску. Пры выкананні практыкаванняў неабходна арыентавацца на пульс. Інтэнсіўнасць нагрузкі павінна быць дастатковай, каб прывесці да павелічэння частоты сардэчных скарачэнняў да 70% ад максімальнай. Яе можна разлічыць па формуле:

220 - узрост = максімальная частата сардэчных скарачэнняў.
Напрыклад, чалавеку 40 гадоў.
220 - 40 = 180.

70% ад 180 = 126.

Значыць, у 40 гадоў для дасягнення максімальнага выніку пульс пры трэніроўках павінен знаходзіцца ў межах 120-130 удараў у хвіліну. Прычым неабходна, каб такая частата сардэчных скарачэнняў захоўвалася як мінімум на працягу 30 хвілін. Тыя, хто пачынае займацца, павінны разумець, што нагрузку трэба павялічваць паступова з улікам самаадчування. Таксама неабходна арыентавацца на аднаўленне пасля практыкаванняў. Калі пасля завяршэння трэніроўкі пульс на працягу 5 хвілін не вярнуўся ў норму, варта знізіць нагрузку або інтэнсіўнасць заняткаў.