11.07.2020
11.07.2020

Звычкі, якія забіваюць самаацэнку

logo
Здароўе дарослых
0 54
Памер шрыфта:
  • A
  • A
  • A

Чалавечая самаацэнка – гэта не штосьці прыроджанае, яна не закладзеная на генетычным узроўні. Самаацэнка фарміруецца паступова і залежыць ад мноства фактараў, сярод якіх дамінуючае месца займае стаўленне з боку навакольных.

Негатыўнае ўздзеянне звонку будзе згубна ўплываць на самаацэнку як у дзяцінстве, так і ва ўжо свядомым узросце. Часта негатыў, які праецыруецца на чалавека, перашкаджае ўсведамленню сябе як паўнавартаснай асобы і сваёй індывідуальнай каштоўнасці.

На шчасце, чалавечая самаацэнка не з'яўляецца чымсьці нязменным. Нават самую задушаную асобу можна выцягнуць на паверхню, прыклаўшы пэўныя намаганні і сустрэўшыся са сваімі страхамі твар у твар. Таксама важная наяўнасць імкнення да набыцця станоўчага вопыту і здаровых звычак. Адной толькі самарэфлексіяй справіцца не атрымаецца. Давайце паспрабуем разабрацца разам з псіхолагам Юліяй Мызянковай, якія менавіта фактары перашкаджаюць нам расправіць плечы і працягваюць цягнуць на дно.

Адкуль нізкая самаацэнка?

Нізкая самаацэнка. Залежнасць ад меркавання іншых.

Засоўванне сябе на задні план

Так ужо атрымалася, што для нашых краінаў характэрнае выхаванне ў духу крайняга альтруізму. З самага дзяцінства дзяцей як у сем'ях, так і ў школах прывучаюць не выдзяляцца з агульнай масы, каб, не дай бог, не праславіцца эгаістам. Савецкае грамадства мела патрэбу ў паслухмяных «вінціках», якія спраўна працуюць на карысць сістэмы. У такім грамадстве няма месца яркай індывідуальнасці, а паколькі менталітэт свецкасці да гэтага часу не выветрыўся з нашай свядомасці, такая сістэма выхавання працягвае заставацца актуальнай і дзеючай.

Усё гэта прыводзіць да таго, што мы прывыкаем да ўсведамлення сваёй мізэрнасці, саромеемся праяўляць свае таленты і часцяком адмаўляемся ад індывідуальнага самаразвіцця. Натуральна, шчодрасць, альтруізм і жаданне дапамагчы іншаму з'яўляюцца станоўчымі якасцямі, якія абсалютна дакладна павінны быць уласцівыя кожнай асобе, але толькі яны не павінны ісці на шкоду асабістым інтарэсам.

Нізкая самаацэнка.

Занадта частыя прабачэнні

Як ужо было сказана вышэй, празмерная праява альтруізму ідзе толькі на шкоду. Натуральна, што калі вы зрабілі штосьці няправільна ці неяк закранулі іншага чалавека, вам варта папрасіць прабачэння, гэта паказчык выхаванасці і культурнасці. Вось толькі часта бывае так, што людзі, ні ў чым не вінаватыя, вырашаюць, што прасцей проста папрасіць прабачэння і не спрабаваць растлумачыць сваю невінаватасць. Гэта навешвае на плечы груз залішняй адказнасці, які ўсё мацней і мацней прыціскае вас да зямлі, утоптваючы вашую самаацэнку ў бруд.

Успрыманне навакольнага свету ў чорна-белых тонах

Няўпэўненыя людзі часта заганяюць сябе ў псіхалагічную пастку, з якой навакольная рэальнасць пачынае ўспрымацца ў вельмі вузкіх рамках. Чалавек, нават дарослая асоба, якая адбылася, пачынае бачыць навакольную рэальнасць нібы падлетак, у якога ўсе дзеліцца на выключна добрае і дрэннае, правільнае і няправільнае.

Нізкая самаацэнка. Успрыманне свету ў чорна-белых тонах.

Такія людзі выбудоўваюць алгарытм, з дапамогай якога заўсёды могуць звесці свае дзеянні да негатыўнай ацэнкі, замест таго, каб проста абдумаць альтэрнатыўныя варыянты вырашэння праблемаў, якіх насамрэч заўсёды шмат.

Параўнанне сябе з іншымі людзьмі

З самага дзяцінства нас пастаянна параўноўваюць з кім-небудзь з навакольных, нездарма ж з'явіўся той самы мем пра «сына мамінай сяброўкі». Якімі б добрымі мы ні былі ў чым-небудзь, заўсёды знойдзецца той, хто будзе ў гэтым лепшым. Мы з дзяцінства настолькі прывыклі да гэтых параўнанняў, што працягваем імі карыстацца і стаўшы дарослымі. Пастаянна параўноўваем сябе з тымі, хто разумнейшы, багацейшы, больш паспяховы, і заўсёды апынаемся ў становішчы таго, хто прайграў.

Гэта ўсё прыводзіць да самакапання і разбуральна адбіваецца на матываванасці. Безумоўна, чужы поспех можа быць арыенцірам, які паказвае правільны шлях. Але далёка не ўсе ўмеюць натхняцца чужымі дасягненнямі, а не параўноўваць сябе з імі, апускаючыся ў дэпрэсію.

Нізкая самаацэнка. Параўнанне сябе з іншымі.

Па статыстыцы псіхолагаў сайта Redsale.by, праблемы з самаацэнкай з'яўляюцца самай папулярнай прычынай звароту маладых людзей да спецыялістаў ужо некалькі гадоў запар. У дарослых праблемы з самаацэнкай часцей за ўсё дыягнастуюць пры звароце па іншых пытаннях, ускосна звязаных з ёй.

Негатыўныя размовы

Усе мы любім часам паскардзіцца на свае праблемы навакольным. Але часам некаторыя людзі настолькі завісаюць на негатыве, што пачынаюць размаўляць толькі аб праблемах і ні пра што болей. З такімі людзьмі робіцца фізічна цяжка мець стасункі, і паступова суразмоўцы пачынаюць адварочвацца ад іх, што толькі ўскладняе становішча.

Праблемы варта ўспрымаць не як катастрофу, а як стымул. Перагледзьце свае тэмы для размовы.

Самае банальнае – паспрабуйце пачаць гаварыць не пра тое, што здарылася дрэннага, а пра тое, што вы думаеце зрабіць, каб гэта выправіць. Гэта дазволіць вам лепей убачыць перспектывы і разабрацца ў сваёй праблеме. Пры гэтым чалавека, які не скардзіцца на праблему, а плануе яе вырашэнне, слухаць нашмат прыемней, дзякуючы чаму вы атрымаеце магчымасць выказацца, не спалохаўшы сяброў.

Нізкая самаацэнка. Размова з сяброўкай.

Выкарыстанне танных і няякасных рэчаў

Жыццё ў свеце таннага шырспажыву моцна прыгнятае. Самая танная бытавая тэхніка, ежа толькі па акцыі і адзенне, набытае на распродажах, калі яны робяцца нормай, вельмі негатыўна ўплываюць на самаацэнку. Натуральна, у розных людзей рознае фінансавае становішча, і не ўсе могуць дазволіць сабе набыццё дарагіх брэндавых рэчаў, ды гэтага і не трэба. Дастаткова толькі хаця б часам песціць сябе, купляючы тое, што ты сапраўды хочаш, а не тое, што танней.

Калі адмаўляць сабе абсалютна ва ўсім і купляць толькі самыя танныя тавары, якія, як правіла, працуюць значна горш за сваіх крыху больш дарагіх аналагаў, у вас з часам пачынае фарміравацца пачуццё непаўнавартасці. Чалавек, які прывык да другога гатунку, пачынае думаць, што папросту не варты большага. Менавіта таму так важна перыядычна цешыць сябе.

Дэманстрацыя сваіх слабасцяў

Многія людзі самі паказваюць навакольным на свае недахопы і акцэнтуюць на іх увагу, перыядычна нават не робячы для сябе ў гэтым справаздачу.

Нізкая самаацэнка. Быць незаўважным у калектыве.

Напрыклад, дзяўчына, якая камплексуе з-за лішняй вагі і якой хочацца, каб яе малады чалавек праявіў увагу і зрабіў камплімент, часта пытаецца: «я тоўстая?». Натуральна, ёй хочацца, каб яе малады чалавек сказаў ёй, што яна прыгожая.

Але такая пастаноўка пытання міжволі звяртае ўвагу менавіта на той аспект знешнасці, якога дзяўчына саромеецца. І нават калі хлопец шчыра не лічыць дзяўчыну тоўстай, пытанне, зададзенае такім чынам, асабліва калі яго задаюць рэгулярна, можа прымусіць яго паверыць, што дзяўчына сапраўды тоўстая і не такая ўжо і прыгожая. Ды і сама дзяўчына з кожным такім пытаннем толькі больш і больш пераконвае сябе ў тым, што яна ўсё ж такі тоўстая.

Нашмат правільней было б задаць пытанне, якое нясе той жа падтэкст, але пры гэтым акцэнтуе ўвагу на станоўчых аспектах, напрыклад, «я прыгожая?», «я табе падабаюся?» ды іншае.

Калі вы пазналі сябе ў адным з пералічаных пунктаў, задумайцеся, ці не варта вам штосьці памяняць у сваім светапоглядзе. Паспрабуйце пачаць – і, магчыма, вынік пераўзыдзе ўсе вашыя нават самыя смелыя чаканні, а жыццё падасца нашмат больш цікавым і яркім, чым яно ёсць зараз.

Як справіцца з нявызначанасцю ў жыцці? Практыкаванні ад псіхолага

 

Матэрыялы на сайце slushna.by носяць інфармацыйны характар і прызначаныя для адукацыйных мэтаў. Інфармацыя не павінна выкарыстоўвацца ў якасці медыцынскіх рэкамендацый. Ставіць дыягназ і прызначае лячэнне толькі ваш урач. Рэдакцыя сайта не нясе адказнасці за магчымыя негатыўныя наступствы, якія ўзніклі ў выніку выкарыстання інфармацыі, размешчанай на сайце slushna.by

0 54

Глядзіце таксама